Ο νέος επισκέπτης στην Σοβιετική αποστολή στην περιοχή Νοβολαζερέφσκαγια της Σιβηρίας, έκλεισε βαριά την πόρτα πίσω του για να μην μπαίνει το ψύχος που σκότωνε τα πάντα. Όταν ο νεαρός γιατρός (26 ετών) Λεονίντ Ρογκόζοφ έφτασε στον παγωμένο και απομακρυσμένο σταθμό, πάνω από τον αρκτικό κύκλο, η θερμοκρασία ήταν στους -60 βαθμούς.

Ήταν ο νέος γιατρός της αποστολής και θα έμενε μαζί με τα υπόλοιπα 13 μέλη στον αφιλόξενο εκείνο τόπο για έρευνες. Είχε αναλάβει βέβαια και το καθήκον να προσέχει τα μέλη μην αρρωστήσει κάποιος γιατί η πλησιέστερη πόλη απείχε τουλάχιστον 1.600 χιλιόμετρα.

Όλα κυλούσαν ομαλά και ο Λεονίντ συνήθιζε την παράξενη ζωή στον απόλυτο λευκό και το απόλυτο κρύο. Μέχρι που το πρωινό της 20ης Απριλίου του 1961 ένας φρικτός πόνος στην κοιλιά τον δίπλωσε στα δυο μέσα στο ιατρείο του σταθμού.

Οι πόνοι ήταν ανυπόφοροι, και μαζί με αυτούς μια ναυτία που του έσφιξε το κεφάλι πήγε να τον ρίξει κάτω. Χρειάστηκε να πιαστεί στο τραπέζι με τα εργαλεία για να μην πέσει. Πήρε κάποια παυσίπονα και πήγε στην κουκέτα του να κλείσει τα μάτια για να του περάσει η ναυτία.

Το βράδυ ξύπνησε κάθιδρος. Ψηνόταν στον πυρετό και ο πόνος κάτω δεξιά στην κοιλιά τον σούβλιζε σαν χιλιάδες καυτά μαχαίρια να μπήγονται μέσα του. Αμέσως κατάλαβε τι είχε. «Σκωληκοειδίτιδα» σκέφτηκε και προσπάθησε να κοιμηθεί.

Την επόμενη μέρα όμως παρουσιάστηκαν τα πρώτα σημάδια περιτονίτιδας. Άρχισε να έχει ταχυκαρδία, εφίδρωση, αδυναμία, ζάλη, διάταση κοιλιάς και υπόταση. Φώναξε τον αρχηγό της αποστολής στο δωμάτιο που χρησιμοποιούσε για ιατρείο και κοιμόταν κιόλας και του εξήγησε τι έχει. Έπρεπε να μεταφερθεί σε νοσοκομείο και να χειρουργηθεί αλλιώς θα πέθαινε.

Μα που να πάει; Και το κυριότερο πώς να πάει στους -60 βαθμούς. Ο αρχηγός επικοινώνησε με τον ασύρματο με τις άλλες κοντινές Σοβιετικές αποστολές που βρισκόντουσαν σε κάποια λογική απόσταση αλλά καμία τους δεν είχε γιατρό.

Περιτονίτιδα

Κάλεσε και αεροπλάνο για να παραλάβει τον Ρογκόζοφ, αλλά η προσγείωση του εν μέσω σφοδρής χιονοθύελλας που έπεφτε ήδη 4 μέρες και θα συνεχιζόταν για άλλη μια εβδομάδα, ήταν αδύνατη.

«Θα πεθάνω στην παγωμένη Αρκτική» είπε στον αρχηγό και το εννοούσε. Ήξερε πως εάν δεν προλάβαινε την περιτονίτιδα θα πέθαινε με φρικτούς πόνους. Στις 10.30 το βράδυ εν μέσω ανυπόφορων πόνων, ο Σοβιετικός γιατρός Λεονίντ   Ρογκόζοφ πήρε την μεγάλη απόφαση.

