Το ενεργειακό αδιέξοδο της Γερμανίας

Με νέες κυρώσεις και περισσότερα όπλα στην Ουκρανία αντιδρά η Γερμανία στις ρωσικές θηριωδίες στην ουκρανική πόλη Μπούτσα. Κυρώσεις, τις συνέπειες των οποίων «θα νιώσουν ο Πούτιν και οι υποστηρικτές του», προανήγγειλε ο καγκελάριος Ολαφ Σολτς. Αλλά ούτε ο ίδιος ούτε ο «πράσινος» αντικαγκελάριος και υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ είναι διατεθειμένοι να προχωρήσουν άμεσα σε ενεργειακό εμπάργκο της Ρωσίας.

Η εξάρτηση της ενεργοβόρας γερμανικής βιομηχανίας από το ρωσικό φυσικό αέριο είναι μεγάλη. Η ύφεση που θα προκαλούσε άμεση διακοπή της ροής ρωσικού φυσικού αερίου θα είχε σοβαρές κοινωνικές επιπτώσεις, ενώ Σολτς και Χάμπεκ δεν θα έχουν τη σημερινή στήριξη από τους Γερμανούς αν λείψει το αέριο θέρμανσης τον επόμενο χειμώνα.

Ο ένας μετά τον άλλον κορυφαίοι παράγοντες της Γερμανίας αναγνωρίζουν τα λάθη στην ενεργειακή εξάρτηση από τη Ρωσία. Το παραδέχεται και ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάιερ, ο οποίος συγκαθόρισε την πολιτική της Γερμανίας έναντι της Ρωσίας ως υπουργός Εξωτερικών στις κυβερνήσεις της Ανγκελα Μέρκελ και ως υπουργός Καγκελαρίας του καγκελάριου Γκέρχαρντ Σρέντερ, ο οποίος κατέληξε να πληρώνεται από τον Πούτιν σε κορυφαίες θέσεις ενεργειακών κολοσσών της Ρωσίας. «Η προσήλωσή μου στον Nord Stream 2 ήταν ξεκάθαρα λανθασμένη. Μείναμε προσηλωμένοι σε γέφυρες στις οποίες η Ρωσία δεν πίστευε πλέον και για τις οποίες μας είχαν προειδοποιήσει οι εταίροι μας» είπε χθες ο Σταϊνμάιερ σε δημοσιογράφους μετά την ανοιχτή επίθεση που δέχτηκε από τον ουκρανό πρέσβη στο Βερολίνο.

Με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο επίμαχος αγωγός πέρασε οριστικά στα αζήτητα πριν τεθεί σε λειτουργία. Αλλά η Γερμανία παραμένει προς το παρόν δεμένη στο ενεργειακό άρμα της Ρωσίας, παρά τις επισκέψεις του ικέτη υπουργού Χάμπεκ στο Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Μπορεί σήμερα η Γερμανία να σπάσει αυτή την εξάρτηση από την μία μέρα στην άλλη; «Οχι» απαντά και ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Φρίντριχ Μερτς. Το 55% του φυσικού αερίου που καταναλώνει η Γερμανία προέρχεται από τη Ρωσία. Και το ρωσικό αέριο δεν χρησιμοποιείται μόνον για την παραγωγή ενέργειας, αποτελεί και πρώτη ύλη για κλάδους της χημικής βιομηχανίας, όπως παραγωγή συνθετικών υλών, λιπασμάτων κ.λπ.

Η γερμανική οικονομία θα μπορούσε να αντέξει τις απώλειες από το εξαγωγικό εμπόριο με τη Ρωσία, εκτιμά ο Μερτς μιλώντας στους ξένους ανταποκριτές (VAP) στο Βερολίνο. Αλλά η διακοπή της τροφοδοσίας με ρωσικό φυσικό αέριο «θα προκαλέσει μεγάλες δυσκολίες στη γερμανική βιομηχανική παραγωγή». Ο διευθύνων σύμβουλος της BASF Μάρτιν Μπρουντερμίλερ προειδοποιούσε στην κυριακάτικη «Φρανκφούρτερ Αλγκεμάινε Ζονταγκστσάιτουνγκ» ότι άμεση διακοπή της τροφοδοσίας με φυσικό αέριο «θα μπορούσε να προκαλέσει τη μεγαλύτερη κρίση της γερμανικής οικονομίας μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο».

Από την 1 Απριλίου η Gazprom αποχώρησε από τη γερμανική θυγατρική της Gazprom Germania GmbH που δραστηριοποιείται στη μεταφορά και αποθήκευση φυσικού αερίου από τη Ρωσία και την Gazprom Marketing & Trading με έδρα το Λονδίνο. Η Gazprom Germania έχει στην ιδιοκτησία της άλλες εταιρείες στη γερμανική βιομηχανία φυσικού αερίου. Μεταξύ αυτών είναι οι εμπορικές εταιρείες Wingas και WIEH και η εταιρεία αποθήκευσης φυσικού αερίου Astora, η οποία διαχειρίζεται τη μεγαλύτερη μονάδα αποθήκευσης αερίου της Γερμανίας στο Rehden, και έχει ένα μειοψηφικό μερίδιο στην εταιρεία μεταφοράς φυσικού αερίου Gascade.  Τα υπογεγραμμένα μέχρι τώρα συμβόλαια προβλέπουν πληρωμές σε ευρώ και ορισμένα σε δολάρια.

Με την αποχώρηση της Gasprom και την πτώχευση της Gazprom Germania και των εταιρειών που ελέγχει θα αρθούν και οι συμβατικές τους υποχρεώσεις, εκτιμούν ειδικοί. Η απάντηση του Βερολίνου ήρθε χθες με την ανακοίνωση του υπουργού Οικονομίας Χάμπεκ ότι το κράτος μέσω της Γερμανικής Εταιρείας Δικτύων αναλαμβάνει τον έλεγχο της Gazprom Germania. «Δεν θα αφήσουμε τις ενεργειακές υποδομές στο έλεος αυθαίρετων αποφάσεων του Κρεμλίνου» εξήγησε ο Χάμπεκ.

Στο μεταξύ, τον έλεγχο της Gazprom Germania GmbH αναλαμβάνει το γερμανικό Δημόσιο με στόχο να διασφαλίσει την ασφάλεια των ροών φυσικού αερίου στη χώρα. Πρόκειται για εξέλιξη που έρχεται μία εβδομάδα μετά την ανακοίνωση του ρωσικού κολοσσού ότι τερματίζει την παρουσία του στη γερμανική αγορά, άρα στη συμμετοχή του στην Gazprom Germania και σε άλλα assets, χωρίς να δώσει περαιτέρω λεπτομέρειες.