Παιχνίδια και γαλλικές εκλογές

Στο κλασικό του βιβλίο «Finite and Infinite Games» (Πεπερασμένα και μη πεπερασμένα παιχνίδια), που κυκλοφόρησε το 1986, ο Τζέιμς Καρς έγραφε ότι στη ζωή υπάρχουν δύο είδη παιχνιδιών. Tα πεπερασμένα, όπου οι παίκτες είναι γνωστοί, οι κανόνες είναι σαφείς, υπάρχει αρχή και τέλος και γνωρίζει κανείς ποιος νικά και ποιος χάνει. Kαι τα μη πεπερασμένα, όπου δεν γνωρίζουμε παίκτες, νικητές ή χαμένους. Οι κανόνες αλλάζουν συνεχώς, υπάρχει πλήθος παραμέτρων κανείς δεν σφυρίζει κάποια στιγμή τη λήξη.
Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν οι αθλητικοί αγώνες, το σκάκι, η Μονόπολη. Στη δεύτερη, η οικογένεια, η φιλία, η εργασία, μια συζήτηση, αλλά και ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας. Τα δύο είδη παιχνιδιών συνυπάρχουν στην καθημερινότητά μας. Δεν μπορούμε να τα αγνοήσουμε, δεν μπορούμε να τα αλλάξουμε και δεν μπορούμε να παίζουμε ένα μη πεπερασμένο παιχνίδι με πεπερασμένη νοοτροπία. Είναι έτσι πολύ σημαντικό να κάνουμε κάθε φορά τη διάκριση. Γιατί αλλιώς διαιωνίζεται μια αβεβαιότητα, ένα κενό, μια θλίψη.

Η πολιτική ανήκει στα μη πεπερασμένα παιχνίδια, αποτελείται όμως από επεισόδια που έχουν νικητές και χαμένους. Ο Μακρόν θα νικήσει κατά πάσα πιθανότητα τη Λεπέν την Κυριακή. Είναι ασύλληπτο όμως, και φυσικά δυσοίωνο, ότι τουλάχιστον το 45% των γάλλων ψηφοφόρων θα επιλέξει μια ξενόφοβη, λαϊκίστρια και αντιευρωπαΐστρια πολιτικό. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό και με τον πρωθυπουργό που θα προκύψει από τις εκλογές του Ιουνίου, θα σημαδέψει τον τρόπο που θα κυβερνηθεί το επόμενο διάστημα η Γαλλία και την πορεία που θα ακολουθήσει η Ευρώπη.

Ο πόλεμος, πάλι, είναι εξ ορισμού ένα πεπερασμένο παιχνίδι. Εχει αρχή και τέλος, κάποιος επιβάλλεται, κάποιος υπογράφει συνθηκολόγηση. Θεωρητικά, έχει κανόνες. Αυτό που συμβαίνει στην Ουκρανία, όμως, παραβιάζει κάθε κανόνα, και μαζί παραβιάζει τη λογική. Πάντα βομβαρδίζονταν άμαχοι. Πάντα έπεφταν θύματα βιασμών οι γυναίκες. Ποτέ όμως δεν παρασημοφορούνταν τόσο προκλητικά οι σφαγείς, όπως έκανε αυτή την εβδομάδα ο Πούτιν με τους δράστες των εγκλημάτων πολέμου στην Μπούτσα. Πάντα οργίαζε η παραπληροφόρηση. Ποτέ όμως δεν έβλεπες να αποκαλείται αυθαίρετα και επίμονα Ναζί ένας άνθρωπος που υπερασπίζεται την πατρίδα του και να επιχαίρει μια εφημερίδα για τα «χυμένα μυαλά» του.

Στο βιβλίο του με τίτλο «The infinite game» (Το μη πεπερασμένο παιχνίδι), που κυκλοφόρησε το 2019 και βασίζεται στις ιδέες του Καρς, ο Σάιμον Σίνεκ παρατηρεί ότι η ανάπτυξη των κοινωνιών σημειώνεται όταν μεγάλες ομάδες ανθρώπων ενώνονται κάτω από έναν κοινό σκοπό ακόμη κι όταν δεν διαφαίνεται ένα τέλος. Και ότι οι μεγάλοι ηγέτες είναι εκείνοι που δεν βλέπουν μέχρι τις επόμενες εκλογές, αλλά μέχρι την επόμενη γενιά. Παρά τα όποια ελαττώματά του, ο Εμανουέλ Μακρόν ανήκει σε αυτή την κατηγορία. Παρά τις όποιες παροδικές επιτυχίες του, ο Πούτιν οδηγεί τον εαυτό του και τη χώρα του στη συντριβή.