Στην περιοχή του λιμανιού του Αιγίου, της ξακουστής αχαϊκής πόλης, βρίσκεται ένα θρησκευτικό κέντρο μεγάλης σπουδαιότητας, ένα πανελλήνιο προσκύνημα, η εκκλησία της Παναγίας της Τρυπητής.

Λαξευμένος εν μέρει σε κατακόρυφο βράχο, σε ένα τοπίο εξαιρετικής φυσικής ομορφιάς, ο μεγαλοπρεπής και επιβλητικός ναός είναι αφιερωμένος στη Ζωοδόχο Πηγή, γι’ αυτό και εορτάζει την Παρασκευή της Διακαινησίμου (επίσημη θρησκευτική εορτή του Αιγίου από το 1933).


Η ονομασία «Τρυπητή» οφείλεται, σύμφωνα με την παράδοση, στο γεγονός ότι τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας βρήκε μέσα σε μια «τρύπα» του βράχου, δηλαδή μέσα σε ένα μικρό σπήλαιο, ένας ναυαγός, ο οποίος αποτέλεσε μάλιστα και τον πρώτο ασκητή στη θέση αυτήν.

Ο ναός ιδρύθηκε περί τα μέσα του 16ου αιώνα, την εποχή εύρεσης της εικόνας, ενώ το αρχικά απλό ασκητήριο έγινε με την πάροδο του χρόνου πόλος έλξης για ολοένα και περισσότερους μοναχούς.


Εξ όσων γνωρίζουμε από σχετική αναφορά του περιηγητή Φρανσουά Πουκεβίλ, η μονή υπήρχε τουλάχιστον έως τις αρχές του 19ου αιώνα.

Η σημερινή μορφή της εκκλησίας της Παναγίας της Τρυπητής χρονολογείται από το 19ο αιώνα.


Την κύρια πρόσβαση στο ναό εξασφαλίζει μεγάλη μαρμάρινη κλίμακα αναγεννησιακού ρυθμού, που κατασκευάστηκε το 1870 σε σχέδια του μηχανικού Άγγελου Κορυζή.

Στην είσοδο του ναού υπάρχει μια μικρή πηγή, το «αγίασμα», που έχει ενσωματωθεί σε μαρμάρινη κρήνη με σταυροειδές σχήμα.


Σε μικρό σπήλαιο εντός του βράχου, χαμηλότερα από το ναό, βρισκόταν κατά την παράδοση το ασκητήριο του ναυαγού που βρήκε την εικόνα της Παναγίας.


Στο εσωτερικό του ναού με τον εξαίρετο ξυλόγλυπτο διάκοσμο δεσπόζουσα θέση κατέχει η εικόνα της Παναγίας Βρεφοκρατούσας, καθώς και μια σπάνια εικόνα του Αγίου Γεωργίου, που παριστάνεται πεζός και όχι έφιππος όπως κατά κανόνα.

*Οι φωτογραφίες που περιλαμβάνονται στο παρόν άρθρο, πλην της κεντρικής, προέρχονται στο σύνολό τους από το διαδικτυακό τόπο της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών (religiousgreece.gr).