Θα έκανε κάτι που δεν είχε γίνει ποτέ μέχρι τότε στα ιατρικά χρονικά. Θα χειρουργούσε ο ίδιος τον εαυτό του. Με δυσκολία μεταφέρθηκε στο ιατρείο της βάσης. Μαζί του είχε δυο μέλη της αποστολής που άντεχαν. Έναν οδηγό και τον μετεωρολόγο.

Η εγχείρηση

Ο Ρογκόζοφ ξάπλωσε, απολύμανε την περιοχή της κοιλιά τους όπου θα χειρουργούσε πήρε βαθιά ανάσα και ετοιμάστηκε. Ο οδηγός κρατούσε έναν μεγάλο καθρέπτη για να μπορεί να βλέπει την κοιλιά του έτσι ξαπλωμένος όπως ήταν ενώ ο μετεωρολόγος είχε αναλάβει τον ρόλο του εργαλειοδότη.

Ο Ρογκόζοφ ξάπλωσε σε ημι- επικλινή θέση και γύρισε προς τα αριστερά. Έβλεπε καθαρά από τον καθρέπτη την περιοχή που θα χειρουργούσε. Με ένα διάλυμα 0,5% νοβοκαίνης έκανε τοπική αναισθησία στο σημείο της κοιλιάς και ζήτησε από τον εργαλειοδότη το νυστέρι.

Δαγκώνοντας ένα ξύλο έκανε μια τομή 10 εκατοστών. Στη συνέχεια καθοδήγησε τον οδηγό πώς να κρατήσει τον καθρέπτη για να βλέπει καλύτερα όταν έφτασε στο επικίνδυνο σημείο κατάφερε να το καθαρίσει και ύστερα εξήγησε στους βοηθούς του τι πρέπει να κάνουν και τι αντιβιοτικά να ρίξουν επάνω.

Κατά τη διάρκεια της επέμβασης ο Ρογκόζοφ, συχνά πυκνά «έσβηνε». Έχανε τις αισθήσεις του και όπως είχε προνοήσει και εξηγήσει στους βοηθούς, εκείνοι τον επανέφεραν. «Πονάει σαν να με σουβλίζει ο διάβολος» έλεγε με σφιγμένα τα δόντια.

Η ναυτία από την άλλη δεν έλεγε να τον αφήσει. Κάθε 10 λεπτά σταματούσε για να πάρει ανάσες.

Το ρολόι έδειχνε μια μετά τα μεσάνυχτα όταν ο Ρογκόζοφ κατάφερε να ράψει την πληγή και να ψελλίσει «Σύντροφοι νομίζω τελειώσαμε». Σχεδόν αμέσως – εντελώς εξαντλημένος – έπεσε βαρύς στο χειρουργικό κρεβάτι και κοιμήθηκε.

Οι πρώτες μέρες μετά την εγχείρηση ήταν δύσκολες. Ο γιατρός ψηνόταν στον πυρετό αλλά σύντομα τα σημάδια της περιτονίτιδας υποχώρησαν και μαζί με αυτά ύστερα από 5 μέρες και ο πυρετός.

Στη βδομάδα επάνω ο Λεονίντ περπατούσε κανονικά και μετά από 10 ημέρες ανέλαβε πάλι κανονικά, τα καθήκοντα του στη βάση.

Διακρίσεις

Όταν τελείωσε τη θητεία που έπρεπε να κάνει στον σταθμό, επέστρεψε στο Λένινγκραντ. Δεν περίμενε ότι όλη η επιστημονική κοινότητα είχε μάθει για το κατόρθωμα του. Τιμήθηκε με το παράσημο του Τάγματος του Ερυθρού Λάβαρου, το οποίο διδόταν σε επιφανείς επιστήμονες ενώ έδινε συνεχώς διαλέξεις.

Από το 1986 μέχρι το 2000, διετέλεσε επικεφαλής του τμήματος χειρουργικής στο Ινστιτούτο Ερευνών του Λένινγκραντ (μετέπειτα Αγία Πετρούπολη) για τον πνεύμονα και τη φυματίωση. Ο γιατρός Λεονίντ Ρογκόζοφ πέθανε σε ηλικία 66 ετών το 2000 από καρκίνο του πνεύμονα.

Headlines