Κίνα: Φοιτητικός διαγωνισμός ποίησης γίνεται απροσδόκητη διέξοδος για τους αποκλεισμένους

Μια ωδή σε μια νεολαία που χάθηκε από τους περιορισμούς του κοροναϊού, μια ελεγεία για έναν καταγγέλλοντα γιατρό, η καταγγελία της κοινωνίας για την τύχη μιας γυναίκας που έχει πέσει θύμα εμπορίας – αυτά είναι μερικά μόνο από τα θέματα των ποιημάτων που γράφτηκαν από κινέζους φοιτητές πανεπιστημίου και κρίθηκαν πολύ ανατρεπτικά για δημόσια κατανάλωση.

Ένας φοιτητικός διαγωνισμός ποίησης στην Κίνα έχει γίνει μια απροσδόκητη διέξοδος για την απογοήτευση του κοινού εξαιτίας των κοινωνικών ζητημάτων που έχουν αναστατώσει τη χώρα τους τελευταίους μήνες, γράφει η Washington Post.

Τα ποιήματα που υποβλήθηκαν στον Διεθνή Διαγωνισμό Σύντομων Κινεζικών Ποιημάτων για Φοιτητές Πανεπιστημίου, ο οποίος διοργανώνεται για πέμπτη χρονιά από το Πανεπιστήμιο Jiaotong της Σαγκάης, διερευνούν θέματα όπως τα αυστηρά μέτρα lockdown που έχουν επιβληθεί σε όλη τη χώρα, το φύλο, τα περιβαλλοντικά ζητήματα, η φτώχεια, η ελευθερία του λόγου και ο πόλεμος στην Ουκρανία.

Την τελευταία εβδομάδα, οι πιο κοινωνικά συνειδητοποιημένες καταχωρήσεις – μια μικρή μειοψηφία των συντριπτικά μη πολιτικών ποιημάτων που υποβλήθηκαν – τράβηξαν την προσοχή των χρηστών του Διαδικτύου. Σε μια εποχή που ο χώρος για συζήτηση στην Κίνα έχει συρρικνωθεί, καθώς οι Αρχές εντείνουν τις προσπάθειες να περιορίσουν την κριτική στις κυβερνητικές πολιτικές, οι συγγραφείς φοιτητές χαιρετίστηκαν για την τόλμη τους.

«Είναι πράγματι εκπληκτικό», δήλωσε ο Κρις Σονγκ, επίκουρος καθηγητής που επικεντρώνεται στην αγγλική και κινεζική μετάφραση στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο Σκάρμπορο. «Εκπλήσσομαι που βγήκαν σε ένα τόσο αυστηρό περιβάλλον όπου πολλά ποιήματα, που απεικονίζουν τις σκοτεινές πλευρές της κοινωνίας ή αψηφούν τη γενική ιδεολογία των Αρχών, έχουν λογοκριθεί».

Ένα ποίημα με τίτλο «Τα δόντια της» αναφέρεται σε μια μητέρα οκτώ παιδιών, που βρέθηκε αλυσοδεμένη σε ένα υπαίθριο υπόστεγο στο Xuzhou της αγροτικής επαρχίας Jiangsu, μια υπόθεση που προκάλεσε ένα σπάνιο κύμα δημόσιας οργής και διαδικτυακού ακτιβισμού. Ο ποιητής γράφει ότι τα δόντια της γυναίκας, τα οποία φέρεται να λείπουν, είναι «τα πιο εύθραυστα στον κόσμο», ωστόσο «παραμένουν στη σιδερένια αλυσίδα/δαγκώνουν την καρδιά αυτού του έθνους».

Ένα άλλο, με τίτλο «Περιττή άδεια από το σχολείο», έλαβε περισσότερες από 1,6 εκατ. προβολές στο μικρομπλόγκ Weibo, ακόμη και όταν οι εκδόσεις του σβήνονταν από την πλατφόρμα. Στο ποίημα, ο συγγραφέας, φοιτητής στην Κεντρική Ακαδημία Καλών Τεχνών, αμφισβητεί τα μέτρα lockdown που περιορίζουν τους φοιτητές στους κοιτώνες τους – εκτός από «απαραίτητες» δραστηριότητες όπως «πρακτική άσκηση… ή μαθήματα προετοιμασίας για το IELTS», τις εξετάσεις για την αγγλική γλώσσα.

