Υποβρύχιος «πόλεμος» σε Αιγαίο και Μεσόγειο

Eνας αόρατος «πόλεμος» – μολονότι χωρίς πυραύλους, τραυματίες και θύματα -διεξάγεται παράλληλα με τον κανονικό στην Ουκρανία.

Αρκετά μίλια νοτιότερα και δυτικότερα από το θέατρο των πολεμικών επιχειρήσεων στην Ουκρανία γίνεται μια άλλου είδους μάχη. Κάτω από το νερό. Σε Αιγαίο, Ιόνιο και Ανατολική Μεσόγειο παρατηρείται εδώ και έναν μήνα ένας συνωστισμός υποβρυχίων άνευ προηγουμένου. Ουσιαστικά αυτό που συμβαίνει κάτω από τον βυθό είναι ανάλογο του… μποτιλιαρίσματος πολεμικών πλοίων που υπάρχει και στην επιφάνεια. Ρωσικά υποβρύχια έχουν έντονη δραστηριότητα και κινητικότητα στις παραπάνω περιοχές, όπως έχουν επισημάνει νατοϊκοί σύμμαχοι, κάτι που επιβεβαιώνεται και από ελληνικές στρατιωτικές πηγές.

Ενα μεγάλο τμήμα του ρωσικού στόλου χρησιμοποιεί τη ναυτική βάση της Ταρτούς στη Συρία και έτσι το τελευταίο διάστημα αρκετά ρωσικά πολεμικά πλοία αλλά και υποβρύχια κινούνται προς το Αιγαίο ή νότια της Κρήτης ώστε να βρίσκονται όσο πιο κοντά γίνεται στην περιοχή της Ουκρανίας αλλά και εγγύτερα σε νατοϊκές βάσεις, όπως είναι αυτή της Σούδας. Οπως είναι επόμενο, η δραστηριότητα των ρωσικών υποβρυχίων σε μια περίοδο που όλη η ανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ βρίσκεται σε επαγρύπνηση παρακολουθείται πολύ στενά από μια σειρά συμμαχικών χωρών. Η Ελλάδα είναι μία απ’ αυτές καθώς ούτως ή άλλως σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο έχει παρουσία με δικά της υποβρύχια.

Οι κινήσεις των ρωσικών υποβρυχίων παρακολουθούνται όμως και από υποβρύχια άλλων συμμαχικών χωρών. Δεν θα πρέπει να λησμονείται ότι τρία αεροπλανοφόρα, το «Harry Truman» από τις ΗΠΑ, το «Charles de Gaulle» από τη Γαλλία, το «Cavour» από την Ιταλία, περιπολούσαν για περίπου έναν μήνα στην ευρύτερη περιοχή και η συνοδεία τους περιελάμβανε και αρκετά υποβρύχια. Δεν είναι τυχαίο εξάλλου ότι η επιχείρηση «Clemenceau» – που ολοκληρώθηκε πριν από λίγες ημέρες – με το γαλλικό αεροπλανοφόρο, έχοντας στη συνοδεία του και το ελληνικό υποβρύχιο «Παπανικολής», έκανε δύο φορές ασκήσεις ανθυποβρυχιακού πολέμου. Αντικείμενα ανθυποβρυχιακού πολέμου είχε εξάλλου και η άσκηση «Passex», στην οποία συμμετείχαν στις 8 και 9 Απριλίου το ελληνικό υποβρύχιο «Πιπίνος» και αεροσκάφος ναυτικής συνεργασίας νοτιοανατολικά της Καρπάθου, με πολεμικά πλοία και υποβρύχια της Μόνιμης Ναυτικής Συμμαχικής Δύναμης 2 (Standing NATO Maritime Group 2).

Στην περιοχή του Ιονίου παραμένει το αμερικανικό αεροπλανοφόρο «Harry Truman» και, όπως προεξοφλείται, εκτός από τις αποστολές εναέριας αστυνόμευσης με τα μαχητικά του στην Ανατολική Ευρώπη και όχι μόνο, είναι επιφορτισμένο να εντοπίζει και τις θέσεις του ρωσικού στόλου και των υποβρυχίων του στην περιοχή. Και βέβαια έχει τα μέσα να το κάνει, με αεροσκάφη – ραντάρ, UAV και άλλα ηλεκτρονικά μέσα.

Η Τουρκία

Συμπτωματικά, σ’ αυτόν τον συνωστισμό υποβρύχιων μέσων σε Αιγαίο και Μεσόγειο συμμετέχει και η Τουρκία, αφού κάθε χρόνο την ίδια περίοδο πραγματοποιεί την άσκηση «Γαλάζια Πατρίδα». Εδώ και δέκα ημέρες οι Τούρκοι έχουν βγάλει αρκετές ναυτικές δυνάμεις και υποστηρίζουν ότι μεταξύ αυτών είναι και 11 υποβρύχια.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το «σκανάρισμα» και το «κυνήγι» των ρωσικών υποβρυχίων από τις δυνάμεις του ΝΑΤΟ δεν γίνεται μόνο με τα υποβρύχια αλλά με πλήθος μέσων. Αεροσκάφη – ραντάρ, ναυτικής συνεργασίας, κατασκοπευτικά και UAV είναι βέβαιο ότι έχουν αποστολές να εντοπίζουν τόσο τις θέσεις των ρωσικών πολεμικών πλοίων επιφανείας αλλά και των υποβρυχίων. Προς αποφυγή παρεξηγήσεων, πάντως, τα ρωσικά πλοία και τα υποβρύχια δεν έχουν προχωρήσει, τουλάχιστον προς το παρόν, σε κάποια παράνομη ενέργεια στην περιοχή. Κινούνται δηλαδή στα διεθνή ύδατα, ενώ είναι πολύ πιθανό να κάνουν χρήση και 3-4 αγκυροβολίων στην ευρύτερη περιοχή του Νότιου Αιγαίου.

Το σκηνικό είναι αναμφισβήτητα ψυχροπολεμικό. Εδώ και μία τετραετία οι Αμερικανοί έχουν επισημάνει και μελετήσει την έντονη στρατιωτική και κυρίως ναυτική παρουσία της Ρωσίας στην Ανατολική Μεσόγειο (λόγω και της Συρίας). Βλέπουμε κάτι που δεν έχουμε δει από το 1980, έλεγε το 2018 στην Αθήνα ο τότε αρχηγός των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων Τζόζεφ Ντάνφορντ. Απ’ αυτό και μόνο μπορεί να καταλάβει κανείς τι συμβαίνει πάνω και κάτω από τα νερά του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου, όταν έχει ξεσπάσει ο πόλεμος στην Ουκρανία και μια άνευ προηγουμένου σύγκρουση Δύσης – Ρωσίας.