Χρήστος Κάκαλος: Πέθανε σαν σήμερα, όπως και ο Αντώνης Συκάρης – Ήταν ο πρώτος που έφτασε στην κορυφή του Ολύμπου

Θλίψη έχει προκαλέσει στον χώρο της ορειβασίας – και όχι μόνο – ο θάνατος του Αντώνη Συκάρη, ενώ, σε μια τραγική σύμπτωση, σαν σήμερα έφυγε από τη ζωή και ο Χρήστος Κάκαλος, ο πρώτος ορειβάτης που έφτασε στην κορυφή του Ολύμπου.

Ο Χρήστος Κάκαλος, κυνηγός και λαουτάρης από το Λιτόχωρο ήταν ο πρώτος που ανέβηκε στον Μύτικα, την κορυφή του Ολύμπου, όταν οδήγησε εκεί στις 2 Αυγούστου του 2013 δύο Ελβετούς: τον περίφημο φωτογράφο Frédéric Boissonnas και τον συνοδό του, Daniel Baud-Bovy, στις 2 Αυγούστου του 1913.

Ποιος ήταν ο Χρήστος Κάκαλος

Ο Χρήστος Κάκαλος γεννήθηκε στο Λιτόχωρο το 1879 ή 1882. Από πολύ νεαρή ηλικία ασχολήθηκε με το βουνό του Ολύμπου και επαγγελματικά, ως κυνηγός αγριοκάτσικων και υλοτόμος.

Πηγή φωτογραφίας: Frederic Boissonnas, 30 Ιουλίου 1913

Στα τέλη του 17ου αλλά κυρίως στις αρχές του 18ου αιώνα, έρχονται στον Όλυμπο οι πρώτοι ενδιαφερόμενοι γεωλόγοι, βοτανολόγοι, τοπογράφοι, πεζοπόροι με στόχο να τον εξερευνήσουν και να φθάσουν στις κορυφές του.

Η ώρα όμως να φτάσει ο άνθρωπος στην κορυφή του Ολύμπου, ήρθε με το τέλος των Βαλκανικών Πολέμων. Ο Χρήστος Κάκαλος με τους δύο Ελβετούς ορειβάτες ξεκίνησαν τον Ιούλιο του 1913 για να κατακτήσουν την κορυφή στις αρχές του Αυγούστου, όπως αναφέραμε παραπάνω.

«Ο Όλυμπος μας φώναζε από τόσον καιρό», σημείωνε ο Ελβετός Boissonas. «Η ομορφιά του δεν είναι μόνο στη φύση. Η ομορφιά του, είναι ομορφιά πνευματική. Εκφράζει το θείο», πρόσθετε.

Σκαρφάλωνε ξυπόλητος

Στις 2/8 του 1913, αξημέρωτα ακόμα, εφορμούν για την τελική τους προσπάθεια. Ανεβαίνουν στη Σκάλα και από εκεί κατευθύνονται μέσα σε ομίχλη προς τον Μύτικα. Οι δύο Ελβετοί δένονται μεταξύ τους με ένα σχοινί για ασφάλεια. Εντυπωσιάζονται από την επιδεξιότητα του Κάκαλου, ο οποίος όπως γράφει ο Boissonas, σκαρφαλώνει ξυπόλητος!

Ο Frederic Boissonas στην Ταρπηία Πέτρα, στις 2 Αυγούστου 1913

Στις 10:25 το πρωί της 2ας Αυγούστου 1913 οι τρεις τους έφτασαν στην ψηλότερη κορυφή του Ολύμπου και αφού για λίγο είχαν σταματήσει σε ένα χαμηλότερο σημείο κατά λάθος.

Η ιστορία τους έγινε γνωστή έξι χρόνια αργότερα (δηλαδή το 1919), με την κυκλοφορία βιβλίου από τον Boissonas για τον Όλυμπο, με τίτλο «La Grece Immortelle» («Η Αθάνατη Ελλάδα»).

Δεν τον προλάβαινε κανείς

Η γνωστή λογοτέχνης και δημοσιογράφος Νίνα Κοκκαλίδου – Ναχμία (1920-2002) με ένα κείμενό της στις 7 Φεβρουαρίου του 1976 τόνιζε για τον Χρήστο Κάκαλο:

«Ο μπαρμπα-Χρήστος Κάκαλος. Πρώτος οδηγός του Ολύμπου. Αυτός που σήμερα είναι 97 χρονών και ζει στο Λιτόχωρο, τον τόπο του. Γέννημα και θρέμμα του Ολύμπου. Θρύλος κι αυτός μέσα στους θρύλους του βουνού των θεών και των κλεφτών.

Πριν 10 χρόνια, σε ηλικία 87 χρόνων, ο μπαρμπα Χρήστος έκανε μια «μικρή βόλτα» στον Όλυμπο σε υψόμετρο έως 1.000 μ., με συντροφιά νέους που το διηγήθηκαν. Αδύνατον να τον φτάσουν. «Άντε παιδιά στο τάκα-τάκα να σας ανεβάσω, γιατί πρέπει να κατέβω στη Σκάλα, στο Μετόχι, έχω δουλειά εκεί, θα παίξω τζαγκανάρι – λαούτο – κι ο ηγούμενος θα τραγουδήσει κλέφτικα τραγούδια, θα μας γράψουνε τη φωνή λέει και τη μουσική, κι ύστερα τ’ απόγευμα έχω αποστολή για Μύτικα να ετοιμάσω».

Ούτε μπορεί να λογαριάσει πόσες φορές ανέβηκε, τον κόσμο που οδήγησε, εκείνα που άκουσε. Ο πρώτος που πάτησε στον Μύτικα το 1913 και που δεν κακοφάνηκε καθόλου στους θεούς, καθώς φαίνεται, για να του δώσουν μακροζωία και δύναμη ν’ ανεβαίνει ως τα βαθειά γεράματα».

Στα 93 του ανέβηκε για τελευταία φορά στον Όλυμπο

Ο Χρήστος Κάκαλος ανέβηκε πολλές φορές στην κορυφή του ψηλότερου βουνού της Ελλάδας. Ως το τέλος της ζωής του, ο μπαρμπα-Χρήστος, όπως ήταν περισσότερο γνωστός, εξακολουθούσε να κάνει ορειβασία. Το 1972, λίγο πριν το θάνατό του, ανέβηκε σε ηλικία 93 ετών στον Όλυμπο για τελευταία φορά.

Ο Χρήστος Κάκαλος (δεξιά) στην τελευταία του ανάβαση στον Μύτικα στις 14/09/1972 μαζί με τον Κώστα Ζολώτα (αριστερά). Πηγή φωτογραφίας: Καταφύγιο Ολύμπου Α’ «Σπήλιος Αγαπητός»

Πέθανε στις 12 Απριλίου του 1976 στο Λιτόχωρο, σε ηλικία 97 ετών. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο «Οροπέδιο των Μουσών» του Ολύμπου λειτουργεί καταφύγιο που φέρει το όνομά του.

Πηγές: hikingexperience.gr, dion-olympos.gr, Σωτήριος Δ. Μασταγκάς, «Χρονικά Λιτοχώρου», τόμος Α΄, Λιτόχωρο 2009, (κείμενο της Νίνας Κοκκαλίδου-Ναχμία, 7-2-1976), σελ. 221-222