«Τι γίνεται με το να κουβαλάς μια σακούλα κάστανα στο σπίτι/ Να σε βρέχουν τα φύλλα που πέφτουν/ Να κάθεσαι νυσταγμένος σε ένα σχολικό λεωφορείο για δύο ώρες για να κρατάς το χέρι του συντρόφου σου;», έγραψε ο συγγραφέας. «Η πανδημία έχει μετατρέψει τα πάντα σε αναγκαιότητες… Αλίμονο, ο κόσμος των ανθρώπων είναι γεμάτος από περιττά πράγματα».

Ένα ποίημα με τίτλο «Ιστορικό αρχείο» ξεκινά με το θάνατο του Li Wenliang, ενός γιατρού στη Wuhan, ο οποίος τιμωρήθηκε επειδή προσπάθησε να προειδοποιήσει τους άλλους για τους κινδύνους του κοροναϊού. Ο θάνατός του έγινε αφορμή συσπείρωσης για την ελευθερία του λόγου και τη διαφάνεια. Στη συνέχεια, το ποίημα απεικονίζει τον θάνατο μιας νοσοκόμας, πιθανώς μια αναφορά σε μια νοσοκόμα στη Σαγκάη που πέθανε από κρίση άσθματος, αφού το νοσοκομείο της αρνήθηκε να την περιθάλψει λόγω των περιοριστικών μέτρων.

Τα ποιήματα, που δημοσιεύτηκαν εν μέσω πανδημίας, βρήκαν μεγάλη απήχηση στους κατοίκους, που είναι εγκλωβισμένοι στα σπίτια τους υπό αυστηρά μέτρα αποκλεισμού σε περισσότερες από 30 επαρχίες και περιοχές της χώρας. Υπό τους συγκεχυμένους και συχνά αντιφατικούς ελέγχους κοροναϊού, πολλοί κάτοικοι έχουν μείνει χωρίς επαρκές φαγητό ή δεν μπορούν να αναζητήσουν ιατρική βοήθεια.

«Αυτός ο γλυκανάλατος γέρος θείος έκλαιγε διαβάζοντας αυτά τα ποιήματα. Τα παιδιά είναι πολύ καλά. Χωρίς λογοπαίγνια, χωρίς συντομογραφίες, χωρίς φόβο», έγραψε ένα άτομο με περισσότερους από 1,7 εκατομμύρια ακόλουθους στην πλατφόρμα, ο οποίος δημοσιεύει με το ψευδώνυμο «Zhuang Wuxie».

«Αυτά τα τελευταία χρόνια έχουμε πει και ακούσει τον όρο ‘περιττό’ πάρα πολλές φορές», έγραψε ένας θαυμαστής, αναφερόμενος στις επίσημες οδηγίες να μην ταξιδεύουν ή να μην φεύγουν από το σπίτι χωρίς λόγο. «Ποτέ δεν σκεφτήκαμε πως χάνουμε κάτι περισσότερο από μια ακόμη άνοιξη»…

Οι στίχοι των φοιτητών είναι ένα παράδειγμα της οργής που γίνεται όλο και πιο ορατή, καθώς η υπομονή του κόσμου για την αυστηρή πολιτική μηδενικής μετακίνησης της κυβέρνησης μειώνεται. Την Παρασκευή, οι χρήστες του διαδικτύου υπερκέρασαν τις επίσημες προσπάθειες να λογοκρίνουν ένα εξάλεπτο βίντεο, με τίτλο «Φωνές από τον Απρίλιο», που περιείχε ηχογραφήσεις κατοίκων στη Σαγκάη, οι οποίοι παρακαλούσαν για φαγητό ή βοήθεια για τους άρρωστους συγγενείς τους.

