Τράπεζα της Ελλάδος: Ο οδικός χάρτης για ασφαλή και ισχυρή ανάπτυξη

Ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία «ψαλιδίζει» τις προβλέψεις για την πορεία της ελληνικής οικονομίας το τρέχον έτος, ενώ παράλληλα εκτινάσσει τις  εκτιμήσεις για τον  πληθωρισμό., σε ένα ήδη επιβαρυμένο περιβάλλον με την ενεργειακή κρίση να πλήττει επιχειρήσεις και νοικοκυριά.

Όπως αποκαλύπτει και η έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος  που δόθηκε στη δημοσιότητα, οι προβλέψεις συγκλίνουν σε ρυθμό ανάπτυξης προς το 3,5%, έναντι αρχικών εκτιμήσεων για 4,5%-5%,ενώ ο δείκτης τιμών καταναλωτή κινείται στην περιοχή του 5% (από 1%). Οι νέες συνθήκες κόβουν περί τη μία μονάδα από το ΑΕΠ του 2022

Σύμφωνα με τον διοικητή Γιάννη Στουρνάρα  η ελληνική οικονομία αναμένεται να αναπτυχθεί στο βασικό σενάριο με ρυθμό 3,8% φέτος έναντι προηγούμενης εκτίμησης για ανάπτυξη 5%. Ο ρυθμός ανόδου του ΑΕΠ περιορίζεται στο 2,8% σύμφωνα με το δυσμενές σενάριο, που εξαρτάται από την έκταση και τη διάρκεια των αναταράξεων στις διεθνείς τιμές ενέργειας και τροφίμων, καθώς και την επιδείνωση του κλίματος εμπιστοσύνης και την αναταραχή των χρηματοπιστωτικών αγορών.

Απευθυνόμενος στην γενική συνέλευση της τράπεζας, ο κ. Στουρνάρας είπε ότι ο κύριος στόχος για την Ελλάδα φέτος θα πρέπει να είναι η διατήρηση της δυναμικής της ανάπτυξης και η ανάκτηση επενδυτικής βαθμίδας.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ

O οδικός χάρτης

Ωστόσο, για την υποστήριξη μιας συστηματικής πορείας μεγέθυνσης τα επόμενα χρόνια με μέσο ετήσιο ρυθμό 3%, πρέπει να ληφθούν συγκεκριμένες αποφάσεις οικονομικής πολιτικής με μακροχρόνιο ορίζοντα, οι οποίες διαμορφώνουν ένα σαφή οδικό χάρτη για:

1. περισσότερο εξωστρεφείς και ανταγωνιστικές αγορές αγαθών και υπηρεσιών, με εκμετάλλευση των τεχνολογικών εξελίξεων ώστε να προωθηθεί η παρουσία της ελληνικής οικονομίας στις διεθνείς αλυσίδες αξίας,
2. εκμετάλλευση της διαθέσιμης τεχνογνωσίας για μετατροπή της χώρας σε ενεργειακό κόμβο,
3. προστασία της υγιούς επιχειρηματικότητας, με εξάλειψη διοικητικών εμποδίων ώστε να ενθαρρυνθεί η ανάληψη ιδιωτικής επενδυτικής πρωτοβουλίας,
4. δημιουργία αποτελεσματικότερου και λειτουργικότερου κράτους μέσω της ολοκλήρωσης του ψηφιακού μετασχηματισμού της δημόσιας διοίκησης,
5. ψηφιοποίηση του συστήματος απονομής της δικαιοσύνης, με όφελος την ταχεία εκδίκαση των υποθέσεων και την επίλυση των οικονομικών διαφορών,
6. αντιμετώπιση του προβλήματος της συσσώρευσης ιδιωτικού χρέους μέσω της χρήσης όλων των διαθέσιμων εργαλείων και της εμπέδωσης κουλτούρας πληρωμών,
7. επιτάχυνση του προγράμματος των ιδιωτικοποιήσεων για τη βέλτιστη αξιοποίηση πόρων και υποδομών,
8. χρηματοδοτική στήριξη από ένα εύρωστο τραπεζικό σύστημα,
9. δημιουργία νησίδων αριστείας, καινοτομίας και τεχνολογικής προόδου, και
10. έμφαση στην κριτική σκέψη και προσαρμογή των εκπαιδευτικών προγραμμάτων όλων των βαθμίδων στις ανάγκες της σύγχρονης διεθνοποιημένης αγοράς εργασία

Κρίσιμης σημασίας για την αποτελεσματικότητα της οικονομικής πολιτικής εξάλλου είναι όχι μόνο η επιλογή των σωστών αποφάσεων πολιτικής, αλλά και η επιτυχής εφαρμογή τους. Όπως
έδειξε η δεκαετής ελληνική κρίση, ολιγωρίες, καθυστερήσεις ή η ημιτελής εφαρμογή δράσεων οικονομικής πολιτικής μείωσαν σε σημαντικό βαθμό την αποτελεσματικότητα των σταθεροποιητικών προγραμμάτων και επιμήκυναν τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης.

ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΗ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2021

Δεδομένων των δυσοίωνων δημογραφικών εξελίξεων, μέσο για μια ισχυρή ανάπτυξη είναι η αύξηση της συνολικής παραγωγικότητας και η επέκταση των παραγωγικών δυνατοτήτων της
οικονομίας με βελτίωση της ποσότητας και της ποιότητας του υλικού και ανθρώπινου κεφαλαίου με ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών.

Η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση οδηγεί στη μετάβαση σε ένα νέο παραγωγικό υπόδειγμα όπου η απασχόληση δεν βασίζεται στο μηχανικού τύπου καταμερισμό εργασίας, αλλά σε δεξιότητες που απαιτούν κριτική σκέψη και πνευματική ευρύτητα και αποβλέπουν στη διαχείριση της πληροφορίας και όχι στην αναπαραγωγή της. Παράλληλα, θα πρέπει να διασφαλιστεί η παροχή ίσων ευκαιριών σε όλους και η συμμετοχή όλων των κοινωνικών ομάδων χωρίς αποκλεισμούς στα οφέλη της ανάπτυξης ώστε να ενισχυθεί η κοινωνική συνοχή.

Η ελληνική οικονομία θα επωφεληθεί την επόμενη οκταετία από ευρωπαϊκούς χρηματοδοτικούς πόρους που ξεπερνούν τα 70 δισεκ. ευρώ, προερχόμενοι από το ευρωπαϊκό μέσο NGEU 2021-
2026 και το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ 2021-2027. Η σωστή προτεραιοποίηση των μεταρρυθμιστικών δράσεων, ο χρόνος και ο ρυθμός υλοποίησής τους εντός των αυστηρών
χρονοδιαγραμμάτων και η συμπληρωματική δράση των ιδιωτικών και δημόσιων επενδύσεων θα καθορίσουν το ρυθμό εκταμίευσης των πόρων, οι οποίοι κρίνονται αναγκαίοι για τη χρηματοδότηση της μετάβασης σε ένα σύγχρονο, βιώσιμο πρότυπο εξωστρεφούς οικονομικής δραστηριότητας.

Εξάλλου, τα σημαντικά αναπτυξιακά αποτελέσματα της αξιοποίησης των ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών πόρων θα βοηθήσουν στη δημιουργία πρωτογενών πλεονασμάτων και στην απομείωση του δημόσιου χρέους, διασφαλίζοντας τη μεσομακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών.

Βραχυπρόθεσμα, πρέπει να γίνουν προσεκτικά βήματα πολιτικής ώστε να εμπεδωθεί η ανάκαμψη, όταν μάλιστα ο κίνδυνος από την υγειονομική κρίση δεν έχει πλήρως εξαλειφθεί, ενώ ο
κίνδυνος του στασιμοπληθωρισμού είναι υπαρκτός. Τα βήματα πολιτικής πρέπει να αφορούν:

(α) τον τρόπο άρσης όλων των έκτακτων μέτρων στήριξης με γνώμονα αφενός τη σταδιακή επαναφορά της δημοσιονομικής ισορροπίας και αφετέρου τη διασφάλιση της ανάκαμψης,

(β) την ομαλή εκταμίευση των ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών πόρων και τη διοχέτευσή τους για τη χρηματοδότηση νέων παραγωγικών επενδύσεων σε εξωστρεφείς κλάδους ώστε να μειωθεί
το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών,

(γ) την αξιόπιστη προσήλωση στην υλοποίηση των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων, όπως αυτές περιγράφονται στο εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, και

(δ) την οριστική εξυγίανση των τραπεζικών ισολογισμών.

Σε γενικές γραμμές, τρεις παράγοντες θα προσδιορίσουν το ρυθμό ανάπτυξης το 2022 και τα αμέσως επόμενα έτη: η ενίσχυση των επενδύσεων, κυρίως των ιδιωτικών, μέσω της υλοποίησης μιας ισχυρής μεταρρυθμιστικής πολιτικής αναγκαίας για την προσέλκυση επενδύσεων από τη διεθνή επιχειρηματική αγορά, η αύξηση της ιδιωτικής καταναλωτικής δαπάνης και η μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών.

Κρίσιμες ωστόσο προϋποθέσεις είναι ο τερματισμός του πολέμου στην Ουκρανία και ο μετριασμός των συνεπειών του στην οικονομία, καθώς και η εμπέδωση ενός κλίματος διεθνούς εμπιστοσύνης, συνεργασίας και ειρηνικής επίλυσης διαφορών