Πόλεμος στην Ουκρανία: Κούρσα εξοπλισμών στη Δύση και ενίσχυση του Κιέβου με βαρύ οπλισμό

Ο πόλεμος στην Ουκρανία μπορεί να διαρκέσει για μήνες ή και χρόνια. Αυτό είναι ένα συμπέρασμα στο οποίο καταλήγουν όλο και περισσότεροι αναλυτές. Σε αυτό το πλαίσιο φαίνεται πως η Δύση σκέφτεται να αλλάξει προσανατολισμό σε σχέση με τον εξοπλισμό της Ουκρανίας και να προμηθεύσει το Κίεβο με βαρύ οπλισμό, κάτι που μέχρι τώρα απέφευγε.

Το Politico αναφέρεται σε αυτήν την εξέλιξη ως μία ανάγνωση της νέα πραγματικότητας, κάτι που ωστόσο ισοδυναμεί με κλιμάκωση της πολεμικής σύρραξης.  Το Κίεβο από την άλλη ζητά επίμονα στρατιωτική ενίσχυση και μάλιστα άμεσα.

• Διαβάστε επίσης: Πόλεμος στην Ουκρανία: Αναγκαστική αναδίπλωση ή ανάπαυλα η στροφή στο Ντονμπάς;

Η στάση των χωρών ποικίλλει ανάλογα και με τον εξοπλισμό που διαθέτει η κάθε χώρα. Για παράδειγμα η Τσεχία φέρεται να στέλνει τανκς σοβιετικής σχεδίασης που είναι ήδη οικεία στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις.

Το Ηνωμένο Βασίλειο προσπαθεί να ενισχύσει τον συντονισμό μεταξύ των χωρών που παρέχουν προμήθειες, διοργανώνοντας μια διάσκεψη χορηγών την περασμένη εβδομάδα με 35 συμμετέχοντες.

Σε νέα φάση ο πόλεμος στην Ουκρανία

Και οι ΗΠΑ αναζητούν εταίρους που μπορούν να προσφέρουν αντιαεροπορικά συστήματα μεγάλου βεληνεκούς, ενώ φέρεται να επιταχύνουν τη δική τους παραγωγή αντιαρματικών και αντιαεροπορικών πυραύλων. Εν τω μεταξύ, στη Γερμανία, οι κυβερνώντες τσακώνονται για το αν θα παραδώσουν 100 τανκς, για τα οποία θα απαιτείται επίσης εκπαίδευση για τις ουκρανικές δυνάμεις.

«Η σύγκρουση», δήλωσε η υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας Λιζ Τρας, «έχει εισέλθει σε μια νέα και διαφορετική φάση με μια πιο συγκεντρωμένη ρωσική επίθεση». Ως αποτέλεσμα, πρόσθεσε μετά από μια συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ, υπήρξε υποστήριξη για την «προμήθεια νέου και βαρύτερου εξοπλισμού στην Ουκρανία».

Πότε θα μπορέσουν να ανταποκριθούν στη νέα κατάσταση

Το Politico σημειώνει ότι υπάρχει ανησυχία ότι ορισμένες χώρες μπορεί να δυσκολευτούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της παραγωγής-προμήθειας ενώ ο χρόνος πιέζει. Η Ρωσία μπορεί να καταφέρει να αποκομίσει σημαντικά κέρδη στο πεδίο της μάχης, ιδιαίτερα στην ανατολική Ουκρανία, παρά τις αρχικές ήττες.

«Πριν από δύο εβδομάδες, ήταν αρκετό να πούμε τι θα δοθεί», δήλωσε ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών Ντμίτρι Κουλέμπα μετά την ομιλία του στους υπουργούς του ΝΑΤΟ. «Σήμερα, είναι πιο σημαντικό να γνωρίζουμε πότε θα δοθεί – και αυτό είναι κάτι που οι σύμμαχοι πρέπει να διευθετήσουν και να βρουν τις κατάλληλες λύσεις».

Όποιες αποφάσεις και αν πάρει η Δύση θα είναι κρίσιμες για τη διαμόρφωση της επόμενης φάσης του πολέμου, σημειώνει το Politico. Η Ρωσία απέσυρε ορισμένες δυνάμεις από το Κίεβο και τώρα σχεδιάζει επίθεση στα ανατολικά που πιθανόν να ξεκινήσει σε λίγες εβδομάδες, σύμφωνα με δυτικούς αξιωματούχους.

Τι ζητά η Ουκρανία

Ο Κουλέμπα έφτασε την Πέμπτη το πρωί με ένα απλό αίτημα για μέλη του ΝΑΤΟ. «Η ατζέντα μου είναι πολύ απλή», είπε. «Περιλαμβάνει μόνο τρία αντικείμενα: όπλα, όπλα και όπλα». Ο Κουλέμπα επισήμανε μερικά από τα συγκεκριμένα αντικείμενα που αναζητά η Ουκρανία: Μαχητικά αεροσκάφη, περισσότερους πυραύλους, τεθωρακισμένα οχήματα και βαρύτερα συστήματα αεράμυνας.

