Βίκτορ Μεντβέντσουκ: Από επίδοξος αντικαταστάτης του Ζελένσκι, αιχμάλωτος πολέμου

Στα χέρια των Ουκρανών είναι ο φιλορώσος πολιτικός Βίκτορ Μεντβέντσουκ, για τον οποίο ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι πρότεινε να τον ανταλλάξουν με αιχμαλώτους πολέμου.

Ο Μεντβέντσουκ είναι πρόεδρος του φιλορωσικού πολιτικού κόμματος «Για τη Ζωή» και θεωρείται στενός σύμμαχος του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, τον οποίο ο ίδιος αναφέρει ως «προσωπικό φίλο».

Ο φιλορώσος πολιτικός είχε τεθεί σε κατ’ οίκον κράτηση τον Μάιο του 2021, αφού του ασκήθηκε δίωξη για «εσχάτη προδοσία» και «απόπειρα λεηλασίας των φυσικών πόρων στην Κριμαία», την ουκρανική χερσόνησο που προσάρτησε η Ρωσία το 2014.

Την 26η Φεβρουαρίου, δύο ημέρες μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η Αστυνομία διαπίστωσε την εξαφάνισή του όταν έκανε επίσκεψη για έλεγχο.

Κουμπάρος του Πούτιν

Ο Βλαντίμιρ Πούτιν δεν τον είχε χαρακτηρίσει «προσωπικό φίλο» τυχαία. Ο Ρώσος πρόεδρος έχει βαφτίσει την κόρη του Μεντβέντσουκ, όπως θύμιζε η Washington Post.

Ο Μεντβέντσουκ που είναι ο ηγέτης του πιο εξέχοντος κόμματος της Ουκρανίας που είναι φιλικό προς το Κρεμλίνο, έχει εκμεταλλευτεί την εγγύτητά του με τον Πούτιν για να καθιερωθεί ως ένας από τους πιο ισχυρούς πολιτικούς διαμεσολαβητές της Ουκρανίας για περισσότερες από τρεις δεκαετίες. Αυτό τον κατέστησε, επίσης, πολύ πλούσιο άνθρωπο. Το 2021, το περιοδικό Forbes υπολόγισε ότι η περιουσία του ήταν 620 εκατομμύρια δολάρια.

«Έπαιζε» για αντικαταστάτης του Ζελένσκι

Η αμερικανική εφημερίδα εκτιμούσε ότι η σχέση του με τον Πούτιν μπορεί να ήταν καταλύτης για την παρουσία του σε μια κατειλημμένη Ουκρανία, αν η Μόσχα είχε πετύχει το σχέδιο της.

Η Washington Post εκτιμούσε ότι μέσα από το κόμμα του Μεντβέντσουκ θα βρίσκονταν οι άνθρωποι για να σχηματιστεί μια αρεστή στο Κρεμλίνο κυβέρνηση.

Ο Μεντβέντσουκ έχει αρνηθεί στο παρελθόν ότι το κόμμα του είναι φιλορωσικό. Παρόλα αυτά, πίεζε για στενότερους πολιτικούς και οικονομικούς δεσμούς με τη Μόσχα και ορισμένα μέλη του κόμματός του αναπαρήγαγαν τις θέσεις του Κρεμλίνου.

20 χρόνια σχέσης με τον Ρώσο πρόεδρο

Η σχέση του με τον Πούτιν μετρά περισσότερα από 20 χρόνια. Ο Μεντβέντσουκ έχει επισκεφθεί τον Ρώσο πρόεδρο στο σπίτι του στη Μόσχα και στο Σότσι, ενώ έχει πάει με τον Πούτιν για να παρακολουθήσει αγώνες και τουρνουά μάχης σάμπο.

Μετά την προσάρτηση της ουκρανικής χερσονήσου της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014, η κυβέρνηση των ΗΠΑ επέβαλε κυρώσεις στον Μεντβέντσουκ για «συμβολή στην τρέχουσα κατάσταση στην Ουκρανία» και για την ηγεσία μιας οργάνωσης εκείνη την εποχή που «συμμετείχε σε ενέργειες ή πολιτικές που υπονομεύουν τις δημοκρατικές διαδικασίες ή τους θεσμούς στην Ουκρανία».

Ωστόσο, όταν η σύγκρουση με τους υποστηριζόμενους από τη Μόσχα αυτονομιστές αναζωπυρώθηκε στην ανατολική Ουκρανία μήνες αργότερα, οι Ουκρανοί αξιωματούχοι ανακάλυψαν ότι ο Μεντβέντσουκ ήταν ένας χρήσιμος μεσολαβητής με το Κρεμλίνο, ο οποίος μπορούσε να μεταφέρει μηνύματα σε Ρώσους αξιωματούχους και να βοηθήσει στη διαπραγμάτευση ανταλλαγής κρατουμένων με τους μαχητές.

Πώς τον έκαναν στην άκρη

Αυτός ο διαμεσολαβητικός ρόλος του Μεντβέντσουκ έληξε απότομα με τη νίκη του Βολοντίμιρ Ζελένσκι στις προεδρικές εκλογές της Ουκρανίας το 2019. Τον Φεβρουάριο του 2021, ο Ζελένσκι υπέγραψε διάταγμα που κατηγορούσε τον Μεντβέντσουκ για χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, δεσμεύοντας τα περιουσιακά του στοιχεία.

Το διάταγμα μπλόκαρε επίσης τις μεταδόσεις από τρεις τηλεοπτικούς σταθμούς τριών τηλεοπτικών σταθμών που συνδέονται με τον Μεντβένττσουκ και κατηγορούνται ότι μεταδίδουν προπαγάνδα υπέρ του Κρεμλίνου.

Τον Μάιο, οι εισαγγελείς κατηγόρησαν τον Μεντβέντσουκ για εσχάτη προδοσία και τον έθεσαν σε κατ’ οίκον περιορισμό.

Η Μόσχα καταδίκασε τις κινήσεις αυτές, με τον εκπρόσωπο του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ να χαρακτηρίζει τις κατηγορίες περί προδοσίας «κυνήγι μαγισσών». Ο Πούτιν δήλωσε ότι πρόκειται για «μια απολύτως προφανή εκκαθάριση του πολιτικού πεδίου» που θα μπορούσε να μετατρέψει την Ουκρανία σε «ένα είδος αντι-Ρωσίας».