Κλιματική αλλαγή: Το 2021 ήταν έτος χάους για την Ευρώπη

Η Ευρώπη έζησε πέρυσι το θερμότερο καλοκαίρι που έχει καταγραφεί ποτέ, μια κλιματική ακρότητα που έφερε καύσωνες, φωτιές και πλημμύρες, δείχνει έκθεση ευρωπαίων επιστημόνων για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Οι θερινές θερμοκρασίες του 2021 ανέβηκαν περίπου έναν βαθμό πάνω από το μέσο όρο των τελευταίων τριών δεκαετιών, με την Ιταλία να καταγράφει θερμοκρασίες έως 48,8 βαθμών Κελσίου, νούμερο που αν επιβεβαιωθεί θα είναι ρεκόρ για όλη την Ευρώπη.

Ο ιδιαίτερα έντονος καύσωνας στη Μεσόγειο τροφοδότησε δασικές πυρκαγιές που έκαψαν 8 εκατομμύρια στρέμματα σε Ελλάδα, Ιταλία, Τουρκία και άλλες χώρες. Αντίθετα, το Βέλγιο και η δυτική Γερμανία δέχτηκαν ρεκόρ καλοκαιρινών βροχοπτώσων και χτυπήθηκαν από φονικές πλημμύρες.

Η έκθεση, την οποία εκδίδει κάθε χρόνο η Υπηρεσία Κλιματικής Αλλαγής του προγράμματος Γεωσκόπησης Copernicus, αξιοποιεί δορυφορικές παρατηρήσεις, επιτόπιες μετρήσεις και υπολογιστικά μοντέλα για να ενημερώνει την Κομισιόν σχετικά με την κατάσταση του ευρωπαϊκού κλίματος.

«Αντιμετωπίζουμε πολλές προκλήσεις» δήλωσε σύμφωνα με το Reuters ο Μάουρο Φατσίνι, επικεφαλής του προγράμματος Copernicus.

Τα ακραία φαινόμενα του 2021 αναδεικνύουν την ανάγκη δραστικής μείωσης των εκπομπών άνθρακα για να συγκρατηθεί η άνοδος της θερμοκρασίας σε ανεκτά επίπεδα.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, η τελευταία επταετία ήταν η θερμότερη από τότε που άρχισε η επίσημη καταγραφή των θερμοκρασιών τον 19^ο αιώνα. Το 2021 ήταν πάντως ελαφρώς ψυχρότερο σε σχέση με τα προηγούμενα έτη λόγω του φαινομένου Λα Νίνια που ρίχνει τη θερμοκρασία της θάλασσας στο βόρειο ημισφαίριο.

Η διεθνής κοινότητα έχει δεσμευτεί με τη Συμφωνία του Παρισιού να συγκρατήσει την άνοδο της θερμοκρασίας έως τα τέλη του αιώνα στον 1,5 βαθμό Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα. Ελάχιστες χώρες έχουν σημειώσει επαρκή πρόοδο και πέρυσι οι παγκόσμιες εκπομπές CO2 αυξήθηκαν σε νέο ρεκόρ μετά την προσωρινή μείωση που έφερε η πανδημία.

Οι συνέπειες της αδράνειας είναι ήδη εμφανείς.

Περυσινή μελέτη υπολόγιζε ότι οι καταστροφικές πλημμύρες του καλοκαιριού στη Δυτική Ευρώπη έγινε τουλάχιστον 20% πιθανότερες λόγω της κλιματικής αλλαγής. Στο συμπέρασμα αυτό οδηγεί μεταξύ άλλων η γενική αρχή ότι, για κάθε έναν βαθμό που αυξάνεται η θερμοκρασία της ατμόσφαιρας, ο αέρας μπορεί να συγκρατεί 7% περισσότερη υγρασία, κάτι που αυξάνει την πιθανότητα καταρρακτώδους βροχής.

«Αυτή είναι μια από τις πλέον ορατές και έντονες αλλαγές που βλέπουμε με την παγκόσμια θέρμανση» σχολίασε στο Reuters ο Βιμ Τιερί, κλιματολόγος του Ελεύθερου Πανεπσιτημίου των Βρυξελλών.

Ορισμένες χώρες, είπε, έχουν σημειώσει κάποια πρόοδο αποκαθιστώντας τις φυσικές πλημμυρικές κοίτες των ποταμών, ωστόσο η μείωση των εκπομπών είναι η φθηνότερη και πιο αποτελεσματική επιλογή για τη μείωση του κλιματικού κινδύνου.

Η έκθεση αναφέρει επίσης ότι το 2021 η επιφανειακή θερμοκρασία της θάλασσας σε περιοχές της Βαλτικής και της Μεσογείου ήταν η υψηλότερη από τότε που άρχισαν οι δορυφορικές μετρήσεις στις αρχές της δεκαετίας του 1990.

Όπως επισήμανε η Φρέγια Βάμποργκ, κλιματολόγος του Copernicus, «τμήματα της Βαλτικής βρέθηκαν 5 βαθμούς Κελσίου πάνω από τον μέσο όρο», μια ανησυχητικά υψηλή μεταβολή για τη θάλασσα.