Μάχη των Οχυρών: Η νίκη της αξιοπρέπειας και της περηφάνιας

Και δεύτερο μέτωπο. Μας το άνοιξαν όπως και το πρώτο. Όπως τότε απαντήσαμε και τώρα. Χωρίς παλληκαρισμούς, χωρίς θεατρινισμούς, χωρίς προκλήσεις. Με τη σοβαρότητα ενός υπερήφανου λαού που δε συνήθισε να δέχεται ραπίσματα.

Νικηταί στον πόλεμο εναντίον της Ρώμης αναδειχθήκαμε τη στιγμή που το έθνος ολόκληρο αρνήθηκε την ατίμωσι. Νικηταί στο νέο πόλεμο —γιατί και τώρα νικήσαμε— αναδειχθήκαμε τη χαραυγή της έκτης Απριλίου που επαναλάβαμε στον επιδρομέα του βορρά την ίδια απάντησι. Η ηθική νίκη δεν μετριέται από τα υλικά της αποτελέσματα. Μετριέται από τη θέλησι των ατόμων και των λαών ν’ αγωνισθούν για τα ιδανικά τους. Στην ιστορία ηττημένοι δεν έμειναν οι τριακόσιοι νεκροί των Θερμοπυλών. Έμεινε ο βάρβαρος που θέλησε να τους υποδουλώση. Από τη στιγμή που ο Δαυίδ παίρνει αδίστακτα στο χέρι τη σφενδόνη για ν’ αναμετρηθή με τον Γολιάθ που επιχειρεί να του στραπατσάρη την αξιοπρέπεια, είνε ήδη νικητής.

Αλλά και η υλική νίκη θα είνε δική μας. Δική μας ήταν στην Αλβανία όπου μόνοι αρχίσαμε τον αγώνα. Δική μας θα είναι κι’ εδώ όπου πλούσια διαθέτουμε του εμψύχου και του αψύχου υλικού υλικού των συμμάχων μας την ενίσχυσι.

Παληές τους δόξες θυμήθηκαν από προχθές τα μακεδονικά βουνά. Εδώ και λίγα χρόνια στα ίδια βουνά τον ίδιο εχθρό αντιμετωπίσαμε. Έτσι και τότε η μπότα του θορυβούσε στην άσφαλτο της Ευρώπης. Υπεράνω όλων αυτή. Τα πάντα γι’ αυτήν. Μικροί και μεγάλοι λαοί να υποκύψουν στα λακτίσματά της.

Τα ίδια κι’ απαράλλακτα και τότε. Ένας άλλος, ανώμαλος επίσης ηγέτης, με αγκυλωτό μουστάκι που ελόγχιζε την υφήλιο, ζητούσε επί πίνακι την κεφαλήν της οικουμένης. Μικροί εμείς και τότε. Μικρότεροι από σήμερα. Αλλά δεν είμαστε εμείς που ηττηθήκαμε. Ο βαλκανικός βράχος χρειάσθηκε για να συντριβή η ορμή του μεγαλομανούς. Έκπτωτος σήμερα ο υποψήφιος κοσμοκράτωρ, φιλήσυχος ξυλοκόπος, κόβει τα ξύλα του στην ολλανδική έπαυλι, όπου περιώρισε τις φιλοδοξίες του. Στην ίδια απασχόλησι θα στείλουμε και τον βαφέα της Βιέννης.

Γιατί να μη πιστέψουμε ότι στα βαλκανικά βουνά μας δε θα συντριβή και ο σημερινός επιδρομεύς; Στη μπότα, που αντιμετωπίζουμε από προχθές τα ξημερώματα, το ελληνικό τσαρούχι έδειξε κι’ όλας το πέλμα του. Στο βήμα της χήνας απαντά το βήμα του ελευθέρου ανθρώπου. «Αι δυνάμεις αμύνονται του πατρίου εδάφους», ανήγγειλε το πρώτο πολεμικό ανακοινωθέν.

Θεία λιτότης! Αμύνονται του πατρίου εδάφους. Τι άλλο κάμνουμε αιώνες αιώνων τώρα; Είμαστε πολύ κοντά στα γεγονότα για να νοιώσουμε σε όλη την έκτασι τη σημασία των τεσσάρων αυτών λέξεων. Θα τις επαναλαμβάνουν οι μέλλουσες γενεές, με την ευλάβεια που επαναλαμβάνουμε εμείς το «μολών λαβέ» των πατέρων μας. Δίχως φαμφαρονισμούς, με παλληκαρίσια σεμνότητα, το πρώτο ανακοινωθέν του ελληνικού στρατηγείου, σε μια φράσι μέσα, έδωσε το περιεχόμενο του αγώνος που με τη βοήθεια των θεών της Ελλάδος αρχίσαμε από το πρωί της Κυριακής. Με την ίδια λιτότητα θα εξαγγείλη και το τέρμα του. Το τέρμα που θα σημάνη το νενικήκαμεν. Κραυγή θριάμβου γνώριμη στους ελληνικούς ουρανούς, γνώριμη σε κάθε λαό που σέβεται την τιμή του, ευλαβείται την ιστορία του και αγωνίζεται για τα άγια των αγίων του.

