Εξευμενισμός ή νάρκωση;

Eνας 25άρης, έξω από τον αρχαιολογικό χώρο του Κεραμεικού, άκουγε στο κινητό σκυλάδικα, τα οποία προσπαθούσε να τραγουδήσει. Κατά κάποιο τρόπο μελετούσε. Χρησιμοποιούσε υβριδικά ελληνικά, δεν καταλάβαινε πού τονίζονται οι λέξεις, φάλτσαρε αδίστακτα, ήταν ένας κακοφωνίξ κανονικότατος. Ομως «τραγουδούσε» με αφοσίωση και επιμέλεια. Σαν να προπονούνταν για κάποιο διαγωνισμό τραγουδιού. Λογικό. Στο τίποτα της πραγματικότητας, ονειρεύεται το άλμα. Αυτό θέλει.

Ενδεχομένως άνεργος, εκπαιδευτικά ανένταχτος, αποπροσανατόλιστος, θέλει να υπερβεί όλες τις μορφωτικές, τεχνικές, εργασιακές, προσωπικές προϋποθέσεις, με ένα άλμα στο σύμπαν της στιγμιαίας επιβεβαίωσης. Το πιθανότερο είναι ότι δεν τον πλησιάζει η οδύνη του πολέμου, ούτε των δολοφονιών, μια μόνιμη φτώχεια τον έχει σκληραγωγήσει, αλλά το φαντασιακό άλμα παραμένει ακμαίο.

Εχει μαζέψει δυνάμεις, έχει εκπαιδευτεί στην πτώση. Την οποία, μάλιστα, δεν εννοεί ως τέτοια, αφού μεγάλωσε εντός της. Αυτό το εκμηδενιστικό περιβάλλον όχι μόνο τον θωρακίζει έναντι της κακοφωνίας του, αλλά και έναντι της σίγουρης απόρριψής του. Ακόμα μία φορά στη ζωή του θα νιώσει αποκλεισμένος – ίσως μετά αγωνιστεί στον «μαγειρικό διαγωνισμό». Ο νέος του αυτοσχέδιου καραόκε, που θα επιχειρήσει να κατακτήσει τη μουσική σκηνή (ή τη μαγειρική ή κάποια, τέλος πάντων, σκηνή), με ποια πολιτική γραμματική, με ποιο συναισθηματικό συντακτικό μπορεί να εσωτερικεύσει τον πόλεμο, να συνταραχθεί από τη φωτογραφία με το άγριο μάτι της κατηγορουμένης, να επηρεαστεί από ένα πολιτικό γεγονός, από την ενδεχόμενη αγωνία κάποιου άγνωστου συμπολίτη του για την εργασία, το ενοίκιο ή το ηλεκτρικό ρεύμα. Δηλαδή πώς θα σχηματιστεί πολιτικά, από τη μικρή, προσωπική ή γενική, μακρά πραγματικότητα;

Ο αοιδός μας ζει σε ένα παρατεταμένο και επεκτεινόμενο παρόν. Εκεί λοιπόν σταματάει η πολιτική όπως τη γνωρίζουμε και όπως την ορίζουν οι παραδόσεις, η ιστορικότητα, η ανάλυση, ο σχεδιασμός ή ακόμα και το (δυσεύρετο) ταλέντο των κομματικών στελεχών. Κάποιος μπορεί να θεωρήσει ότι η πολιτική σκηνή, η πολιτική ανάλυση, οι μετρήσεις «κοινής γνώμης» παραλείπουν τα άτυπα πρόσωπα, τα αχαρτογράφητα πρόσωπα, όπως αυτό που προσπαθώ να περιγράψω. Πρόσωπα που διαφεύγουν από κανόνες και κατηγορίες.

Αμέτρητα, αταξινόμητα, σε ένα πλαστό αλλά υπαρκτό και επιδραστικό σύμπαν. Μεικτά στη συγκρότησή τους, χωρίς τις παραστάσεις που στοιχειοθετούν το πολιτικό σύμπαν ή το μικροσύμπαν των κομματικών χώρων. Πού μεγαλώνει ο επίδοξος τραγουδιστής, ακόμα κι αν αποκρούει την πραγματικότητα; Παραστάσεις βίας, ακρόαμα βίας, βίωμα ένδειας – δηλαδή βίας. Η μια μορφή βίας ακυρώνει την άλλη, πολλαπλασιάζοντάς την. Οι πολεμικές ακρότητες συνδυάζονται με τις παιδοκτονίες, την εγκληματοκρατία, την οικονομική κατάπτωση, την επανερχόμενη ανυπόφορη συμβολική αδυναμία. Τι θα βγει από αυτήν τη συσσώρευση; Ποιος μπορεί να εκτονώσει, να αμβλύνει, να ισορροπήσει; Η κορύφωση των αιματηρά αντιδημοκρατικών δεκαετιών μετά τον Εμφύλιο, η χούντα, «έλυσε» το πολιτικό πρόβλημα, το πρόβλημα της συνοχής, της ανάπτυξης, αλλά και της εκλογίκευσης, με μια εθνική τραγωδία.

Η ευρωπαϊκή στροφή της χώρας, όχι πλέον ευχετική, αλλά θεσμική, θεμελιώθηκε πάνω στα ερείπια της Κύπρου. Και αντίστροφα. Ο ευρωπαϊσμός εκτόνωσε την τραγωδία. Η ιστορία επεφύλαξε μια μορφή εξευμενισμού για την αδικία. Σήμερα, στις τεράστιες πολιτικές και πολιτιστικές ασυμμετρίες, στο κυρίαρχο τίποτα, ποιος θα είναι ο εξευμενισμός;