Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ να στείλει ξεκάθαρα μηνύματα στην Τουρκία

Της Μαρίας Βασιλείου

Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ θα πρέπει να ζητήσει από την Τουρκία να εγκαταλείψει την ιδέα της Γαλάζιας Πατρίδας και το casus belli στο Αιγαίο, διαμηνύει ο Εντι Ζεμενίδης, εκτελεστικός διευθυντής του Συμβουλίου Ελληνοαμερικανικής Ηγεσίας (HALC), στη συνέντευξή του στα «ΝΕΑ». Παράλληλα, ο επικεφαλής της ισχυρής ομογενειακής οργάνωσης μας «συστήνει» τον Ελληνοαμερικανό Γιώργο Τσούνη, τον νέο πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Αθήνα.

Ξεκινήσαμε τη συζήτησή μας από την αίσθηση που έχει δημιουργηθεί στην Αθήνα για αναβάθμιση της Τουρκίας από τις ΗΠΑ. «Η πίεση προς την Τουρκία έχει μειωθεί, αλλά δεν βλέπω καμία αναβάθμιση. Ο τούρκος πρεσβευτής στις ΗΠΑ εκφράζει, μάλιστα, παράπονα για την έλλειψη ανταπόκρισης έναντι της Τουρκίας» λέει ο Ζεμενίδης. Επεξηγεί ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει οδηγήσει τις ΗΠΑ σε αναπροσαρμογές της εξωτερικής πολιτικής, όπως για παράδειγμα με τη Σαουδική Αραβία ή την Πολωνία, χωρίς αυτό να σημαίνει αλλαγή σε βάθος χρόνου της αμερικανικής πολιτικής. «Παρότι ο ρόλος της Τουρκίας είναι χρήσιμος όσον αφορά τον πόλεμο, δεν ξεχνάνε ότι η θέση της Τουρκίας δεν είναι ξεκάθαρη. Την ίδια ώρα, βέβαια, η Τουρκία παίζει καίριο ρόλο χάρη στη γεωγραφική της θέση. Επεκτείνεται σε πολλά σημεία της ευρύτερης περιοχής, τα οποία είναι μάλιστα προβληματικά. Επίσης οι ΗΠΑ και η Δύση έχουν επενδύσει για δεκαετίες στην Τουρκία, δεν την εγκαταλείπουν, παρότι διαπιστώνουν ότι Τουρκία και ΗΠΑ δεν έχουν τα ίδια συμφέροντα. Οι επιχειρήσεις που κάνουν οι ΗΠΑ από τη βάση Ιντσιρλίκ δεν μπορούν να γίνουν από τη Σούδα. Στη στρατηγική των ΗΠΑ εντάσσονται πολλές χώρες» επεξηγεί ο επικεφαλής της HALC, εκ των στελεχών της Ομογένειας που γνωρίζει τις διεργασίες στην Ουάσιγκτον, αναδεικνύοντας στο πλαίσιο αυτό τον θετικό ρόλο των ομάδων χωρών, όπως της τριμερούς Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ.

«Το πιο σοβαρό πρόβλημα είναι ότι το Στέιτ Ντιπάρτμεντ αλλά και η Γερμανία και οι Βρυξέλλες επιδιώκουν να διατηρήσουν τις πόρτες ανοιχτές με την Τουρκία, αλλά δεν στέλνουν πιο ξεκάθαρα μηνύματα. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ πρέπει να ξεκαθαρίσει στην Τουρκία ότι αν θέλει να παραμένει σε δυτικούς θεσμούς θα πρέπει να εγκαταλείψει την ιδέα της Γαλάζιας Πατρίδας και το casus belli στο Αιγαίο. Επίσης, θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη σημασία στις υποθέσεις του Οσμάν Καβαλά, του Σελαχατίν Ντεμιρτάς, στο κόμμα των Κούρδων. Είμαι απόλυτα απογοητευμένος για το ότι το Στέιτ Ντιπάρτμεντ δεν μιλάει για αυτούς. Δέχθηκε κοινοβουλευτική ομάδα από την Τουρκία χωρίς την αντιπροσώπευση των Κούρδων. Ηταν λάθος. Του χρόνου θα γίνουν εκλογές στην Τουρκία». Οσον αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία, ο Ζεμενίδης θεωρεί ότι «η Ελλάδα υιοθέτησε σωστή στάση έναντι του πολέμου, επιδεικνύοντας ότι παίζει ηγετικό ρόλο για την ευρωπαϊκή ενότητα, προωθώντας τους κανόνες δικαίου. Το έχω πει και στους Ισραηλινούς: Οι μικρές χώρες, όπως είναι η Ελλάδα, η Κύπρος, το Ισραήλ, πρέπει να παραμένουν πιστές στους κανόνες δικαίου. Είναι το όπλο μας».

