Το εργοστάσιο του Τσερνόμπιλ τέθηκε από την πρώτη στιγμή της εισβολής στην Ουκρανία υπό τον έλεγχο των Ρώσων. Το προσωπικό παρέμεινε εκεί προσπαθώντας να διασφαλίσει ότι θα τηρούνται όλα τα μέτρα ασφαλείας προκειμένου να αποφευχθεί μία πυρηνική καταστροφή.

Οι εργαζόμενοι μιλούν στο BBC για τις στιγμές αγωνίας που έζησαν όσο η περιοχή βρισκόταν υπό τον ρωσικό έλεγχο.

Αιχμάλωτοι και εργαζόμενοι

Όταν οι ρωσικές δυνάμεις περικύκλωσαν το Τσερνόμπιλ, μετέφεραν στο υπόγειο 170 Ουκρανούς εθνοφρουρούς τους οποίους κράτησαν αιχμάλωτους. Στη συνέχεια, Ρώσοι στρατιώτες ερεύνησαν τις εγκαταστάσεις για όπλα και εκρηκτικά.

Οι μηχανικοί, οι επόπτες και το λοιπό τεχνικό προσωπικό συνέχισε να εργάζεται. Τις επόμενες δύο ημέρες, έφτασαν εκεί μέλη της ρωσικής υπηρεσίας ατομικής ενέργειας Rosatom.

Το προσωπικό του Τσερνόμπιλ ήταν πρόθυμο να διατηρήσει τον έλεγχο της συντήρησης του εργοστασίου. Δεν είναι σταθμός παραγωγής ενέργειας που λειτουργεί, αλλά τα ραδιενεργά απόβλητα αποθηκεύονται στον τόπο της χειρότερης πυρηνικής καταστροφής στον κόσμο.

Δισεκατομμύρια δολάρια έχουν δαπανηθεί από το ατύχημα το 1986 για τον καθαρισμό και τον περιορισμό περαιτέρω μόλυνσης. Εάν οι συνθήκες στην τοποθεσία δεν παρακολουθούνται σωστά, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος απελευθέρωσης πυρηνικού υλικού.

«Ήθελαν να μάθουν πώς γίνεται η διαχείριση της εγκατάστασης. Ήθελαν πληροφορίες για όλες τις διαδικασίες, έγγραφα και λειτουργίες. Φοβήθηκα γιατί οι ερωτήσεις ήταν συνεχείς και μερικές φορές βίαιες», δήλωσε ο Ολεξάντρ Λομπάντα, υπεύθυνος για την ασφάλεια στον σταθμό.

Συνεχείς ερωτήσεις

Στον τελευταίο όροφο του κεντρικού κτιρίου του σταθμού βρίσκονται βασικοί χώροι για τον κεντρικό έλεγχο. Μερικά από τα δωμάτια ήταν κλειδωμένα. Όταν οι Ρώσοι δεν βρήκαν τα κλειδιά, εισέβαλαν στα δωμάτια, κόβοντας το τμήμα της πόρτας στο οποίο ήταν ενσωματωμένη η κλειδαριά.

«Έπρεπε να διαπραγματευόμαστε συνεχώς μαζί τους και να προσπαθούμε σκληρά να μην τους προσβάλλουμε, έτσι ώστε να επιτρέψουν στο προσωπικό μας να διαχειρίζεται την εγκατάσταση» δήλωσε ο μηχανικός Valeriy Semonov.

Όταν κόπηκε το ρεύμα στον σταθμό για τρεις ημέρες, ο Valeriy είπε ότι προσπάθησε να βρει καύσιμα για να κρατήσει τη γεννήτρια σε λειτουργία, ακόμη και να κλέψει μερικά από τους Ρώσους.

Φοβόμασταν μια τραγωδία

«Αν είχαμε χάσει τον έλεγχο, θα μπορούσε να ήταν καταστροφικό», εξήγησε ο Oleksandr. «Θα μπορούσε να είχε απελευθερωθεί ραδιενεργό υλικό. Το μέγεθος της καταστροφής, μπορείτε κάλλιστα να το φανταστείτε. Δεν φοβόμουν για τη ζωή μου. Φοβόμουν για το τι θα συνέβαινε αν δεν ήμουν εκεί να παρακολουθώ τη διαχείριση του εργοστασίου. Φοβόμουν ότι θα ήταν μια τραγωδία για την ανθρωπότητα».

Οι Ρώσοι εκτέθηκαν σε ραδιενέργεια

Η περιοχή πίσω από το εργοστάσιο που ονομάζεται «Κόκκινο Δάσος» είναι ένα από τα πιο ραδιενεργά μέρη στη γη. Πλάνα από μη επανδρωμένα αεροσκάφη που έδωσε στη δημοσιότητα ο ουκρανικός στρατός δείχνουν ότι Ρώσοι στρατιώτες έσκαψαν χαρακώματα και μάλιστα έμειναν εκεί. Αυτό επιβεβαίωσαν στο BBC και αξιωματούχοι του σταθμού.

Το γεγονός αυτό αποτελεί απόδειξη του πόσο λίγα γνώριζαν οι στρατιώτες για την πυρηνική ασφάλεια.

Η Energoatom, η κρατική υπηρεσία πυρηνικής ενέργειας της Ουκρανίας, δήλωσε ότι οι Ρώσοι στρατιώτες εκτέθηκαν σε «σημαντικές δόσεις» ραδιενέργειας.

Οι Ρώσοι πήραν μαζί τους Ουκρανούς στρατιώτες

Στο υπόγειο του κεντρικού κτιρίου υπάρχουν δωμάτια τύπου κοιτώνων που έχουν λεηλατηθεί πλήρως. Το πάτωμα είναι γεμάτο χαλιά, στρώματα, ρούχα, παπούτσια και άλλα προσωπικά αντικείμενα των Ουκρανών εθνοφρουρών που κρατούνταν εκεί. Οι αξιωματούχοι του Τσερνομπίλ λένε ότι οι Ρώσοι στρατιώτες λεηλάτησαν ό,τι μπορούσαν όταν έφυγαν και πήραν μαζί τους και τα αιχμάλωτα μέλη της εθνικής φρουράς.

«Καταφέραμε να κρατήσουμε τον χώρο ασφαλή. Αλλά είναι ενοχλητικό το γεγονός ότι πήραν 169 από τους στρατιωτικούς μας», δήλωσε ο Valeriy.

Δεν έχει επιβεβαιωθεί πού κρατούνται οι άνδρες, αλλά το προσωπικό του Τσερνόμπιλ πιστεύει ότι βρίσκονται στη Ρωσία.

Headlines