Ηλίας Κουσκουβέλης: Σφράγισε τις σπουδές των Διεθνών Σχέσεων

Γράφουν οι: Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος – Αθανάσιος Πλατιάς

Ο Ηλίας Κουσκουβέλης είχε σημαντική συνεισφορά στην καθιέρωση και προαγωγή της μελέτης των Διεθνών Σχέσεων στη χώρα μας. Εκτός του ότι ήταν ένας εξαίρετος δάσκαλος, που μεταλαμπάδευε στο αμφιθέατρο τη γνώση του, μπορούσε παράλληλα να ακούει τους φοιτητές του και να τους διδάσκει μέσω του διαλόγου με αυτούς. Εχαιρε του σεβασμού και της εκτίμησης των φοιτητών γιατί τους άκουγε, δεχόταν τον διαφορετικό τους λόγο, ήταν αρωγός σε όλες τους τις προσπάθειες και τους συνέδραμε όταν του ζητούσαν βοήθεια για πληθώρα ζητημάτων. Η απώλειά του βύθισε σε θλίψη την ακαδημαϊκή κοινότητα. Ειδικά για όλους εμάς τους συναδέλφους, συνεργάτες και φίλους του στη διεθνολογική κοινότητα, είναι ιδιαίτερα επώδυνη.

Καταγόταν από τη Νέα Φώκαια Χαλκιδικής και μεγάλωσε στα Νέα Μουδανιά. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του στη Νομική του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου έκανε λαμπρές μεταπτυχιακές σπουδές στο Διεθνές Δίκαιο και τις Διεθνείς Σχέσεις σε κορυφαία ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα των ΗΠΑ και της Γαλλίας. Στη συνέχεια εξελέγη καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, όπου δίδαξε μέχρι το τέλος της ζωής του. Υπηρέτησε με ζήλο το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας από τις κορυφαίες θέσεις ευθύνης του προέδρου του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών, του κοσμήτορα της Σχολής Κοινωνικών, Ανθρωπιστικών Επιστημών και Τεχνών, του αντιπρύτανη και του πρύτανη.

Αγωνίστηκε για ένα εξωστρεφές δημόσιο πανεπιστήμιο υψηλού επιπέδου και άφησε πίσω του σημαντικό έργο. Οργανωτικός και εργατικός, άνθρωπος ήπιων τόνων, επιδίωξε πάντοτε τις συγκλίσεις και τις συναινέσεις τόσο στην πανεπιστημιακή όσο και στη δημόσια ζωή με την εν γένει παρουσία του. Εχαιρε ιδιαίτερης εκτίμησης στην ακαδημαϊκή κοινότητα τόσο για το επιστημονικό και διοικητικό του έργο όσο και για την ποιότητά του ως ανθρώπου. Ηταν αξιαγάπητος συνάδελφος και σεβαστός δάσκαλος. Λάμπρυνε με το διδακτικό του έργο το Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών και αποτέλεσε πρότυπο και μέντορα για πολλές γενιές φοιτητών.

Αφησε πλούσιο συγγραφικό έργο, με σημαντική συνεισφορά στη μελέτη της θεωρίας των Διεθνών Σχέσεων, και της Στρατηγικής. Ειδικά το έργο του «Thucydides on Choice and Decision Making» έγινε δεκτό με εξαιρετικές κριτικές από τη διεθνολογική κοινότητα στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ασχολήθηκε, επίσης, διεξοδικά με ζητήματα τόσο της ελληνικής όσο και της κυπριακής εξωτερικής πολιτικής. Πέραν της συγγραφής επιστημονικών βιβλίων, δημοσίευσε πληθώρα άρθρων σε διεθνή και ελληνικά έγκριτα επιστημονικά περιοδικά, και σε συλλογικούς τόμους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Ιδρυσε την έδρα στρατηγικών σπουδών «Θουκυδίδης» του ΓΕΕΘΑ δημιουργώντας έτσι επιστημονικούς δεσμούς μεταξύ της ελληνικής διεθνολογικής επιστημονικής κοινότητας και του σώματος των επιτελών του Ελληνικού Στρατού. Συνέβαλε, μαζί με τους γράφοντες, στη δημιουργία του Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων της Ελλάδας, μιας προσπάθειας που αποσκοπεί στην ενίσχυση των δεσμών της διεθνολογικής κοινότητας και την περαιτέρω ανάπτυξη του κλάδου των Διεθνών Σχέσεων στη χώρα μας.

Πέραν της ακαδημαϊκής του δραστηριότητας, είχε πλούσια κοινωνική προσφορά και δράση, και σημαντική παρέμβαση στον δημόσιο διάλογο. Αρθρογραφούσε συχνά στον ημερήσιο και εβδομαδιαίο Τύπο, ενώ είχε διαρκή παρουσία με δημόσιες ομιλίες και ημερίδες στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Συμμετείχε, ως εκπρόσωπος της Ελλάδας, σε διάφορους διεθνείς οργανισμούς και Συμβούλια εκπροσωπώντας επάξια τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα και υπηρετώντας από θέσεις ευθύνης την πολιτεία και τον τόπο του.

Η πολιτεία και η ελληνική κοινωνία αναγνωρίζοντας το έργο του και την προσφορά του τού απένειμαν σειρά διακρίσεων. Επίσης έχει τιμηθεί με βραβεία και υποτροφίες τόσο από κρατικούς φορείς στην Ελλάδα όσο και από φορείς του εξωτερικού.

Ο Ηλίας Κουσκουβέλης ήταν δοτικός στον συνάνθρωπό του και συνάμα ακέραιος χαρακτήρας και πάντα ειλικρινής. Οι δυσκολίες που αντιμετώπισε στη ζωή του τον χαλύβδωσαν, αλλά παράλληλα του υπενθύμιζαν ότι προτεραιότητα στη ζωή είναι ο άνθρωπος. Ηταν φιλόπονος στην εργασία και ακάματος στο έργο του. Ηταν ένας εξαιρετικός άνθρωπος που αγαπούσε τον τόπο του και τους ανθρώπους του τόπου του. Βαθύτατα δεμένος με την οικογένειά του, την οποία και υπεραγαπούσε. Κύριο στήριγμα της συζύγου του και της μονάκριβης κόρης τους. Αλλά το κύριο στήριγμα και στους γονείς του, καθώς ήταν μοναχοπαίδι. Συνδεθήκαμε με πολύχρονη και ειλικρινή φιλία, που θα θυμόμαστε και θα τιμάμε για πάντα. Η τόσο πρόωρη απώλειά του αφήνει ένα δυσαναπλήρωτο κενό για την πανεπιστημιακή κοινότητα, την ελληνική κοινωνία, αλλά κυρίως την οικογένειά του. Η επιστήμη των Διεθνών Σχέσεων στη χώρα μας θα έχει πάντοτε και τη δική του σφραγίδα.

Ο Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος είναι καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στην έδρα Κωνσταντίνος Καραμανλής στη Σχολή Fletcher, του Πανεπιστημίου Tufts, πρώην υπουργός.

Ο Αθανάσιος Πλατιάς είναι καθηγητής Στρατηγικών Σπουδών στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιά.