Γαλλικές εκλογές: Με κομμένη την ανάσα Γαλλία και Ευρώπη πριν το «ντέρμπι» Μακρόν – Λεπέν

Η ψαλίδα μοιάζει να ανοίγει υπέρ του Εμανουέλ Μακρόν και σε βάρος της Μαρίν Λεπέν, τέσσερις ημέρες πριν τον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών. Αυτό τουλάχιστον δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, οι οποίες όμως δεν είναι ικανές να καθησυχάσουν το επιτελείο και τους συνεργάτες του νυν προέδρου, που πιστεύουν πως τίποτε ακόμη δεν έχει κριθεί.

Αυτός είναι και ο λόγος που καθιστά την αποψινή τηλεμαχία ανάμεσα στους δύο πολιτικούς (στις 10 ώρα Ελλάδας) ιδιαιτέρως κρίσιμη. Άλλωστε, ένα λάθος ή, αντιστοίχως, κάποιο «τρίποντο» από την πλευρά του ενός από τους δύο μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα και να αποδειχθεί καθοριστικό για την έκβαση της – ούτως ή άλλως αμφίρροπης – αναμέτρησης.

Προσοχή, προσοχή, τίποτα δεν έχει κριθεί!

Το παιχνίδι δεν έχει τελειώσει και σίγουρα δεν μπορούμε να καταλήξουμε στο συμπέρασμα πως αυτές οι εκλογές έχουν ήδη κριθεί», είπε χαρακτηριστικά στο ραδιόφωνο ο πρωθυπουργός, Ζαν Καστέξ. Οι «άγνωστοι» στην εκλογική εξίσωση παραμένουν πολλοί και τίποτα δεν είναι σίγουρο, υποστήριξε και ο προκάτοχός του και νυν δήμαρχος της Χάβρης, Εντουάρ Φιλίπ, μιλώντας στην le Figaro.

«Σε αυτό το στάδιο, καθένας από τους δύο διεκδικητές μπορεί να κερδίσει. Έχουμε δει τους ψηφοφόρους να κάνουν επιλογές τις οποίες οι ιστορικοί θεώρησαν αργότερα ως τρελές», προειδοποίησε ένας ακόμη σημαντικός και με μεγάλη επιρροή υποστηρικτής του Μακρόν, ο Φρανσουά Μπαϊρού.

Ο ίδιος ο Μακρόν, όπως σημειώνει η Guardian σε σχετικό ρεπορτάζ της, εμφανίζεται επιφυλακτικός και ανήσυχος, καλώντας τους Γάλλους να μην εφησυχάζουν και να προσέλθουν στις κάλπες. «Σκεφτείτε απλώς τι έλεγαν οι Βρετανοί ώρες πριν το δημοψήφισμα για το Brexit ή οι Αμερικανοί πριν τις εκλογές που έφεραν τον Τραμπ: Δεν ψηφίζω, τι νόημα έχει;», τόνισε σε τηλεοπτική εκπομπή την περασμένη Δευτέρα.

Δεν εμπνέει, ψήφος ανάγκης

Το πρόβλημα για τον ίδιο είναι, όμως, ότι το πρόγραμμά του δεν εμπνέει, ειδικά μετά από μια πενταετή θητεία στο Μέγαρο των Ηλυσίων, που του αφαίρεσε τον μανδύα του «αντισυστημικού». Είναι αυτή η θητεία η οποία – όχι τυχαία, προφανώς – του κόλλησε και τη ρετσινιά του «προέδρου των πλουσίων», αφήνοντας την κοινωνική πλειοψηφία να… βράζει στο ζουμί της. Μαζί με τα πολλά προβλήματά της, που έχουν γίνει περισσότερα εξαιτίας του κύματος της ακρίβειας.

«Ο Μακρόν είναι χάλια, η Λεπέν είναι χειρότερη», έγραφε το σύνθημα σε ένα πλακάτ στη διαδήλωση που πραγματοποιήθηκε το περασμένο Σάββατο στο Παρίσι, κατά της Ακροδεξιάς. Ένα σύνθημα που δείχνει πως ακόμη και εκείνοι που τελικώς θα ψηφίσουν τον Μακρόν στον δεύτερο γύρο, θα το κάνουν κυριολεκτικά με μισή καρδιά.

Με άλλα λόγια, επειδή η απέχθειά τους γι’ αυτόν βαραίνει λιγότερο στην επιλογή τους απέναντι στον φόβο που εξακολουθούν να έχουν για την Λεπέν και το τι μπορεί να σημαίνει για τη Γαλλία και τους ίδιους προσωπικά. Κάτι που σημαίνει ότι το αποκαλούμενο «δημοκρατικό τόξο», που σφράγισε τις εκλογές του 2002 και του 2017, συντηρείται πλέον με τη βοήθεια… αναπνευστήρα.

Μπορεί να γίνει η έκπληξη;

Καλά όλα αυτά, θα ρωτήσει κανείς, αλλά το άμεσο ερώτημα που ζητά απάντηση είναι το εξής: Μπορεί – και πώς – να γίνει η έκπληξη που θα ανατρέψει την εικόνα των δημοσκοπήσεων, προκαλώντας ένα πολιτικό σεισμό μεγατόνων στη Γαλλία και την Ευρώπη;

Η πολιτική αριθμητική και οι νόμοι της στατιστικής δείχνουν ότι, θεωρητικά, αυτό μπορεί να συμβεί – έστω κι αν οι πιθανότητες είναι μικρές. Ας γίνουμε πιο σαφείς.

Σύμφωνα με δημοσκόπηση που δημοσιεύει σήμερα η le Monde, ενώ ο Μακρόν προηγείται της Λεπέν με 56% έναντι 44% – με τον πρώτο να έχει κερδίσει δύο πόντους και τη δεύτερη να έχει χάσει ισάριθμους σε σύγκριση με την προηγούμενη εβδομάδα. Ωστόσο, εδώ πρέπει να συνυπολογιστούν δύο παράγοντες: Το περιθώριο λάθους, που είνεαι της τάξης του 1,1% και, κυρίως, το γεγονός ότι το 13% όσων δηλώνουν βέβαιοι πως θα ψηφίσουν την Κυριακή δεν έχουν κάνει ακόμη την επιλογή τους.

«Κλειδί» ο Μελανσόν

Μια ακόμη σημαντική παράμετρος αφορά στους 7 και πλέον εκατομμύρια ψηφοφόρους του Ζαν-Λικ Μελανσόν. Πρόκειται, όπως είναι γνωστό, για τον υποψήφιο της Αριστεράς ο οποίος βρέθηκε στην τρίτη θέση στις 10 Απριλίου και έχασε για λίγο την είσοδό του στον δεύτερο γύρο αντί της Λεπέν, ενώ έχει ζητήσει κανείς να μην την ψηφίσει – χωρίς, ωστόσο, να δώσει «γραμμή» για στήριξη του Μακρόν.

Εδώ η εικόνα είναι περίπλοκη, σύμφωνα με την δημοσκόπηση της le Monde. Για του λόγου το αληθές, το 19% εξ’ αυτών δηλώνει, αδιαφορώντας για τη σύσταση του Μελανσόν, ότι θα ψηφίσει Λεπέν. Περίπου οι μισοί δε (45%) λένε πως δεν έχουν αποφασίσει τη στάση θα κρατήσουν, αφήνοντας ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα.

Είναι προφανές, λοιπόν, ότι μέχρι και τώρα προβλέπεται να έχουμε ένα πολιτικό ντέρμπι την Κυριακή. Ακόμη δε κι αν, τελικά, κριθεί καθαρά, οι λογαριασμοί θα μείνουν ανοιχτοί και ο δρόμος της Λεπέν (ή γενικότερα της Ακροδεξιάς) προς την εξουσία θα είναι λιγότερο ανηφορικός.

Για τον Μακρόν δεν υπάρχει άλλη ευκαιρία – ίσως ούτε για τη γαλλική δημοκρατία. Τα συνθήματα στην κατειλημμένη Σορβόνη («ούτε Μακρόν, ούτε Λεπέν») είναι πιο σοβαρά από όσο νομίζουν ορισμένοι, που αμήχανα κάνουν λόγο για «ισαποστάκηδες»…