Αυτή ήταν η επιφυλλίδα του Παύλου Παλαιολόγου στο φύλλο του «Ελευθέρου Βήματος» που είχε κυκλοφορήσει σαν σήμερα πριν από 81 ολόκληρα χρόνια, την Τρίτη 8 Απριλίου 1941. «…Αμύνονται του πατρίου εδάφους» ήταν ο τίτλος του κειμένου του, απολύτως δηλωτικός της επιθυμίας του να τονώσει όσο το δυνατόν περισσότερο το φρόνημα των συμπατριωτών του, οι οποίοι βρίσκονταν πλέον σε δεινή θέση μετά τη ναζιστική επίθεση κατά των ελληνικών οχυρών της Γραμμής Μεταξά, που είχε ξεκινήσει τα ξημερώματα της 6ης Απριλίου.

Το υπ’ αριθμόν 166 πολεμικό ανακοινωθέν που είχε εκδώσει τη νύχτα της ίδιας ημέρας, της 8ης Απριλίου, το Ελληνικό Γενικό Στρατηγείο φανέρωνε αφενός μεν τον ηρωικό και πείσμονα αγώνα των ελληνικών δυνάμεων προς υπεράσπιση της εδαφικής ακεραιότητας της πατρίδας, στο πλαίσιο της περίφημης Μάχης των Οχυρών (6-10 Απριλίου 1941), αφετέρου δε τη συντριπτική ποσοτική και ποιοτική υπεροχή του εισβολέως:

«Η πίεσις των γερμανικών δυνάμεων κατά του μετώπου της τοποθεσίας μας εξηκολούθησε και σήμερον ισχυρά. Ουδέν αποτέλεσμα επέτυχον· αι από διημέρου σκληρώς αγωνιζόμεναι ολιγάριθμοι Ελληνικαί δυνάμεις εματαίωσαν πάσαν προσπάθειαν των επιτιθεμένων.

Εις την κοιλάδα του ΣΤΡΥΜΩΝΟΣ τα οχυρά ΡΟΥΠΕΛ, ΟΥΣΙΤΑ, ΠΑΛΙΟΥΡΙΩΝΕΣ και ΚΑΡΑΤΑΣ συνεργαζόμενα διά των πυρών των απετέλεσαν φράγμα όπερ ο εχθρός δεν κατόρθωσε να υπερβή. Ιδιαιτέρως τα οχυρά ΡΟΥΠΕΛ και ΟΥΣΙΤΑ υπέστησαν ακλόνητα, τρίτην ημέραν σήμερον, άπασαν την σφοδρότητα των εχθρικών πυρών και των δι’ αρμάτων επιθέσεων. Αλεξιπτωτισταί ριφθέντες υπό του εχθρού εις τα νώτα της τοποθεσίας εξεκαθαρίσθησαν· εκ τούτων συνελήφθησαν αιχμάλωτοι περί τους 70.

Εις το υψίπεδον ΝΕΥΡΟΚΟΠΙΟΥ ο αγών διεξήχθη σφοδρός ου μόνον υπό των οχυρών, αλλά και υπό των εκτός των οχυρών τμημάτων μας· τα οχυρά μας αντέστησαν αποτελεσματικώτατα· εν τούτων, το οχυρόν ΝΤΑΣΑΒΛΙ, καταληφθέν υπό του εχθρού ανακατελήφθη αμέσως δι’ αντεπιθέσεως· το οχυρόν ΛΙΣΣΕ εδοκίμασε και σήμερον, ακατάβλητον, το ισχυρόν πυρ του βαρέος πυροβολικού του εχθρού. Τα εκτός οχυρών τμήματά μας δι’ αντεπιθέσεων ανακατέλαβον σημεία τινά της τοποθεσίας εφ’ ων κατώρθωσε να θέση χείρα προσωρινώς ο εχθρός.

Εις το αριστερόν πλευρόν της τοποθεσίας μας τεθωρακισμένη Γερμανική Μεραρχία εισχωρήσασα μέσω του Γιουγκοσλαυϊκού εδάφους κατώρθωσε να φθάση χθες την εσπέραν εις το ύψος των Ελληνογιουγκοσλαυϊκών συνόρων καταλαβούσα την ΔΟΪΡΑΝΗΝ. Η μεραρχία αύτη σήμερον από της έω εισέβαλεν εις το ημέτερον έδαφος διά του ανατολικώς ΑΞΙΟΥ πεδινού διαδρόμου· τα Ελληνικά λίαν περιωρισμένα ελαφρά μηχανοκίνητα μέσα διεξήγαγον άνισον αγώνα κατά των ποσοτικώς και ποιοτικώς ασυγκρίτως ανωτέρων μέσων του εχθρού· η προσπάθεια αύτη επιβραδύνσεως του αντιπάλου παρετάθη επί πολλάς ώρας, τελικώς όμως ο αντίπαλος επέτυχε να προωθηθή επικινδύνως προς την κατεύθυνσιν της ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, αποκόπτων τας συγκοινωνίας τών εν τη Ανατολική Μακεδονία δυνάμεών μας μετά της λοιπής χώρας.

[…]»