Ορισμένος από αυτόν τον εξοπλισμό, όπως τα αεροσκάφη, έχει αποκλειστεί από τις ΗΠΑ ως επικίνδυνος για υπερβολική κλιμάκωση. Αλλά αλλά μέσα, όπως τανκς και πιο ισχυρά συστήματα αεράμυνας, βρίσκονται τώρα στην ημερήσια διάταξη καθώς ο πόλεμος εισέρχεται στο επόμενο κεφάλαιό του.

Στο ΝΑΤΟ αναγνωρίζουν την επείγουσα ανάγκη

«Ήταν ένα σαφές μήνυμα από τη σημερινή συνάντηση ότι οι σύμμαχοι πρέπει να κάνουν περισσότερα και είναι έτοιμοι να κάνουν περισσότερα», δήλωσε την Πέμπτη ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, μετά τη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών. «Αναγνωρίζουν την επείγουσα ανάγκη».

Ο αρχηγός του ΝΑΤΟ αρνήθηκε να δώσει λεπτομέρειες σχετικά με αυτό το «περισσότερο» ωστόσο, λέγοντας μόνο ότι περιελάμβανε «τόσο τα συστήματα της σοβιετικής εποχής όσο και σύγχρονο εξοπλισμό».

Μέχρι στιγμής, οι δυτικοί σύμμαχοι έχουν επικεντρωθεί στη διοχέτευση ελαφρών όπλων στην Ουκρανία, καθώς και σε άλλο εξοπλισμό, όπως θωράκιση σώματος και ιατρικές προμήθειες. Μια εβδομάδα μέσα στον Μάρτιο, ένας στρατιωτικός αξιωματούχος των ΗΠΑ είπε στο CNN ότι οι σύμμαχοι είχαν στείλει στην Ουκρανία περίπου 17.000 αντιαρματικούς πυραύλους και 2.000 αντιαεροπορικούς πυραύλους, αριθμός που σίγουρα έχει αυξηθεί από τότε.

Καθοριστική η στάση της Ρωσίας

Αρχικά, δυτικοί αξιωματούχοι εκτίμησαν ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν περίμενε ότι οι δυνάμεις του θα περικυκλώσουν γρήγορα το Κίεβο και άλλες βασικές πόλεις με την ελπίδα να ανατρέψει την ουκρανική κυβέρνηση. Αφού απέτυχαν σε αυτό, οι αξιωματούχοι λένε ότι ο Πούτιν μεταφέρει τώρα τις ομάδες μάχης του στο Ντονμπάς,την ανατολική περιοχή της Ουκρανίας όπου η Ρωσία είχε ήδη υποδαυλίσει αναταραχές για οκτώ χρόνια.

Η στρατηγική μεταστροφή της Ρωσίας έχει εγείρει την προοπτική ενός πιο συμβατικού, μακροπρόθεσμου χερσαίου πολέμου που περιλαμβάνει σκληρές μάχες στο άμεσο μέλλον. Είναι ένας πόλεμος που οι δυτικοί σύμμαχοι δεν περίμεναν ακριβώς, αφήνοντάς τους χωρίς προμελετημένο σχέδιο για τον εξοπλισμό των δυνάμεων της Ουκρανίας σε ένα τέτοιο σενάριο.

Οι ανάγκες της Ουκρανίας «προφανώς εξελίσσονται», είπε ένας δυτικός αξιωματούχος. «Η όρεξη από τους συμμάχους να καλύψουν αυτές τις ανάγκες είναι πολύ υψηλή, αλλά υπάρχει πολλή δουλειά να γίνει για να βεβαιωθείτε ότι παίρνουν αυτό που χρειάζονται».

Τι θα κάνουν οι ΗΠΑ

Στην Ουάσιγκτον, ο εκπρόσωπος Τύπου του υπουργείου Άμυνας, Τζον Κίρμπι είπε την Πέμπτη ότι οι ΗΠΑ προσπαθούν να προμηθευτούν τον εξοπλισμό που θέλει η Ουκρανία. «Συνεργαζόμαστε με συμμάχους και εταίρους, κυριολεκτικά καθημερινά, για να δούμε αν μπορούν να παρέχουν μερικά από αυτά τα συστήματα αεράμυνας μεγάλης εμβέλειας που γνωρίζουμε ότι οι Ουκρανοί ξέρουν πώς να χρησιμοποιούν και χρησιμοποιούν πολύ αποτελεσματικά και εμείς δεν έχουμε στο απόθεμά μας», είπε στο τηλεοπτικό δίκτυο MSNBC.

Ο Κίρμπι ενθάρρυνε επίσης τους συμμάχους να στείλουν τανκς, ένα θέμα που έχει βρεθεί πλέον στο επίκεντρο της συζήτησης στην Ευρώπη.

Η πρωτοφανής στάση της Γερμανίας

Στη Γερμανία, ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς αναστέλλει την έγκριση ενός σχεδίου για την αποστολή τανκς «Marder» στην Ουκρανία, προς απογοήτευση των εταίρων στον κυβερνητικό συνασπισμό του, σύμφωνα με τέσσερα άτομα που γνωρίζουν την κατάσταση, επισημαίνει το Politico.

