Τα μυστήρια της επαναλοίμωξης και η «υβριδική» ανοσία

Η μετάλλαξη Ομικρον έχει αλλάξει άρδην τα δεδομένα, καταρρίπτοντας τις ελπίδες περί «τείχους ανοσίας» εξαιτίας της ικανότητάς της να μολύνει εμβολιασμένους, αλλά και άτομα που έχουν διαγνωστεί στο παρελθόν με λοίμωξη Covid-19.

Εντούτοις, τα δεδομένα εκτός κλινικών μελετών που να υποστηρίζουν την αξία του εμβολιασμού σε άτομα που έχουν προηγούμενη λοίμωξη Covid-19 είναι περιορισμένα.

Οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Γιάννης Ντάνασης, Πάνος Μαλανδράκης και Θάνος Δημόπουλος (πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα δεδομένα της πρόσφατης δημοσίευσης των Peter Nordstrom και συνεργατών στην έγκριτη επιστημονική επιθεώρηση «The Lancet Infectious Diseases», που ρίχνει φως σε αρκετά ερωτήματα.

Πιο αναλυτικά, σκοπός της μελέτης ήταν η αξιολόγηση της μακροπρόθεσμης προστασίας έπειτα από προηγούμενη λοίμωξη (φυσική ανοσία) και κατά πόσο η φυσική ανοσία μαζί με τον εμβολιασμό έναντι Covid-19 (υβριδική ανοσία) σχετίζεται με επιπλέον προστασία. Πρόκειται για μια αναδρομική μελέτη κοόρτης που βασίστηκε σε εθνικές βάσεις δεδομένων της Σουηδίας.

Τρεις ομάδες

Για τη διεξαγωγή της έρευνας μελετήθηκαν τρεις κοόρτεις (ομάδες): η 1η συμπεριέλαβε ανεμβολίαστα άτομα με φυσική ανοσία που αντιστοιχίστηκαν ως προς το φύλο και την ηλικία με ανεμβολίαστα άτομα χωρίς φυσική ανοσία, η 2η και η 3η συμπεριέλαβαν άτομα που είχαν λάβει μία ή δύο δόσεις εμβολίου έναντι SARS-CoV-2, αντίστοιχα, κατόπιν προηγούμενης λοίμωξης Covid-19 και αντιστοιχίστηκαν ως προς το φύλο και την ηλικία με άτομα με φυσική ανοσία.

Τα πρωτεύοντα καταληκτικά σημεία της μελέτης ήταν η επιβεβαιωμένη λοίμωξη SARS-CoV-2 από τις 20 Μαρτίου 2020 έως τις 4 Οκτωβρίου 2021 και η νοσηλεία λόγω COVID-19 από τις 30 Μαρτίου 2020 έως τις 5 Σεπτεμβρίου 2021.

Συνολικά, η 1η κοόρτη συμπεριέλαβε 2.039.106 άτομα, η 2η 962.318 άτομα και η 3η 3.567.810 άτομα.

Κατά τη διάρκεια ενός μέσου διαστήματος παρακολούθησης 164 ημερών, 34.090 άτομα με φυσική ανοσία στην 1η κοόρτη επαναμολύνθηκαν από SARS-CoV-2 συγκριτικά με 99.168 άτομα χωρίς προηγούμενη φυσική ανοσία έναντι του ιού.

Μετά την πάροδο τριών μηνών από τη λοίμωξη, η παρουσία φυσικής ανοσίας σχετίστηκε με μειωμένο κίνδυνο επαναλοίμωξης κατά 95% και με μειωμένο κίνδυνο νοσηλείας λόγω Covid-19 κατά 87% για χρονικό διάστημα παρακολούθησης 20 μηνών.

Κατά τη διάρκεια ενός μέσου διαστήματος παρακολούθησης 52 ημερών στη 2η κοόρτη, 639 άτομα με υβριδική ανοσία και μία δόση εμβολίου εμφάνισαν επαναλοίμωξη από SARS-CoV-2 συγκριτικά με 1.662 άτομα με φυσική ανοσία.

Ο αριθμός των νοσηλειών ήταν 8 και 113, αντίστοιχα.

Προστασία

Η υβριδική ανοσία με μία δόση εμβολίου συσχετίστηκε με μείωση του κινδύνου της επαναλοίμωξης από SARS-CoV-2 κατά 58% συγκριτικά με τη φυσική ανοσία μέχρι τους πρώτους δύο μήνες μετά τη λοίμωξη, ενώ η προστασία φάνηκε να φθίνει εννέα μήνες μετά.

Κατά τη διάρκεια ενός μέσου διαστήματος παρακολούθησης 66 ημερών στην 3η κοόρτη, 438 άτομα με υβριδική ανοσία και δύο δόσεις εμβολίου εμφάνισαν επαναλοίμωξη από SARS-CoV-2 συγκριτικά με 808 άτομα με φυσική ανοσία. Ο αριθμός των νοσηλειών ήταν 6 και 40, αντίστοιχα.

Η υβριδική ανοσία με δύο δόσεις εμβολίου συσχετίστηκε με μείωση του κινδύνου της επαναλοίμωξης από SARS-CoV-2 κατά 66% συγκριτικά με τη φυσική ανοσία, ενώ η προστασία δεν φάνηκε να φθίνει έως και 9 μήνες μετά.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των συγγραφέων, 767 άτομα πρέπει να εμβολιαστούν με δύο δόσεις προκειμένου να προληφθεί μια επαναλοίμωξη μεταξύ όσων έχουν φυσική ανοσία έπειτα από προηγούμενη λοίμωξη.

Η υβριδική ανοσία τόσο με μία όσο και με δύο δόσεις εμβολίου σχετίστηκε με μικρότερο κίνδυνο νοσηλείας λόγω Covid-19 συγκριτικά με τη φυσική ανοσία.

Πιστοποιητικό

Υπό τα δεδομένα αυτά οι καθηγητές του ΕΚΠΑ υπογραμμίζουν πως «ο κίνδυνος επαναλοίμωξης και νοσηλείας λόγω Covid-19 σε άτομα που έχουν επιβιώσει και αναρρώσει από προηγούμενη λοίμωξη από τον SARS-CoV-2 παραμένει χαμηλός για έως και 20 μήνες. Ο εμβολιασμός φαίνεται να μειώνει περαιτέρω τον κίνδυνο τόσο της επαναλοίμωξης όσο και της νοσηλείας για τουλάχιστον εννέα μήνες».

Και συμπληρώνουν πως «τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης μελέτης υποστηρίζουν τη χρήση τόσο του πιστοποιητικού προηγούμενης λοίμωξης όσο και του πιστοποιητικού εμβολιασμού ως απόδειξη ανοσίας έναντι του SARS-CoV-2».