Ακσάτα Μούρτι: Η γυναίκα του… «Καίσαρα» της Ντάουνινγκ Στριτ

Στα 42 του, ο Ρίσι Σουνάκ μπορούσε να αισθάνεται ότι τα έχει σχεδόν όλα.

Πρώην τραπεζίτης της Goldman Sachs, έχει κάνει έναν λαμπρό γάμο και μια ευτυχισμένη οικογένεια με την κόρη του «Μπιλ Γκέιτς της Ινδίας», με την οποία γνωρίστηκαν το 2005 όταν ήταν συμφοιτητές στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ.

Μόλις μέσα στην πρώτη πενταετία της ενασχόλησής του με την πολιτική, εν τω μεταξύ, ο ινδικής καταγωγής Βρετανός και υπέρμαχος του Brexit κατάφερε να γίνει υπουργός Οικονομικών το 2020 στην κυβέρνηση του Μπόρις Τζόνσον.

Εν μέσω πανδημίας, τα μέτρα στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων ενίσχυσαν τη δημοτικότητά του, την ώρα που τα σκάνδαλα με τα κορονοπάρτι στη Ντάουνινγκ Στριτ βύθιζαν σε κρίση τον πρωθυπουργό του.

Το όνομά του Σουνάκ ήταν στην κορυφή της λίστας των πιθανών διαδόχων του, καθώς στους κύκλους των κυβερνώντων Συντηρητικών εξετάζονταν σοβαρά σενάρια για την αντικατάστασή του Τζόνσον.

➡️Boris Johnson’s relationship with Mr Sunak has been strained at points this year, not least when the Prime Minister’s supporters felt the Chancellor had not done enough to support him over the «partygate» scandal pic.twitter.com/BmxLRh6k8x

— The Telegraph (@Telegraph) April 7, 2022

Μέχρι που όλα αυτά ξεχάστηκαν στο Λονδίνο με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Γρήγορα, το σοκ της κοινής γνώμης από τον πόλεμο διαδέχθηκε το… ηλεκτροσόκ στα νοικοκυριά από την εκτίναξη των τιμών ενέργειας και του κόστους διαβίωσης (και) στη Βρετανία.

Η νέα οικονομική κρίση μέσα στην κρίση της COVID-19 έφερε ξανά στην επιφάνεια την άλλη πλευρά του Σουνάκ, αυτή του δημοσιονομικού «γερακιού».

Με τον πληθωρισμό στα υψηλότερα επίπεδα από το 1992, αύξησε τη φορολογική επιβάρυνση για τους Βρετανούς. Τόσο, ώστε το think tank  Resolution Foundation να προβλέπει ότι τα τελευταία μέτρα θα ωθήσουν στη φτώχεια 1,3 εκατομμύρια ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων 500.000 παιδιών.

Μέσα σε αυτό το ζοφερό κλίμα, λοιπόν, αποκαλύφθηκε ότι η πάμπλουτη σύζυγος του Σουνάκ γλιτώνει εκατομμύρια σε φόρους κάθε χρόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο, χάρη σε μια ρύθμιση του δικού του υπουργείου…

➡️Mr Sunak is under pressure after it emerged that his wife, Akshata Murty, has non-domicile status, meaning she pays no UK tax on overseas income pic.twitter.com/qyOejp0SUd

— The Telegraph (@Telegraph) April 7, 2022

Πλουσιότερη από την Ελισάβετ

Η Ακσάτα Μούρτι ζει μαζί με τον Ρίσι Σουνάκ και τις δυο μικρές κόρες τους στο Λονδίνο εδώ και οκτώ χρόνια.

Από το 2020, μένουν στη επίσημη κατοικία του εκάστοτε υπουργού  Οικονομικών, στο Νο11 της Ντάουνινγκ Στριτ, που συντηρείται και λειτουργεί με τα λεφτά των φορολογουμένων.

