Μιχαήλ Αγγελος, έτοιμος για ρεκόρ!

Ενα σχέδιο που ανακαλύφθηκε πρόσφατα ότι είναι δημιουργία εκ των κορυφαίων της Αναγέννησης, του Μιχαήλ Αγγελου, είναι πιθανό να καταρρίψει κάθε προηγούμενο ρεκόρ για έργο του συγκεκριμένου καλλιτέχνη στο Παρίσι στις 18 Μαΐου. Η γυμνή ανδρική μορφή που στέκεται μπροστά σε άλλες δύο, με τους ώμους σκυφτούς και τα χέρια σταυρωμένα έχει όλα τα εχέγγυα για να καταταγεί ανάμεσα στα πιο ακριβοπληρωμένα έργα τέχνης και πιθανόν το πλέον ακριβό του Μιχαήλ Αγγελου καθώς θεωρείται ως μία από τις πρώιμες σπουδές γυμνού που έχουν γίνει από το χέρι του – κατά ορισμένους ερευνητές ίσως και η πρωιμότερη – ως μία από τις σημαντικότερες και μία από τις ελάχιστες που βρίσκεται σε ιδιωτικά χέρια.

Το εν λόγω έργο στο παρελθόν είχε αποδοθεί στο περιβάλλον του Μιχαήλ Αγγελου, αλλά μόλις το 2019 η έρευνα απέδειξε ότι είναι δική του δημιουργία. Η κεντρική μορφή έχει σχεδιαστεί με μελάνι σε δύο διαφορετικούς τόνους καφέ χρώματος και φαίνεται πως αποτελεί αντίγραφο εκείνης που απεικονίζεται στην τοιχογραφία «Η Βάπτιση των Νεοφύτων» (1426-27). Πρόκειται για έναν άνδρα ο οποίος περιμένει να βαπτιστεί από τον άγιο Πέτρο στο παρεκκλήσι Μπρανκάτσι στη Φλωρεντία, τμήμα της εκκλησίας της Σάντα Μαρία ντελ Κάρμινε και φέρει την υπογραφή του επίσης σπουδαίου ζωγράφου Μαζάτσο.

Αν και το πρότυπο της μορφής του Μιχαήλ Αγγελου δεν αμφισβητείται, οι ειδικοί στα σχέδια των αναγεννησιακών καλλιτεχνών του οίκου Christie’ s εκτιμούν ότι «είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα αντίγραφο, καθώς ο Μιχαήλ Αγγελος αποφάσισε να δουλέψει τη μορφή κατά τέτοιον τρόπο ώστε να ανταποκρίνεται περισσότερο στην αισθητική του, κάνοντάς την πολύ πιο στιβαρή και μνημειακή, διατηρώντας ταυτόχρονα την ευθραυστότητα της, τη στιγμή που είναι εκτεθειμένη και τρέμει, μετατοπίζοντας τη θέση των ποδιών και επανασχεδιάζοντας λίγο το κεφάλι, αλλά κυρίως δίνοντας έμφαση στην πλάτη και τους γλουτούς του άνδρα». Επιπλέον προσέθεσε δύο άντρες στη σύνθεση που «δεν έχουν καμία σχέση» με αυτούς της τοιχογραφίας, αλλά παραπέμπουν σε μορφές που συναντάμε σε άλλα σχέδια του καλλιτέχνη.

Η χρονολόγηση του σχεδίου θεωρείται δύσκολη, αλλά ως πιθανότερη χρονιά δημιουργίας του θεωρείται το 1496, όταν ο Μιχαήλ Αγγελος ήταν περίπου 21 ετών και είχε ήδη διακριθεί για το ταλέντο του.

Το σχέδιο πουλήθηκε τελευταία φορά το 1907 στον οίκο δημοπρασιών Hôtel Drouot στο Παρίσι ως έργο της σχολής του Μιχαήλ Αγγελου. Εναν και πλέον αιώνα αργότερα όμως, το 2019, αποδόθηκε στον ίδιο από τον ειδικό των Christie’ s στους Old Masters, Φούριο Ρινάλντι, σήμερα επιμελητή σχεδίων και εκτυπώσεων στα Μουσεία Καλών Τεχνών του Σαν Φρανσίσκο. Το έργο διαστάσεων 33×22 εκ. έχει διατηρηθεί σε πολύ καλή κατάσταση και εκτιμάται ότι θα προσελκύσει το ενδιαφέρον όχι μόνο όσων συλλέγουν αναγεννησιακά σχέδια, αλλά ακόμη και όσων ενδιαφέρονται για πιο μοντέρνα έργα. Ο οίκος δημοπρασιών δεν δίνει εκτίμηση, παρά μόνο κατόπιν αιτήματος των ενδιαφερομένων.

Η «χορεύτρια» του Ντεγκά σε ολόγραμμα

Βρισκόμαστε προ μιας μεγάλης αλλαγής στον τρόπο που θα εκτίθενται σε διαφορετικές γωνιές του πλανήτη διάσημα και μεγάλης αξίας έργα τέχνης; Η απάντηση τείνει να είναι θετική, καθώς το πείραμα του οίκου δημοπρασιών Christie’s με τη «Μικρή χορεύτρια δεκατεσσάρων ετών» του Εντγκαρ Ντεγκά φαίνεται πως πέτυχε. Συγκεκριμένα, μόλις την περασμένη εβδομάδα, ένα ολόγραμμα του μοναδικού γλυπτού του γάλλου καλλιτέχνη που εξέθεσε όσο βρισκόταν εν ζωή, περιόδευσε στους εκθεσιακούς χώρους του οίκου στο Σαν Φρανσίσκο και το Χονγκ Κονγκ ως μέρος της προεπισκόπησης των έργων επερχόμενης δημοπρασίας. Είναι η πρώτη φορά που ο οίκος Christie’s χρησιμοποιεί την εν λόγω τεχνολογία και το τρισδιάστατο αποτέλεσμα προσέφερε μια «καθηλωτική και διαδραστική εμπειρία», σύμφωνα με τους υπευθύνους, που αναζητούν μια βιώσιμη εναλλακτική λύση έναντι των ολοένα και πιο επικίνδυνων, επιζήμιων για το περιβάλλον και υπερβολικά δαπανηρών διεθνών αποστολών ευαίσθητων έργων τέχνης, όπως είναι το εν λόγω γλυπτό που φιλοτεχνήθηκε το 1927 με βάση ένα κέρινο μοντέλο και χρονολογείται την περίοδο 1879-1881. Η εκτίμηση κυμαίνεται μεταξύ 20 και 30 εκατ. δολαρίων και η δημοπρασία έχει προγραμματιστεί για τις 12 Μαΐου στη Νέα Υόρκη.

Θα ξεπεράσει τα 45 εκατ. το «Number 31»;

Ενας μικρός πίνακας του Τζάκσον Πόλοκ αναμένεται να κλέψει την παράσταση στη δημοπρασία του οίκου Christie’s στις 12 Μαΐου στη Νέα Υόρκη. Ο πολύχρωμος πίνακας που είναι φτιαγμένος με τη μέθοδο του dripping (σταξίματος του χρώματος) και φέρει τον τίτλο «Number 31» (1949) ανήκει στην ίδια ιδιωτική συλλογή εδώ και δύο δεκαετίες και υπολογίζεται ότι θα πουληθεί για περισσότερα από 45 εκατ. δολάρια. Σύμφωνα με τη βάση δεδομένων Artnet Price, το έργο διαστάσεων 31×22 εκ. εμφανίστηκε για τελευταία φορά σε δημοπρασία τον Μάιο του 1988, επίσης στον οίκο Christie’s, και πουλήθηκε για 3,5 εκατ. δολάρια. Το τρέχον ρεκόρ δημοπρασίας για έργο του Πόλοκ σημειώθηκε τον περασμένο Νοέμβριο στον οίκο Sotheby’s, όταν το «Number 17» (1951) πωλήθηκε προς 61 εκατ. δολάρια, τιμή πολύ υψηλότερη από την ανώτερη εκτίμηση των 35 εκατ. δολαρίων. Το ακριβότερο ωστόσο έργο του αμερικανού εκπροσώπου του αφηρημένου εξπρεσιονισμού, το «Ν.5» (1948), πωλήθηκε σε ιδιωτική συναλλαγή το 2006 στην τιμή των 140 εκατ. δολαρίων.