Η Γαλλία και η Ευρώπη

Στις 9 Μαΐου, ημερομηνία που έχει καθιερωθεί ως η «Ημέρα της Ευρώπης», γιορτάζουμε τα 72 χρόνια από τη «Διακήρυξη Σουμάν» που υπήρξε η απαρχή της ιδέας για μια ενωμένη Ευρώπη, με στόχο τη διασφάλιση της ειρήνης και της συνεργασίας μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών. Υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας το 1950, ο Ρομπέρ Σουμάν υιοθέτησε τη βαρυσήμαντη πρόταση που είχε συντάξει ο συνεργάτης του, διπλωμάτης Ζαν Μονέ, ο οποίος και αποκλήθηκε «πατέρας της Ευρώπης». Ενώ ένας τρίτος Γάλλος αργότερα, ο Ζακ Ντελόρ, διετέλεσε για πολλά χρόνια ο πιο πετυχημένος και αποτελεσματικός πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, προωθώντας με συνεχείς προσπάθειες το όνειρο της ευρωπαϊκής ενοποίησης με τη δημιουργία του ενιαίου νομίσματος (του ευρώ) και τη Συνθήκη του Μάαστριχτ. Αυτή υπήρξε η Γαλλία, χωρίς την οποία, μαζί με τη συνεργασία της Γερμανίας, δεν θα είχε δημιουργηθεί η Ευρωπαϊκή Ενωση.

Και είναι δυστυχώς αυτή η Γαλλία που κινδυνεύει να οδηγήσει στη διάλυση του δικού της δημιουργήματος, αν επικρατήσει τελικά στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών η ακροδεξιά εθνικίστρια Μαρίν Λεπέν. Μόνο που αυτή δεν είναι πλέον η Γαλλία που γνωρίζαμε όλα αυτά τα χρόνια, καθώς οι αλλεπάλληλες εσωτερικές (και όχι μόνο) κρίσεις την έχουν οδηγήσει σε μια καταλυτική αλλαγή του πολιτικού και κομματικού σκηνικού, με την εξαφάνιση των παραδοσιακών δυνάμεων της Κεντροαριστεράς και της Κεντροδεξιάς. Με αποτέλεσμα να εμφανίζονται τώρα απέναντι στον Μακρόν (που εν πολλοίς εκπροσωπεί πλέον τις δυνάμεις αυτές) ενισχυμένες οι τάσεις εκτός ορίων αντίδρασης της Ακροδεξιάς και της ριζοσπαστικής Αριστεράς, που ενώνονται σ’ ένα κοινό πλειοψηφικό μέτωπο βίαιης διαμαρτυρίας, παρά τις ιδεολογικές τους διαφορές. Και η ελπίδα είναι ότι τελικά ο Μακρόν θα καταφέρει να επανεκλεγεί, έστω και με οριακή πλειοψηφία, για να αποφευχθούν τα χειρότερα.

Το ερώτημα όμως είναι αν θα μπορέσει να κυβερνήσει, καθώς τον ερχόμενο Ιούνιο ακολουθούν οι βουλευτικές εκλογές και είναι ζήτημα αν, με όλη αυτή την ανακατανομή των πολιτικών δυνάμεων, θα κατορθώσει να εξασφαλίσει προεδρική πλειοψηφία ή θα υποχρεωθεί σε συγκατοίκηση – αλλά με ποιον; Και όλα αυτά ενώ η Γαλλία προεδρεύει της Ευρωπαϊκής Ενωσης το εκρηκτικό αυτό εξάμηνο, σε μια περίοδο που ο πόλεμος της Ουκρανίας έχει κλονίσει την ευρωπαϊκή συνοχή σε πολλά επίπεδα (και κυρίως στο ενεργειακό), και το ΝΑΤΟ με τους Αμερικανούς έχουν και πάλι πάρει το πάνω χέρι στα αμυντικά ζητήματα, θέτοντας στο περιθώριο την επιδίωξη της ενιαίας αμυντικής ευρωπαϊκής διάστασης. Ενώ επίκειται η περαιτέρω ενίσχυση του ΝΑΤΟ με την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας, ιστορικά ουδετερόφιλων χωρών. Αλλά μέσα στο κλίμα των συνεχών ανατροπών που ζούμε, ούτε και αυτό θα πρέπει να μας εκπλήσσει.