Ο EastMed

Πώς εκτιμά τη συζήτηση γύρω από τον αγωγό EastMed και τις πρόσφατες δηλώσεις της υφυπουργού Βικτόρια Νούλαντ; «Δεν είναι δουλειά της. Η Αμερική δεν συμμετείχε στο μνημόνιο του EastMed ούτε στη χρηματοδότηση. Εδινε διπλωματική υποστήριξη. Είναι σημαντική, αλλά η συζήτηση έχει γίνει υπερβολική. Η βιωσιμότητα του έργου είναι θέμα μελέτης, όχι απόφασης της Νούλαντ ή του Χοχστάιν. Στο Οικονομικό Φόρουμ στους Δελφούς ακούσαμε τον Μάικ Πομπέο να λέει ότι είναι λάθος της κυβέρνησης Μπάιντεν να τοποθετεί την κλιματική αλλαγή πάνω από όλα.

Πρέπει οι ΗΠΑ να πάψουν να συζητάνε για τον αγωγό. Να κόψουν την κουβέντα» είπε ορθά κοφτά ο Ζεμενίδης. «Από στρατηγική πλευρά η Ελλάδα έχει πιο ξεκάθαρη αντίληψη και όραμα για τον ρόλο της στην περιοχή και διεθνώς από ό,τι οι ΗΠΑ. Είναι φυσικό διότι οι ΗΠΑ ήταν υπερδύναμη και τώρα θα πρέπει να επιλέξουν πού θα επικεντρωθούν. Η εποχή των ΗΠΑ ως υπερδύναμης έχει περάσει. Η Ελλάδα έχει σήμερα πιο εξωστρεφή πολιτική, χτίζει καλές σχέσεις, παίζει ρόλους που δεν έπαιζε ποτέ και γνωρίζει ότι δεν είναι ο ομφαλός της Γης. Η Ελλάδα, όπως λέει ο Τζέφρι Πάιατ, είναι πυλώνας σταθερότητας. Οι ΗΠΑ αναζητούν τη στρατηγική τους, κάτι που μπορεί να αποτελεί ευκαιρία για την Ελλάδα, καθώς μπορεί να είναι κρίκος σε πολλές περιοχές και σε διπλωματικές εξελίξεις».

Ο νέος πρεσβευτής

Η αναφορά στον απερχόμενο αμερικανό πρεσβευτή στρέφει τη συζήτηση στον διάδοχό του. Κατά τον Ζεμενίδη ο διάδοχος του Πάιατ, ο Ελληνοαμερικανός Τσούνης, «είναι κατάλληλος να οικοδομήσει πάνω σε αυτά που αφήνει ο Πάιατ, αλλά και να συμπληρώσει περισσότερα». Τι εννοεί; «Μπορούμε να φτάσουμε στο επόμενο στάδιο των διμερών σχέσεων, να επεκτείνουμε τις σχέσεις από όσα έχουμε καταφέρει σε επίπεδο κυβερνήσεων, G2G (government to government), σε επιχειρηματικό επίπεδο, B2B (business to business).

Με τις επαφές που έχει ο κ. Τσούνης, ο οποίος δεν είναι απλώς ένας πετυχημένος ελληνοαμερικανός επιχειρηματίας αλλά συμμετέχει ενεργά σε διοικητικά συμβούλια κορυφαίων επιχειρήσεων, μπορεί να βοηθήσει σημαντικά. Να παίρνουμε επενδύσεις, όπως αυτές που έγιναν από τη Microsoft και την Pfizer, για τις οποίες θεωρώ ότι δεν έπαιξε ρόλο η αμερικανική κυβέρνηση. Ο κ. Τσούνης μπορεί επίσης να συμβάλει στην αναβάθμιση των σχέσεων σε επίπεδο ανθρώπων, P2P (people to people), ώστε με κατάλληλη στρατηγική να έχουμε τους περισσότερους φιλέλληνες.

Ο επόμενος πρεσβευτής έχει θητεία σε συμβούλια πανεπιστημίων και έχει ιδρύσει θεσμούς σε πανεπιστήμια. Είναι ο άνθρωπος που έχει εμπειρία και σχέσεις για να βοηθήσει τα ελληνικά πανεπιστήμια να αποκτήσουν συνεργασίες και περισσότερα προγράμματα σπουδών για ξένους. Εκτιμώ ότι θα καταφέρει μεγάλους στόχους. Ας μην ξεχνάμε τις σχέσεις που έχει σε πολιτικό επίπεδο. Εχει βαθιές σχέσεις και φιλίες στη Βουλή των Αντιπροσώπων και στη Γερουσία. Είναι στενός φίλος του Μενέντεζ και μπορεί να προκαλέσει το ενδιαφέρον του Κογκρέσου. Δεν είναι απλώς φίλος του Μπάιντεν, όπως έχει επανειλημμένα ειπωθεί. Εχει βαθιές σχέσεις τόσο με Δημοκρατικούς όσο και με Ρεπουμπλικανούς. Αλλωστε, η καριέρα του άρχισε ως εργαζομένου στον Ρεπουμπλικανό Ντ’ Αμάτο της Νέας Υόρκης, που είναι θρύλος στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα».