Ιστορία Προσανατολισμού: Τα SOS των Πανελλαδικών

«ΤΑ ΝΕΑ» σε συνεργασία με τον φροντιστηριακό όμιλο Ομόκεντρο και τους καθηγητές του παρουσιάζουν τα SOS των Πανελλαδικών Εξετάσεων ανά μάθημα. Σήμερα τα θέματα στην Ιστορία Προσανατολισμού.

Οδηγίες επανάληψης

Οι υποψήφιοι κατά τη διάρκεια της επανάληψης πρέπει να έχουν αποστηθίσει πολύ καλά τις ενότητες του σχολικού βιβλίου. Παράλληλα, με το διάβασμα κάθε κεφαλαίου:

Προσέχουν τους τίτλους και τους πλαγιότιτλούς του, καθώς περιέχουν λέξεις-κλειδιά του περιεχομένου των ενοτήτων, ώστε να μπορούν να απαντήσουν σε αντίστοιχες ερωτήσεις.

Ξεχωρίζουν τους ιστορικούς όρους που αναφέρονται σε κάθε ενότητα (ορισμοί), ώστε να είναι σε θέση να τους αποδώσουν αυτόνομα από την παράγραφο στην οποία εντάσσονται. Πρέπει να δώσουν προσοχή και στους όρους που επεξηγούνται στο γλωσσάρι του σχολικού βιβλίου.

Οργανώνουν πίνακες (χρονολογικούς, εκλογικών αναμετρήσεων, προσφυγικών ρευμάτων), ώστε με αυτόν τον τρόπο να καταλάβουν την ιστορική συνέχεια των πληροφοριών, αλλά και να παρατηρήσουν τις κοινές ημερομηνίες μεταξύ των κεφαλαίων.

Πιο αναλυτικά, ανά κεφάλαιο:

Κεφάλαιο 1: Από την αγροτική οικονομία στην αστικοποίηση

Κατανοούν την εξέλιξη κάθε τομέα της οικονομίας και τις οικονομικές συνθήκες στην Ελλάδα ανά χρονική περίοδο.

Προσέχουν πληροφορίες που συνδυάζονται από διαφορετικά σημεία του κεφαλαίου, όπως π.χ. τα τραπεζικά συστήματα (Εθνική Τράπεζα – Τράπεζα της Ελλάδος), τα δημόσια έργα του 19ου αιώνα με τις επενδύσεις τον 20ό αιώνα, τα δάνεια του 19ου αιώνα με τον ιδιόμορφο δανεισμό του 20ού αιώνα, την αγροτική μεταρρύθμιση του 1870-1871 με εκείνες του 1907 και 1917.

Κεφάλαιο 2: Η διαμόρφωση και η λειτουργία των πολιτικών κομμάτων

Προσέχουν ότι υπάρχουν έννοιες που αναλύονται σε παραθέματα, όπως το κράτος δικαίου, ο Κριμαϊκός Πόλεμος, η υπόθεση Πατσίφικο, τα πελατειακά δίκτυα. Επίσης, η Συνθήκη των Σεβρών συμπληρώνεται στο κεφάλαιο του Προσφυγικού.

Θα πρέπει να μπορούν ανά χρονική περίοδο να διακρίνουν ποιες κομματικές παρατάξεις υπάρχουν και ποιος είναι ο βασιλιάς της Ελλάδας.

Θα πρέπει να ξέρουν το πολιτικό πρόγραμμα και τις βασικές θέσεις κάθε κόμματος που αναφέρεται στο κεφάλαιο και να εντοπίζουν ομοιότητες και διαφορές μεταξύ τους. Ειδικά για τα τρία ξενικά κόμματα (αγγλικό, γαλλικό, ρωσικό) να γνωρίζουν τη θέση τους απέναντι στην ύπαρξη Συντάγματος και στο εκκλησιαστικό ζήτημα.

Ιδιαίτερη προσοχή στο Ε’ μέρος και στις τέσσερις χρονολογικές φάσεις τόσο ως αυτόνομα ιστορικά γεγονότα, όσο και σε συνδυασμό με τις αντίστοιχες περιόδους στην οικονομία και στο Προσφυγικό του 20ού αιώνα. Επίσης, προσοχή στα παραθέματα με τα στρατιωτικά κινήματα και τα κόμματα που έδρασαν την περίοδο 1922-1936.

Κεφάλαιο 3: Το προσφυγικό ζήτημα στην Ελλάδα

Προσέχουν τα προσφυγικά ρεύματα του 19ου αιώνα ανά περιοχές και περιόδους πού κατευθύνθηκαν και πώς αντιμετωπίστηκαν.

Εντοπίζουν τον ρόλο της Γ’ Εθνοσυνέλευσης στο ζήτημα της αποκατάστασης των προσφύγων (συνδυαστική ερώτηση).

Ξεχωρίζουν τις δύο φάσεις αντιδικίας αυτοχθόνων – ετεροχθόνων (λόγος αντιδικίας, προτάσεις επίλυσης, τελική ρύθμιση).

Διαβάζουν και τις δύο εισαγωγές των προσφυγικών ρευμάτων (19ος και 20ός αιώνας).

Γνωρίζουν τις συνθήκες-συμβάσεις-συμφωνίες και το περιεχόμενό τους.

Κεφάλαιο 4: Το κρητικό ζήτημα από διπλωματική άποψη

Τα γεγονότα του κεφαλαίου είναι σε απόλυτη χρονολογική σειρά και οι υποψήφιοι πρέπει να είναι σε θέση να απαντούν σε ερώτηση που αφορά συγκεκριμένη χρονική περίοδο.

Προσέχουν πώς ήταν οργανωμένη η Κρητική Πολιτεία πριν και μετά την επανάσταση στο Θέρισο.

Ξεχωρίζουν τις αιτίες της επανάστασης στο Θέρισο και τις αντιδράσεις που προκάλεσε.

Κατανοούν ποια γεγονότα επηρέασαν την εξέλιξη του κρητικού ζητήματος.

Κεφάλαιο 5: Παρευξείνιος ελληνισμός

Διακρίνουν την εμπορική δραστηριότητα και την πνευματική ανάπτυξη του παρευξείνιου ελληνισμού κατά τον 20ό αιώνα.

Εντοπίζουν τα συνέδρια που έγιναν σχετικά με τη δημιουργία ποντιακής δημοκρατίας.

Ξεχωρίζουν τις ενέργειες των Μητροπολιτών Χρύσανθου και Γερμανού Καραβαγγέλη για τη δημιουργία ανεξάρτητου ποντιακού κράτους. Γενικότερα, οι υποψήφιοι πρέπει να μπορούν να κάνουν συσχετισμούς γεγονότων και ενεργειών που αναφέρονται σε διαφορετικά κεφάλαια της ύλης, όπως π.χ. οι πολιτικές και οικονομικές συνθήκες που επικρατούν στην Ελλάδα όπως αναφέρονται στα δύο πρώτα κεφάλαια, η ανάπτυξη της Σύρου (κεφάλαια 1 και 3), η Εθνοσυνέλευση 1843-1844 (κεφάλαια 2 και 3), η επιρροή που άσκησαν οι πρόσφυγες στην οικονομία, βιομηχανία (συσχετισμός 1ου και 3ου κεφαλαίου), αλλά και να μπορούν να συνδυάζουν όλα τα γεγονότα που αφορούν τα κεφάλαια της ύλης ανά συγκεκριμένη χρονική περίοδο.

Γράφει η Μαίρη Πουλάκου (φιλόλογος στα φροντιστήρια Ομόκεντρο)