Διπλωματικό φρένο από τρεις κάλπες

Στη διακεκαυμένη ζώνη της προεκλογικής περιόδου βαδίζουν Τουρκία, Κυπριακή Δημοκρατία και Ελλάδα, μετρώντας αντίστροφα για το 2023. Η επόμενη χρονιά είναι χρονιά εκλογών και για τις τρεις χώρες – εκτός απροόπτου που θα μπορούσε να τις φέρει πιο κοντά σε Ελλάδα και Τουρκία, παρά τις σχετικές διαβεβαιώσεις -, γεγονός που έχει τις δικές του επιπτώσεις και στα εθνικά θέματα που συνδέουν Αθήνα, Αγκυρα και Λευκωσία.

Με τους διπλωμάτες να εκτιμούν ότι μπαίνουμε σε μια περίοδο αναμονής όπου τα άλματα απαγορεύονται, οι λύσεις δεν είναι ορατές μέχρι τον σχηματισμό των διάδοχων κυβερνητικών σχημάτων και οι εντάσεις είναι μεγάλος πειρασμός, κυρίως σε επίπεδο ρητορικής έως μεσαίας κλίμακας προκλήσεων. Ιδιαίτερα σε μια περίοδο που η Αγκυρα νιώθει να ενισχύει τον ρόλο της μέσα από τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Ελληνοτουρκικά

Κυριάκος Μητσοτάκης και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην πρόσφατη συνάντησή τους συμφώνησαν σε ένα νέο μορατόριουμ αποφυγής προκλήσεων και εντάσεων, το οποίο, πλην των γνωστών παραφωνιών, εφαρμόζεται. Διπλωμάτες και των δύο πλευρών εκφράζουν την ελπίδα να συνεχιστεί και σημειώνουν σε κάθε περίπτωση ότι είμαστε πολύ μακριά από το καλοκαίρι του 2020. Η θετική ατζέντα και η δέσμευση των δύο πλευρών να προχωρήσουν στα ζητήματα χαμηλής πολιτικής που αφορούν οικονομικές και εμπορικές σχέσεις, οι οποίες δεν ακουμπούν τις «πληγές» για να ξυπνήσουν τα «θηρία», είναι ιδιαίτερα σημαντική.

Ακόμα και αν όλοι εύχονται το 2022 να συνεχίσει σε ήρεμα νερά, αναγνωρίζουν ότι οι εκλογές δημιουργούν ανάγκες αποπροσανατολισμού και προκαλούν εντάσεις με στόχο ψήφους. Ιδιαίτερα σε περίοδο κρίσης, όπως αυτή που πυροδοτεί η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Σημαντικό και ότι ο Σεπτέμβριος που έρχεται είναι η επέτειος των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή, που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί ως ένδειξη μεγαλείου από την Αγκυρα.

Σε αυτό το πλαίσιο αναλυτές και διπλωμάτες υπογραμμίζουν ότι οι ισορροπίες παραμένουν εύθραυστες και αναρωτιούνται παράλληλα εάν ένα ακόμα μορατόριουμ είναι αυτό που χρειάζεται στα Ελληνοτουρκικά. Οσοι δε είναι υπέρμαχοι των συμβιβασμών με στόχο λύσεις, έστω και με κόστος, στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου, υπογραμμίζουν ότι ακόμα και αν αυτές δεν μπορούν να ολοκληρωθούν προεκλογικά, θα πρέπει να συνεχίσουν να αναζητούνται αντί της εμμονής σε μια «ασφαλή ακινησία». Ενώ η καθυστέρηση της συνάντησης των ΜΟΕ αυξάνει σε ορισμένους τα ερωτηματικά σκοπιμοτήτων που συνδέονται ίσως και με τα εξοπλιστικά, τα οποία η Αγκυρα επιχειρεί να απαξιώσει διαρκώς.

Με αρμόδιους παράγοντες και στη γείτονα να χαρακτηρίζουν αρνητική την όποια στρατιωτικοποίηση της διπλωματίας. Στο ραντάρ της Αθήνας παραμένουν ως εξαιρετικά ενοχλητικές και οι διαρκείς υπερπτήσεις και παραβιάσεις, που απαντώνται με τα δέοντα και καθιερωμένα διαβήματα. Αντίστοιχα στην Τουρκία έχουν επίσης πέσει οι τόνοι και στο ζήτημα της αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του Αιγαίου. Ωστόσο για την Αθήνα δεν θεωρείται ότι η Αγκυρα έχει βάλει στο ράφι την αμφισβήτηση της Λωζάννης και τον αναθεωρητισμό.

Κυπριακό κι ενεργειακά

Τα ενεργειακά θα μπορούσαν να αποτελέσουν καταλύτη για λύσεις, ξεκινώντας από το Κυπριακό. Οι προεδρικές εκλογές στην Κύπρο ωστόσο επιβάλλουν ακινησία. Ενώ και η επιμονή της Τουρκίας σε λύση δύο κρατών δείχνει αδιέξοδο. Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ωστόσο δημιουργεί απαίτηση για άμεσες λύσεις όσον αφορά την ενεργειακή διαφοροποίηση, που καθιστούν βέβαιη την άσκηση πιέσεων στην Κύπρο για προσαρμογή στα νέα δεδομένα αρχιτεκτονικής ασφάλειας της Ανατολικής Μεσογείου…