Ποια είναι η νεότερη πρωθυπουργός στα χρονικά της σκανδιναβικής χώρας, που τώρα θέλει να διαγράψει τον όρο «φινλανδοποίηση» από τη διεθνή διπλωματία, ανοίγοντας την «πόρτα» του ΝΑΤΟ για το Ελσίνκι
«Δεν θα δώσω κανενός είδους χρονοδιάγραμμα πότε θα λάβουμε τις αποφάσεις μας, αλλά νομίζω ότι θα συμβεί αρκετά γρήγορα. Εντός εβδομάδων, όχι μηνών», δήλωσε τις προάλλες η Φινλανδή πρωθυπουργός Σάνα Μάριν ως προς την απόφαση της χώρας της για το εάν θα υποβάλει τελικά αίτημα ένταξης στο ΝΑΤΟ.
Προοπτική, που θα ακυρώσει και επίσημα το καθεστώς ουδετερότητας που τηρείται από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου στη -συνεργαζόμενη κατά τα λοιπά στενά σε στρατιωτικό επίπεδο με τη Δύση- σκανδιναβική χώρα.
«Oι σχέσεις με τον γείτονά μας δεν μπορούν να αποκατασταθούν» επεσήμανε, «δείχνοντας» τη Ρωσία, η οποία με τη σειρά της απειλεί ανοιχτά με αντίμετρα σε περίπτωση που η Φινλανδία, αλλά και η Σουηδία περάσουν τελικά την «πόρτα» της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας.
Για την 36χρονη σοσιαλδημοκράτισσα -που ανέλαβε τον Δεκέμβριο του 2019 τα ηνία της εξουσίας- το κόμμα της και τον κεντροαριστερό κυβερνητικό συνασπισμό του οποίου ηγείται, οι νέες διακηρύξεις συνιστούν στροφή 180 μοιρών.
Μόλις τον περασμένο Ιανουάριο, η Σάνα Μάριν δήλωνε ότι η Φινλανδία -που μοιράζεται 1.360 χιλιόμετρα συνόρων με τη Ρωσία- δεν αναμενόταν να επιδιώξει ένταξη στο ΝΑΤΟ κατά την τρέχουσα θητεία της, που επισήμως λήγει σε έναν χρόνο.
Ωστόσο η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, τον Φεβρουάριο, ανέτρεψε τα δεδομένα ακόμη και για το «ουδέτερο» Ελσίνκι, που πλέον βάζει -με την παραίνεση της Δύσης- τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της ένταξης στο «ζύγι».
Αυτό πλέον δείχνει να γέρνει υπέρ, τόσο στο φινλανδικό κοινοβούλιο (αν και αντιτίθεται σθεναρά η συγκυβερνώσα Αριστερή Συμμαχία), όσο και στην κοινή γνώμη, το 68% στηρίζει πια αυτή την προοπτική στις τελευταίες δημοσκοπήσεις.
Ενώ το έγγραφο δεν προτείνει μια άμεση αίτηση ένταξης, υπογραμμίζει επανειλημμένα ότι η Φινλανδία θα γίνει πιο ασφαλής κάτω από την «ομπρέλα» συλλογικής άμυνας του ΝΑΤΟ και αντιμετωπίζει προληπτικά τις εύλογες ανησυχίες του φινλανδικού λαού σχετικά με την πιθανότητα ανάπτυξης στα εδάφη τους πυρηνικών όπλων -αν και η Μόσχα ήδη προειδοποιεί με αναίρεση του καθεστώς χωρίς πυρηνικά στη Βαλτική…
Παρ’ όλα αυτά, λέγεται ότι η φινλανδική υποψηφιότητα αναμένεται να ανακοινωθεί στη Σύνοδο της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας στη Μαδρίτη, τον Ιούνιο.
Θεωρητικά, η έγκριση θα μπορούσε να δοθεί ακόμη και εντός του έτους, δεδομένου ότι το Ελσίνκι πληροί (όπως και η Στοκχόλμη) τις προϋποθέσεις για ταχεία ένταξη στο ΝΑΤΟ, χωρίς μακροχρόνιες διαπραγματεύσεις.
Η προοπτική υποστηρίζεται με θέρμη από τις ΗΠΑ, τη Γερμανία, τη Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Πολωνία.