Παρ’ όλα αυτά, ούσα Ινδή πολίτης (η χώρα της δεν επιτρέπει την απόκτηση διπλής υπηκοότητας), η σύζυγος του υπουργού επέλεξε να έχει φορολογικό καθεστώς «μη μόνιμου κατοίκου» στη Βρετανία.

Κάτι που σημαίνει ότι δεν πληρώνει… στερλίνα τσακιστή σε φόρους για τα κέρδη της από τις επιχειρηματικές δραστηριότητές της στο εξωτερικό, που είναι πολλές και εξαιρετικά προσοδοφόρες.

Η ίδια άλλωστε φέρεται να είναι πλουσιότερη ακόμη και από την ίδια τη βασίλισσα Ελισάβετ.

Κόρη του Ινδού δισεκατομμυριούχου Ναραγιάνα Μούρτι, ιδρυτή του τεχνολογικού κολοσσού Infosys, η 42χρονη Ακσάτα κατέχει περίπου το 0,93% της εταιρείας, που έχει έδρα τη Μπαγκαλόρ.

Η αξία μόνο αυτών των μετοχών εκτιμάται ότι αγγίζει τα 727 εκατομμύρια λίρες (έναντι των 365 εκατομμυρίων λιρών της περιουσίας της βασίλισσας Ελισάβετ).

Μόνο πέρυσι, η Ακσάτα έλαβε από την Infosys σε μερίσματα 11,6 εκατομμύρια λίρες, για τα οποία ουδέποτε φορολογήθηκε επί βρετανικού εδάφους.

Υπολογίζεται ότι το ποσό που έχει γλιτώσει σε φόρους στη Βρετανία από τη μετοχική συμμετοχή της στην εταιρεία του κροίσου πατέρα της ξεπερνούν τα 20 εκατομμύρια λίρες σε βάθος 8ετίας.

@RishiSunak demands inquiry into #AkshataMurty tax leak. That path will probably lead back to @BorisJohnson, who is always about #savingBoris before country or party.#SunakOut #JohnsonOut76 #ToriesOut #MrTaxhttps://t.co/58UguuZzvS pic.twitter.com/iiTPyVXzid

— Buzz (@Lost_Tribe) April 10, 2022

Επί της ουσίας, δεν πρόκειται για κάτι παράνομο, εφόσον αυτά τα κεφάλαια δεν δαπανώνται στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Όμως, το ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς που επέλεξε να έχει η σύζυγος του υπουργού Οικονομικών (καταθέτοντας σχετική αίτηση στο βρετανικό δημόσιο και καταβάλλοντας 30.000 λίρες ετησίως για να το εξασφαλίσει) έχει προκαλέσει πολιτικό σάλο στο Λονδίνο.

«Το να σπιλώνουν τη σύζυγό μου για να με πλήξουν είναι αποκρουστικό», σχολίασε ο Σουνάκ σε συνέντευξη στην ταμπλόιντ The Sun.

«Πληρώνει φόρους στη Βρετανία για κάθε πένα που κερδίζει σε αυτή τη χώρα», τόνισε, κάνοντας λόγο για «εκστρατεία σπίλωσης» από την αντιπολίτευση.

Οι φήμες εν τω μεταξύ οργίαζαν ότι η αποκάλυψη μπορεί να έγινε από το ίδιο το πρωθυπουργικό γραφείο, για να πληγεί το προφίλ του επίδοξου «δελφίνου».

Εν μέσω θύελλας αντιδράσεων, η Ακσάτα αναγκάστηκε τελικά σε αναδίπλωση, ανακοινώνοντας ότι εφεξής θα πληρώνει όλους τους φόρους στη Βρετανία.

Όμως αυτή δεν ήταν η μοναδική αφορμή που πολλοί σήμερα κατηγορούν τον Σουνάκ για σύγκρουση συμφερόντων και αναφέρονται στη σύζυγό του ως «γυναίκα του Καίσαρα», που -ως γνωστόν- «δεν αρκεί να είναι τίμια, πρέπει και να φαίνεται τίμια».

“Akshata Murty pays £30K a year to secure her non-domiciled tax status which allows her to avoid paying taxes on millions of pounds earned overseas..while living in Downing St with a Chancellor husband who has hiked taxes for millions of ordinary people” https://t.co/XBXr8D21XH pic.twitter.com/QxVfoXJ0Vh

— Peter Stefanovic (@PeterStefanovi2) April 8, 2022

Επενδύσεις και… κορονο-επιδοτήσεις

Οι μετοχές της Infosys -η οποία παρεμπιπτόντως συνέχιζε μέχρι πριν από λίγες ημέρες να δραστηριοποιείται στη Ρωσία, προκαλώντας στο Λονδίνο περαιτέρω οργισμένες αντιδράσεις για τον Σουνάκ- δεν είναι η μόνη πηγή εισοδήματος της Ακσάτα Μάρτι.

Είναι διευθύντρια της ινδικής εταιρείας επενδύσεων Catamaran Ventures που ίδρυσε ο πατέρας της, καθώς και της Catamaran Ventures UK με έδρα το Λονδίνο.

Την τελευταία την ίδρυσαν η ίδια με τον σύζυγό της το 2013, αλλά ο Σουνάκ της μεταβίβασε τις μετοχές του και τη διεύθυνση με το που εξελέγει βουλευτής, το 2015.

Μέσα στο Σαββατοκύριακο, προέκυψε ότι η ίδια «δάνεισε άτοκα» στην Catamaran Ventures UK 4,3 εκατομμύρια λίρες, χωρίς λεπτομέρειες για τους όρους ή το χρονοδιάγραμμα αποπληρωμής. Κίνηση, η νομιμότητα της οποίας τώρα ερευνάται.

Η Ακσάτα διατηρεί στο μεσοδιάστημα κι άλλες επενδύσεις στην Ινδία μέσω της International Market Management που έχει έδρα τον Μαυρίκιο, σε εστιατόρια franchise, όπως της ιταλικής αλυσίδας Jamie Oliver’s Pizzeria του Βρετανού σεφ Τζέιμι Όλιβερ και της αμερικανικής αλυσίδας Wendy’s.

Μια καθόλα νόμιμη δομή για να εξασφαλιστεί κατά τα λοιπά μείωση των φόρων που καταβάλλονται στην ίδια την Ινδία…

Είναι επίσης διευθύντρια της επενδυτικής POP Capital, με έδρα τη Νέα Υόρκη, στην οποία ανήκει η New & Lingwood: εταιρεία ανδρικών ενδυμάτων και επίσημος προμηθευτή του ελιτίστικου Κολλεγίου Ίτον, η οποία μεταξύ άλλων πουλά μεταξωτές ρόμπες έναντι 2.750 λιρών εκάστη.

Rishi Sunak’s wife in £4m loan riddle: Tax experts call for investigation into whether Akshata Murty broke non-dom rules by lending money to her UK company with no interest charges https://t.co/YMZwgQcvYE pic.twitter.com/TFr2dCoUfr

— Tande (@tanndde) April 9, 2022

Επί βρετανικού εδάφους, έχει μετοχές στο πρακτορείο νταντάδων Koru Kids. Αναφέρεται ως διευθύντρια της βρετανικής θυγατρικής της Soroco, μιας εταιρείας λογισμικού που ίδρυσε από κοινού με τον αδελφό της.

Κατείχε το 5% της αλυσίδας γυμναστηρίων Digme Fitness που έβαλε πρόσφατα λουκέτο, αφού πρώτα είχε λάβει κρατικό βοήθημα έως και 630.000 λιρών εν μέσω πανδημίας. Σήμερα, η εταιρεία χρωστά περίπου 6,1 εκατομμύρια λίρες σε ΦΠΑ και άλλες οφειλές.

Ήταν επίσης συνιδιοκτήτρια της Lava Mayfair Club Limited, ενός ιδιωτικού κλαμπ για την «θετική κοινωνική αλλαγή» -με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει- η οποία έκλεισε με χρέη 43,7 εκατομμυρίων λιρών, εκ των οποίων 374.000 στην εφορία.

