Ουγγαρία: Ο εκλογικός θρίαμβος του Όρμπαν δοκιμάζει τις αντοχές της ΕΕ

Παρότι αντιμετωπίζεται στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως ένας ηγέτης που παραβιάζει το «κράτος δικαίου» και ως αυτός που «σπάει» την Ευρωπαϊκή Ενότητα ως προς τις κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας, ο Βίκτορ Όρμπαν εξακολουθεί να απολαμβάνει σημαντικής δημοφιλίας στο εσωτερικό της χώρας του, όπως φάνηκε και από τον εκλογικό του θρίαμβο την Κυριακή.

Το κόμμα του, το Fidezn-KDNP κατάφερε να πάρει 53,15% των ψήφων και κατά πάσα πιθανότητα θα έχει και πάλι πλειοψηφία δύο τρίτων στην ουγγρική Βουλή, την ώρα που η συμμαχία της αντιπολίτευσης πήρε 35% και μόλις 57 έδρες στη Βουλή. Το ακροδεξιό κόμμα Mi Hazánk με θέσεις ακόμη πιο σκληρές και από αυτές του Όρμπαν σε θέματα όπως η μετανάστευση κατάφερε να αποτελέσει την έκπληξη των εκλογών κερδίζοντας 6,2% των ψήφων και 7 έδρες.

Με αυτόν τον τρόπο ο Όρμπαν κατάφερε να εξασφαλίσει την τέταρτη συνεχόμενη θητεία του, την ώρα που είναι ο μακροβιότερος ηγέτης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Μάλιστα, παρότι η πρωτιά του Όρμπαν και του κόμματός του ήταν αναμενόμενη, εντούτοις η κλίμακα της εκλογικής νίκης αποτέλεσε έκπληξη και διέψευσε τις δημοσκοπήσεις.

Ο Όρμπαν δεν πλήρωσε την άρνηση ρήξης με τον Πούτιν

Μία από τις συνέπειες της επανεκλογής του Βίκτορ Όρμπαν είναι ότι θα παραμείνει ο ηγέτης στην Ευρώπη που έχει αρνηθεί να προχωρήσει σε συνολική ρήξη με τη Ρωσία και τον Βλαντιμίρ Πούτιν.

Ο Όρμπαν έχει υποστηρίξει ότι η Ουγγαρία δεν πρόκειται να ενισχύσει στρατιωτικά την Ουκρανία, υποστηρίζοντας ότι αυτό θα καθιστούσε τη χώρα του στρατιωτικό στόχο, ενώ έχει τονίσει ότι τυχόν κυρώσεις στις εισαγωγές ενέργειας από τη Ρωσία θα χτυπούσαν την ουγγρική οικονομία. «Δεν είναι ο δικός μας πόλεμος, πρέπει να μείνουμε έξω από αυτόν», ήταν μια χαρακτηριστική αποστροφή του. Έτσι, ενώ η Ουγγαρία έχει ακολουθήσει στην ΕΕ στην καταδίκη της ρωσικής εισβολής και στις κυρώσεις, έχει αντιταχθεί στην επιβολή απαγόρευσης στις εισαγωγές ενέργειας από τη Ρωσία

Μάλιστα, μιλώντας την Κυριακή, ο κ. Όρμπαν υποστήριξε ότι το κόμμα του αγωνίστηκε ενάντια «στην αριστερά στο εσωτερικό της χώρας, τη διεθνή αριστερά παντού, τους γραφειοκράτες των Βρυξελών, την αυτοκρατορία του Σόρος με όλα τα λεφτά της, τα διεθνή μέσα ενημέρωσης και τελικά ακόμη και τον Ουκρανό πρόεδρο». Βεβαίως, την προηγουμένη ο ίδιος ο Ζελένσκι είχε υποστηρίξει ότι ο Όρμπαν έχει χάσει την επαφή με την υπόλοιπη Ευρώπη, αφού είναι «ο μόνος στην Ευρώπη που ανοιχτά υποστηρίζει τον Πούτιν».

Άλλωστε, ο Βίκτορ Όρμπαν είχε επισκεφτεί τη Μόσχα και είχε συναντηθεί με τον Βλαντιμίρ Πούτιν στο Πεκίνο λίγο πριν ξεκινήσουν οι πολεμικές επιχειρήσεις, σε ιδιαίτερα φιλικό κλίμα και παρά τις κατηγορίες της Ουγγρικής αντιπολίτευσης ότι με αυτό τον τρόπο έμμεσα ενθάρρυνε τον Ρώσο πρόεδρο να κλιμακώσει την ένταση.

Πάντως ο Όρμπαν ήδη από το 2018 είχε εκφράσει τη διαφωνία του με το αρνητικό σε βάρος του Πούτιν κλίμα στην Ευρώπη, λέγοντας σε μια συνέντευξή του σε ιταλική εφημερίδα ότι «για να θεωρηθείς καλός Ευρωπαίους, πρέπει να κακολογείς τον Πούτιν λες και είναι ο διάβολος» και «να αγνοείς το γεγονός ότι κυβερνά μια μεγάλη και παλιά αυτοκρατορία»

Η ομάδα του Βίσεγκραντ σε κρίση

Βεβαίως ο τρόπος που έχουν εξελιχθεί τα πράγματα σε σχέση με τη στάση της Ουγγαρίας απέναντι στον πόλεμο στην Ουκρανία έχει οδηγήσει σε μια κρίση και την Ομάδα του Βίσεγκραντ, δηλαδή το συνασπισμό ανάμεσα στην Πολωνία, την Τσεχία, τη Σλοβακία και την Ουγγαρία, που αποτελούσε μέχρι τώρα έναν συγκεκριμένο «πόλο» εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Παρότι ο συντηρητισμός και επιμονή σε μια σκληρή αντιμεταναστευτική πολιτική εξακολουθούν να αποτελούν κοινά σημεία αναφοράς για τις χώρες αυτές, οι εξελίξεις στην Ουκρανία έχουν οδηγήσει σε ένα αρκετά βαθύ ρήγμα.