Απαιτείται πάντως ομόφωνη απόφαση και των 30 χωρών-μελών του ΝΑΤΟ. Μέχρι στιγμής, καμία (της Ουγγαρίας συμπεριλαμβανομένης) δεν έχει αντιταχθεί δημόσια στην ιδέα.
Θα μπορούσε ωστόσο να προκύψουν καθυστερήσεις στην επικύρωση του Πρωτοκόλλου Προσχώρησης ξεχωριστά από κάθε κράτος-μέλος της Συμμαχίας, πολλώ δε μάλλον εάν προκύψει και θέμα «παζαριών».
Για τη Φινλανδία και τη Μάριν, οποιαδήποτε καθυστέρηση θα μπορούσε να γίνει «δίκοπο μαχαίρι». Και γιατί κατά τη διαδικασία προσχώρησης δεν ισχύει για την ενδιαφερόμενη χώρα η ρήτρα συλλογικής άμυνας του Άρθρου 5 του ΝΑΤΟ.
Και γιατί το αργότερο έως τον επόμενο Απρίλιο η Φινλανδία θα πάει σε εκλογές, οπότε η 36χρονη πρωθυπουργός φιλοδοξεί να επανεκλεγεί στο πόστο.
Η Σάνα Μάριν είναι η τρίτη γυναίκα πρωθυπουργός της Φινλανδίας, η πρώτη για τους Σοσιαλδημοκράτες, μακράν η νεότερη που ανέλαβε (σε ηλικία 34 ετών) το πόστο στη χώρα της και παγκοσμίως και -καταπώς δείχνει η ιστορία της- ίσως η πιο αντισυμβατική.
Γεννήθηκε σε μια φτωχή οικογένεια στο Ελσίνκι. Τα οικονομικά προβλήματα και ο αλκοολισμός του πατέρα της οδήγησε γρήγορα τους γονείς της στον χωρισμό.
Τελικά, τη μεγάλωσε στο Τάμπερε η μητέρα της, μαζί με τη γυναίκα σύντροφο που απέκτησε μετά το διαζύγιό της.
Περιγράφοντας τον εαυτό της ως «παιδί του ουράνιου τόξου», η Μάριν παρατηρεί ότι τα παιδικά και εφηβικά βιώματα της τη διαμόρφωσαν σε μεγάλο βαθμό ως πολιτικό.
Έμαθε, λέει, από νωρίς την ανάγκη για ισότητα, κοινωνική δικαιοσύνη και ένα ισχυρό κράτος πρόνοιας, χάρη στο οποίο μπόρεσε άλλωστε να γίνει η μοναδική της οικογένειας που φοίτησε στο πανεπιστήμιο.
Σπούδασε Δημόσια Διοίκηση, ενώ παράλληλα εργαζόταν σε αρτοποιείο.
Πρωτοσχολήθηκε με την πολιτική στα 20 της χρόνια, αρχικά ως μέλος της νεολαίας του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος.
Ασχολήθηκε ενεργά με την τοπική αυτοδιοίκηση, αποκτώντας τη φήμη της σκληρής πολιτικού, που δεν μασά τα λόγια της.
Στο μεσοδιάστημα, ανέβαινε στα σκαλιά της κομματικής ιεραρχίας. Στα 30 της, εξελέγη βουλευτής.
Ούτε μια 15ετία αφότου είχε μπει στην πολιτική, διορίστηκε υπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών, με το που οι Σοσιαλδημοκράτες ανέλαβαν το 2019 την εξουσία.
Ήταν ήδη πρώτη αντιπρόεδρος του κόμματος όταν τον Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς ο Σοσιαλδημοκράτης πρωθυπουργός Άντι Ρίνε εξαναγκάστηκε σε παραίτηση, εξαιτίας διαφωνίας με το Κεντρώο Κόμμα (ένα από τα πέντε του κυβερνητικού συνασπισμού) για τον χειρισμό μιας απεργίας στα ταχυδρομεία.