Την περασμένη εβδομάδα, η αστυνομία της Σαγκάης έκλεισε 30 διαδικτυακές ομάδες και εξέτασε ή τιμώρησε περισσότερα από 20 άτομα για τη διάδοση «φημών που σχετίζονται με τον κοροναϊό». Φωτογραφίες που αναρτήθηκαν στο διαδίκτυο έδειχναν μια πινακίδα LED στο Πεκίνο, που προειδοποιούσε τους κατοίκους να μην «εκφράζουν απόψεις στο διαδίκτυο» σχετικά με την πολιτική της κυβέρνησης για τον covid.

Από την Παρασκευή, το Πανεπιστήμιο Jiaotong είχε κατεβάσει τα ποιήματα και είχε απενεργοποιήσει τα σχόλια για τους περισσότερους χρήστες. Το πανεπιστήμιο ανέφερε ότι ο διαγωνισμός βρισκόταν στο επόμενο στάδιο της κρίσης, με τους νικητές να ανακοινώνονται τον Ιούνιο.

Νωρίτερα μέσα στην εβδομάδα, τα ποιήματα «Her Teeth», «Unnecessary Leave from School» και «History of Record» φάνηκε να έχουν λογοκριθεί στο Weibo. Οι χρήστες του διαδικτύου δημοσίευσαν screenshots των λογοκριμένων ποιημάτων, συμπεριλαμβανομένων φωτογραφιών από χειρόγραφες εκδόσεις τους.

Στα σχόλια κάτω από την αρχική ανάρτηση του Πανεπιστημίου Jiaotong, οι χρήστες του διαδικτύου ρώτησαν γιατί μερικά από τα ποιήματα είχαν εξαφανιστεί. «Σας ευχαριστώ όλους για την υποστήριξη και την προσοχή σας», έγραψε το πανεπιστήμιο σε ανάρτηση την Πέμπτη. «Η ποίηση καταπραΰνει τις καρδιές των ανθρώπων και τους δίνει γαλήνη. Πιστεύουμε ότι με τη συντροφιά της ποίησης, όλοι μας θα πάμε πιο μακριά».

Άλλα ποιήματα που εξερευνούσαν ευαίσθητα θέματα φαίνεται ότι απέφυγαν τη λογοκρισία. Μια καταχώρηση με τίτλο «Θαμμένοι με τους νεκρούς» διερευνούσε την εκμετάλλευση των γυναικών για τη γέννηση παιδιών – άλλη μια αναφορά στην υπόθεση της μητέρας της Xuzhou, καθώς και στις ευρύτερες κυβερνητικές προσπάθειες για την προώθηση της απόκτησης περισσότερων παιδιών.

Το ποίημα «Γλωσσολόγοι» περιγράφει ένα κόσμο διγλωσσίας, όπου το λεξιλόγιο των κατοίκων είναι περιορισμένο και όταν μιλούν είναι σαν ψάρια που σιωπηλά «ξεφυσάνε φυσαλίδες». Ένα ποίημα με τίτλο «Κίεβο» μοιάζει να παίρνει τη θέση των Ουκρανών και να επικρίνει τους θεατές του πολέμου.

Όσο ανατρεπτικά και αν φαίνονται τα ποιήματα, η ιδέα της αντιπαράθεσης με την κυβέρνηση μάλλον ήταν μακριά από το μυαλό των συγγραφέων, λέει ο Song. Ένας φοιτητής συγγραφέας, του οποίου τα ποιήματα είχαν προκριθεί, μίλησε με την Washington Post και, στη συνέχεια, απέσυρε τα σχόλιά του, αφού μίλησε με άλλα μέλη της ποιητικής του λέσχης, ανησυχώντας για την εμφάνισή του στα ξένα μέσα ενημέρωσης. Ο συγγραφέας του ποιήματος «Περιττή άδεια από το σχολείο» αρνήθηκε επίσης να δώσει συνέντευξη.

«Βρήκαν στην ποίηση έναν ισχυρό δίαυλο συναισθηματικής διεξόδου σε πολύ δύσκολες ημέρες», δήλωσε ο Song.