Μέσω της Catamaran Ventures, είναι επίσης μέτοχος της Mrs Wordsmith Ltd, μιας εταιρίας multimedia εκπαιδευτικού υλικού, που τέθηκε τον περασμένο μήνα σε αναγκαστική διαχείριση, έχοντας χρέη 16,3 εκατομμυρίων λιρών.

Εξ αυτών, οι 249.000 λίγες είναι σε φόρους και ασφαλιστικές εισφορές.

Ο υπουργός με την «πράσινη κάρτα»

Το ζεύγος Σουνάκ-Μούρτι έχει στην κατοχή του εν τω μεταξύ τέσσερα σπίτια, συνολικής αξίας περίπου 15 εκατομμυρίων λιρών.

Τα δύο ακίνητα είναι στο πανάκριβο δυτικό Λονδίνο. Το τρίτο είναι μια γεωργιανή έπαυλη στο Γιορκσάιρ. Το τέταρτο είναι ένα πολυτελές ρετιρέ στη Σάντα Μόνικα, στην Καλιφόρνια, με θέα την  παραλία όπου γυρίστηκε το Baywatch.

Εκεί λέγεται ότι η οικογένεια Σουνάκ σχεδίαζε να ταξιδέψει για τις επικείμενες διακοπές του Πάσχα, όπως το συνηθίζουν.

Όμως παράλληλα με τις αποκαλύψεις για το φορολογικό καθεστώς της Ακσάτα ήρθε στο φως ακόμη ένα σκάνδαλο του ζεύγους.

Όπως τώρα προκύπτει, ήταν αμφότεροι κάτοχοι «πράσινης κάρτας» -δηλώνοντας μόνιμοι κάτοικοι δηλαδή- των ΗΠΑ μέχρι και πέρυσι, ενάμιση χρόνο αφότου ο Σουνάκ είχε αναλάβει το υπουργείο Οικονομικών της Βρετανίας.

«Πώς είναι δυνατόν ο άνθρωπος που είναι υπεύθυνος για τη φορολογική πολιτική του Ηνωμένου Βασιλείου να θεωρήσει αποδεκτό οποιοδήποτε καθεστώς μόνιμης διαμονής για τις Ηνωμένες Πολιτείες;», εξεμάνη ο ηγέτης των Φιλελεύθερων Δημοκρατικών, Εντ Ντέιβι.

«Πρόκειται για τεράστια σύγκρουση συμφερόντων και σοβαρή παραβίαση του υπουργικού κώδικα», επεσήμανε, ζητώντας τη διενέργεια έρευνας.

Περνώντας στην αντεπίθεση, ο Σουνάκ ζήτησε από την κυβέρνηση να ερευνήσει τα οικονομικά της οικογένειάς του και πιθανή σύγκρουση συμφερόντων.

Μετακόμισε συν γυναιξί και τέκνοις από την Ντάουνινγκ Στριτ στο πολυτελές σπίτι με τα πέντε υπνοδωμάτια που έχει αγοράσει μαζί την Ακσάτα στο Κένσινγκτον.

Και μέσω φίλων του διεμήνυσε ότι δεν προτίθεται να παραιτηθεί από υπουργός Οικονομικών, διαψεύδοντας αναφορές στον βρετανικό Τύπο ότι είχε άμεσα πρόθεση να το κάνει.

Μετά πάντως τα πρόστιμα που προαναγγέλθηκε ότι θα επιβληθούν τόσο στον Τζόσνον, όσο και στον Σουνάκ από τη Σκότλαντ Γιάρντ για παραβίαση των κανόνων του του lockdown με τα κυβερνητικά κορονοπάρτι, ο ηγέτης της αξιωματικής αντιπολίτευσης των Εργατικών, Κιρ Στάρμερ, ζήτησε την παραίτηση των δύο.

Αν μη τι άλλο, η συνέχεια στο νέο πολιτικό ψυχόδραμα στο Λονδίνο αναμένεται ταραχώδης.