Παιδική κακοποίηση: Γιατί καθυστερούν οι κοινωνικές υπηρεσίες

Ο θάνατος της Τζωρτζίνας, η φρικτή παραμέληση τριών μικρών παιδιών στον Αγιο Παντελεήμονα, η αποτρόπαια κακοποίηση 10χρονης από τον πατέρα της στη Νέα Σμύρνη – τρεις συγκλονιστικές υποθέσεις με θύματα παιδιά, για τις οποίες είχαν υπάρξει καταγγελίες, έπεσαν όμως στο κενό, με αποτέλεσμα ο γολγοθάς των ανηλίκων να συνεχίζεται. Τα τελευταία χρόνια τα στόματα ανοίγουν και αναφέρουν περιστατικά παραμέλησης και κακοποίησης παιδιών.

Το πρόβλημα, όμως, εντοπίζεται στην αξιοποίηση των αναφορών αυτών, μέχρι να υπάρξει δηλαδή αποτέλεσμα και τελικά να διαπιστωθεί εάν το περιβάλλον στο οποίο ζουν είναι κακοποιητικό και άρα θα πρέπει να απομακρυνθούν από αυτό. Οι τρεις – και όχι μόνο – πρόσφατες περιπτώσεις έρχονται δυστυχώς να επιβεβαιώσουν το κενό που υπάρχει στην κοινωνική πρόνοια ανηλίκων, καθώς, παρά τις καταγγελίες που είχαν γίνει σε προγενέστερο χρόνο, τελικά οι υποθέσεις έφτασαν στις αρμόδιες Αρχές όταν πια η ζωή των παιδιών βρέθηκε σε οριακό σημείο ή ακόμα και όταν ήταν πολύ αργά.

Το Χαμόγελο του Παιδιού

Στην υπόθεση της Πάτρας, Το Χαμόγελο του Παιδιού είχε λάβει αναφορά στις 22 Αυγούστου 2014 για κακοποίηση της 10 μηνών τότε Τζωρτζίνας. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Οργανισμού Κώστα Γιαννόπουλο, στις 25 Αυγούστου η αναφορά έφτασε στον εισαγγελέα, ο οποίος διέταξε τις κοινωνικές υπηρεσίες του Δήμου Πατρέων να ερευνήσουν την καταγγελία.

Οι κοινωνικοί λειτουργοί την 1η Οκτωβρίου, κατόπιν ραντεβού, επισκέφθηκαν το σπίτι της μικρής Τζωρτζίνας, όπου όμως δεν διαπίστωσαν κάτι παράξενο. Η δεύτερη «επαφή» του Οργανισμού με την οικογένεια των τριών άτυχων παιδιών έγινε στο πλαίσιο υποστήριξής της, όταν πια το μεγαλύτερό τους παιδί (τον Απρίλιο του 2021) βρισκόταν στο νοσοκομείο. «Τότε οι ίδιοι οι γιατροί μάς ζήτησαν να στηρίξουμε την οικογένεια της Τζωρτζίνας, αίτημα όμως που δεν έγινε δεκτό από τη μητέρα, και τότε οι γιατροί μας δήλωσαν πως κάτι περίεργο συμβαίνει με τη συγκεκριμένη οικογένεια» σημειώνει ο Κώστας Γιαννόπουλος.

Αλλά και για την περίπτωση παραμέλησης-κακοποίησης των τριών ανηλίκων στον Αγιο Παντελεήμονα, ο Οργανισμός είχε λάβει δύο ανώνυμες κλήσεις από πολίτες, περίπου ενάμιση μήνα πριν, στις 20 Φεβρουαρίου: «Οταν λαμβάνουμε μια αναφορά, επώνυμη ή ανώνυμη, υποχρέωσή μας είναι να τη στείλουμε στον εισαγγελέα, ο οποίος με τη σειρά του δίνει εντολή στην εκάστοτε κοινωνική υπηρεσία για έρευνα.

Μόνο στις περιπτώσεις όπου διαπράττεται έγκλημα – άτυπα και λόγω της καλής συνεργασίας που έχουμε με τις Αρχές – ενημερώνουμε την ΕΛ.ΑΣ. Οπως και να έχει, για την εξέλιξη των καταγγελιών εμείς δεν έχουμε καμία ενημέρωση, εκτός κι αν γίνει δεύτερη καταγγελία-αναφορά για την ίδια υπόθεση».

Μάλιστα, είναι ενδεικτικό, όπως τονίζει ο Κώστας Γιαννόπουλος, πως μόνο τις τελευταίες ημέρες ο Οργανισμός έχει παραπέμψει στην Εισαγγελία 15 υποθέσεις κακοποίησης-παραμέλησης ύστερα από σχετικές αναφορές. «Δυστυχώς, παρόλο που ο κόσμος έχει ξεκινήσει και μιλά και αναφέρει τέτοια περιστατικά, οι υποθέσεις «σκαλώνουν» στο κομμάτι της έρευνας από τις κοινωνικές υπηρεσίες των δήμων. Υπάρχουν μεγάλες καθυστερήσεις, κυρίως εξαιτίας του γεγονότος ότι αυτά τα τμήματα είναι αποδεκατισμένα».

Αθήνα: Δύο κοινωνικοί λειτουργοί για ένα εκατομμύριο πολίτες

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του μεγαλύτερου δήμου της χώρας, στον οποίο εργάζονται μόλις δύο κοινωνικοί λειτουργοί. Πηγές από τον Δήμο Αθηναίων εξηγούν στα «ΝΕΑ» πως η υποστελέχωση στα τμήματα αυτά είναι ένα ζήτημα που τίθεται στην κεντρική διοίκηση ξανά και ξανά.

Είναι άλλωστε, όπως τονίζουν, τουλάχιστον λυπηρό το γεγονός πως στον δήμο, όπου κατοικούν σχεδόν ένα εκατομμύριο πολίτες, υπάρχουν μόνο δύο κοινωνικοί λειτουργοί, οι οποίοι θα πρέπει να λειτουργήσουν προληπτικά, κατασταλτικά αλλά και ερευνητικά ακόμη και για τη χορήγηση των επιδομάτων. Ανάλογη είναι η κατάσταση και σε άλλες πόλεις, με το αίτημα των δήμων και της ΚΕΔΕ για κάλυψη με μόνιμο προσωπικό στις κοινωνικές υπηρεσίες να είναι πάγιο.

Μάλιστα, για το επόμενο διάστημα έχει προγραμματιστεί συνάντηση μεταξύ των δήμων και του Χαμόγελου του Παιδιού, στο επίκεντρο της οποίας θα βρεθεί η κοινωνική μέριμνα και προστασία ανηλίκων.

«Το σύστημα που ακολουθείται στη χώρα μας δεν αποδίδει και έχει ως αποτέλεσμα τα παιδιά που θα μπορούσαν να είχαν σωθεί και απομακρυνθεί από το κακοποιητικό περιβάλλον να συνεχίζουν να ζουν σε αυτό. Υπάρχουν μοντέλα, όπως αυτό της Στοκχόλμης, με διεπαγγελματικές ομάδες και ολιστική προσέγγιση σε τέτοια ζητήματα, που θα έπρεπε να εξετάζουμε» καταλήγει ο Κώστας Γιαννόπουλος.