Μέλος της αριστερής πτέρυγας των Σοσιαλδημοκρατών, η Μάριν εξελέγη οριακά αντικαταστάτριά του σε εσωκομματικές εκλογές και διορίστηκε την πρωθυπουργία, ηγούμενη της ίδιας πεντακομματικής κυβέρνησης όπου, για πρώτη φορά στα χρονικά, όλες οι επικεφαλής είναι πλέον γυναίκες.
Η ίδια λέει ότι έχει δεχθεί πολλά σεξιστικά σχόλια την καριέρα της.
Πολιτικοί της αντίπαλοι την επέκριναν για τις εμφανίσεις της με διασημότητες και influencers στα social media, καθώς και τις φωτογραφήσεις της σε περιοδικά μόδας.
Μια από αυτές, τον Οκτώβριο του 2020, προκάλεσε σάλο όταν εμφανίστηκε με σακάκι, χωρίς μπλούζα.
Πολλοί χαρακτήρισαν την εικόνα ανάρμοστη για πρωθυπουργό. Όμως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δημιουργήθηκε ένα κύμα συμπαράστασης, υπό το hashtag #Imwithsanna.
Τον περασμένο Δεκέμβριο, εν μέσω πανδημίας, το κλάμπινγκ της νεαρής πρωθυπουργού της Φινλανδίας -που μόλις είχε έρθει σε επαφή με κρούσμα (τον Φινλανδό ΥΠΕΞ)- προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων.
Η ίδια απολογήθηκε με ανάρτηση στο Facebook. Όμως η δικαιολογία που χρησιμοποίησε -ότι δεν είχε δει την ειδοποίηση για αυτοαπομόνωση, καθώς είχε αφήσει το υπηρεσιακό τηλέφωνο στο σπίτι- εξόργισε ακόμη περισσότερο πολλούς.
«Είμαι αυτή που είμαι. Μια 36χρονη μητέρα και ένα νέο άτομο που έχει φίλους και κοινωνική ζωή», είχε πει λίγες εβδομάδες αργότερα στο Reuters.
Όταν ανέλαβε την πρωθυπουργία, ήταν μητέρα ενός κοριτσιού μόλις ενός έτους, που είχε αποκτήσει το 2018 εκτός γάμου με τον επί 16 χρόνια σύντροφό της.
Το ζευγάρι τελικά παντρεύτηκε το 2020, με την ανατροφή της μικρής να έχει αναλάβει κυρίως ο πατέρας της και η πεθερά της Μάριν – αν και η ίδια έχει πάρει τη μικρή Έμμα ορισμένες φορές ακόμη και σε κυβερνητικές συσκέψεις.
«Παγκοσμίως η εικόνα ενός ηγέτη εξακολουθεί να είναι πολύ αρρενωπή… και υπάρχουν λίγοι σε πόστα λήψης αποφάσεων από τις νεότερες γενιές», παρατηρεί, προσθέτοντας ότι η ίδια θα προσπαθήσει αυτό, μέσα από το παράδειγμά της, να το αλλάξει.
Σήμερα, υπό την ηγεσία της και λόγω συγκυριών, η χώρα της οδεύει προς μια ιστορική απόφαση.
Οι χειρισμοί των επόμενων εβδομάδων και μηνών θα είναι καθοριστικοί. Για τη Φινλανδία. Για το ΝΑΤΟ. Για την αρχιτεκτονική ασφάλειας στην Ευρώπη. Πιθανόν για την συνοχή της κυβέρνησής της. Αλλά και για το πολιτικό προφίλ της.
Πώς η δεύτερη προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ θα μπορούσε να φέρει τα πάνω-κάτω στα δυτικά Βαλκάνια, όπου στενοί συνεργάτες του και μέλη της οικογένειας του έχουν αυξήσει την επιρροή τους
Η Οδύσσεια φέρνει ξανά κοντά τους Ρέιφ Φάινς και Ζιλιέτ Μπινός στην οθόνη σε μια νέα εντυπωσιακή εκδοχή του κλασικού έπους με τίτλο «Η Επιστροφή (the Return)»
Θεωρείται μια από τις πιο αστείες ταινίες της χρυσής εποχής του ελληνικού κινηματογράφου. Ωστόσο, ο «Μπακαλόγατος» οφείλει πολλά στο θέατρο και τον αυτοσχεδιασμό του Κώστα Χατζηχρήστου.