Και αυτό γιατί την ώρα που η Ουγγαρία αρνείται να πάρει ανοιχτά αντιρωσική στάση, η Πολωνία για παράδειγμα ηγείται άτυπα των χωρών που σήμερα ζητούν ακόμη πιο μεγάλη ρήξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη Ρωσία και ακόμη πιο σκληρές κυρώσεις αλλά και ενεργητικότερη στήριξη από ΕΕ και ΝΑΤΟ της Ουκρανίας και ένοπλα.

Αυτό φάνηκε και στις δηλώσεις του προέδρου της Πολωνίας Ανρτρέι Ντούντα που υποστήριξε ότι δεν μπορεί να καταλάβει τη στάση της Ουγγαρίας την ώρα που ανακοινώνονται τόσοι θάνατοι αμάχων και γίνονται εγκλήματα πολέμου από τη Ρωσία, όπως και ότι τελικά αυτή η πολιτική θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στην Ουγγαρία.

Όταν η αντιπολίτευση παίρνει μόνο πέντε λεπτά στην κρατική τηλεόραση

Βεβαίως, ο θρίαμβος του Όρμπαν δεν αποτυπώνει μόνο τη δημοφιλία του, αλλά και τον τρόπο που ελέγχει το τοπίο της ενημέρωσης και μπορεί να βάζει εμπόδια στην παρέμβαση τα αντιπολίτευσης.

Για παράδειγμα ο Πέτερ Μάρκι-Ζάι, ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης πρωθυπουργός κατάφερε να μιλήσει στην κρατική τηλεόραση  μόνο για πέντε λεπτά στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου. «Σας ευχαριστώ πολύ που μου δίνετε την ευκαιρία να μιλήσει η αντιπολίτευση πέντε λεπτά μέσα σε τέσσερα χρόνια», ήταν η χαρακτηριστική εναρκτήρια αποστροφή του.

Άλλωστε, συνολικά η Ουγγαρία δεν τα πάει ιδιαίτερα καλά με τις δημοκρατικές ελευθερίες. Η οργάνωση Freedom House την έχει χαρακτηρίσει «εν μέρει ελεύθερη» (partly free), βαθμολογώντας την με 26/40 ως προς τα πολιτικά δικαιώματα και 43/60 ως προς τις πολιτικές ελευθερίες.

Ο Όρμπαν εκπροσωπεί μια επιθετική εκδοχή ακροδεξιάς στην Ευρώπη. Αυτό παίρνει τη μορφή ενός συντηρητισμού των «παραδοσιακών αξιών», που βάζει στο στόχαστρο τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων, που επιθυμεί να ποινικοποιήσει ουσιαστικά την «προώθηση της ομοφυλοφιλίας» και δηλώνει ότι αγωνίζεται ενάντια στην «έμφυλη παράνοια» που κατά τη γνώμη του προωθείται στον «δυτικό κόσμο». Όλα αυτά εξηγούν και γιατί σήμερα ο Όρμπαν αποτελεί ένα πρότυπο της ακροδεξιάς και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού.

Το ευρωπαϊκό πρόβλημα της Ουγγαρίας και το ουγγρικό πρόβλημα της Ευρώπης

Όλα αυτά βέβαια διαμορφώνουν και έναν ακόμη μπελά για το «ευρωπαϊκό οικοδόμημα», μια που η Ουγγαρία της εποχής Όρμπαν είναι μια διαρκής απόδειξη ότι η δημοκρατική εμβάθυνση και η συμμετοχή στην ευρωπαϊκή ενοποίηση δεν συμβαδίζουν πάντα.

Το γεγονός ότι η Ουγγαρία, όπως και η Πολωνία, έχει βρεθεί στο στόχαστρο των οργάνων της ΕΕ για παραβίαση των κανόνων του κράτους δικαίου και τον Σεπτέμβριο του 2018 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφισε με μεγάλη πλειοψηφία να ξεκινήσουν διαδικασίες κυρώσεων σε βάρος της Ουγγαρίας με βάση το άρθρο 7 της Συνθήκης της Ένωσης, είναι ενδεικτικό των προβλημάτων που υπάρχουν.

Όμως, την ίδια στιγμή το γεγονός ότι η Ουγγαρία μπορούσε για παράδειγμα να παίζει ρόλο στις διαδικασίες και διαπραγματεύσεις και παρ’ ολίγο να μπλοκάρει, μαζί με την Πολωνία, τον προϋπολογισμό της ΕΕ και το Ταμείο Ανάκαμψης απαιτώντας ακριβώς να μη διακυβευτούν τα κονδύλια προς αυτές τις χώρες στη βάση ζητημάτων κράτους δικαίου, είναι ενδεικτικό ενός συνολικότερου προβλήματος στη λειτουργία των ευρωπαϊκών θεσμών.