Η κίνηση θα σηματοδοτούσε μια σημαντική αλλαγή, σηματοδοτώντας την πρώτη φορά που ένας δυτικός σύμμαχος παρδίδει βαρύ οπλισμό που απαιτεί σημαντική εκπαίδευση για τους Ουκρανούς και μια διαδικασία για τη διασφάλιση της συντήρησης και των πυρομαχικών. Οι άνθρωποι που παρείχαν τις πληροφορίες είπαν ότι ο Σόλτς θέλει οι δυτικοί σύμμαχοι να βρουν μια κοινή θέση για τέτοιες παραδόσεις τανκς, προτού προχωρήσουν.

Η αμφιβολία στο Βερολίνο έχει αφήσει την Ουκρανία απογοητευμένη. «Είναι ξεκάθαρο ότι η Γερμανία μπορεί να κάνει περισσότερα λόγω των αποθεμάτων της – αποθεμάτων και ικανότητας», είπε ο Κουλέμπα την Πέμπτη. «Το θέμα που με απασχολεί περισσότερο είναι η διάρκεια των διαδικασιών και της λήψης των αποφάσεων στο Βερολίνο. Γιατί ενώ το Βερολίνο έχει χρόνο, το Κίεβο δεν έχει».

Οι μικρότερες χώρες δεν έχουν άλλες προμήθειες

Ενώ η Γερμανία μπορεί να έχει αποθέματα, δεν μπορούν όλες οι χώρες να πουν το ίδιο. «Στην Εσθονία, αυτή τη στιγμή δεν έχουμε πόρους για να προσφέρουμε κάτι επιπλέον», είπε η υπουργός Εξωτερικών της Εσθονίας Έβα Μαρία Λίμετς στο Politico την Πέμπτη, παρόλο τονίζοντας ότι η κυβέρνηση θα συνεχίσει να αξιολογεί τη βοήθεια που μπορεί να προσφέρει καθώς ο πόλεμος εξελίσσεται.

Όπως και οι γείτονές της στη Βαλτική, η Εσθονία ήταν πρώιμος και ένθερμος υποστηρικτής της αποστολής όπλων στην Ουκρανία, δωρίζοντας 220 εκατομμύρια ευρώ από το δικό της απόθεμα όπλων, πυρομαχικών και προστατευτικού εξοπλισμού ο «ένα σχετικά μεγάλο ποσό για μια χώρα, λαμβάνοντας υπόψη το μέγεθός μας», είπε η Λίμετς.

Η πρόκληση για τους δυτικούς συμμάχους είναι ότι δεν θέλουν να αφήσουν τον εαυτό τους με άδεια χέρια σε μια εποχή που η Ρωσία εμπλέκεται σε στρατιωτική επιθετικότητα. Αυτό τους αφήνει να προσπαθούν να βρουν νέες προμήθειες για την Ουκρανία και να τις φέρουν γρήγορα εκεί.

Θα αυξηθεί η παραγωγή;

Υπάρχει τεράστιο πρόβλημα προμήθειας», είπε ο Νικ Ρέινολντς, ειδικός σε χερσαίους πολέμους στο αμυντικό think tank του Royal United Services Institute στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Σχετικά με τους αντιαεροπορικούς και αντιαρματικούς πυραύλους, είπε, «θα χρειαστεί χρόνος για να τους μεταφέρουμε αν είχαμε τις προμήθειες, αλλά οι προμήθειες μειώνονται, ιδιαίτερα όσον αφορά τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης [που] θα χρειαστεί να κρατήσουν κάποιους για τους εαυτούς τους».

Και πρόσθεσε: «Η εντύπωση που έχω είναι ότι η αύξηση της παραγωγής βασικά δεν συμβαίνει πραγματικά, όχι εντός του χρονικού πλαισίου για το οποίο μιλάμε ούτως ή άλλως». Αυτό άφησε τους δυτικούς συμμάχους σε αυτό που ο Ρέινολντς ονόμασε «άβολη θέση» – μη ανταποκρινόμενοι στην αρχική τους προσφορά ελαφρών όπλων και χρειάζοντας χρόνο για να ενσωματώσουν βαρύτερο εξοπλισμό στον ουκρανικό στρατό.

Το πότε είναι το κρίσιμο

Ωστόσο, ο Κουλέμπα εξέφρασε την αισιοδοξία ότι οι δυτικές χώρες δεσμεύτηκαν να ξεπεράσουν αυτά τα υλικοτεχνικά και πολιτικά εμπόδια. Η Σύνοδος του ΝΑΤΟ αυτή τη εβδομάδα, είπε, παρουσίασε «μια αυξανόμενη κατανόηση… ότι η υποστήριξη προς την Ουκρανία πρέπει να ενταθεί». Σε αυτό το σημείο, πρόσθεσε, «Η συζήτηση δεν αφορά στη λίστα των όπλων, η συζήτηση αφορά στο χρονοδιάγραμμα. Πότε τα παίρνουμε; Και αυτό είναι το κρίσιμο»