Αλέκος Παναγούλης: Φλόγα στα μάτια και στην ψυχή

Αν εκείνο που λέμε «θάνατος» είναι μια ανεξερεύνητη, μυθική περιοχή, αυτός ο νεκρός είχε περάσει εν ζωή στην περιοχή του Μύθου. Το έβλεπες καθαρά στα μάτια των ανθρώπων που πλημμύρισαν τον τόπο που ο Αλέξανδρος Παναγούλης πέρασε σαν αστραπή από τη μια στην άλλη Όχθη.

Στην εδώ όχθη της λεωφόρου που είχα σταθεί, το μόνο που μπορούσα να δω στην αντίπερα όχθη ήταν ένα τσακισμένο πράσινο φτερό του αυτοκινήτου του. Ένα τσακισμένο πράσινο φτερό ελπίδας. Της ελπίδας που ήταν για όλους μας ο Αλέξανδρος Παναγούλης στα σκληρά χρόνια της χούντας και σήμερα.

Δεν θα ξεχάσω ποτέ τη συγκίνηση και τη δύναμη που μου έδωσε η φωτογραφία του αμέσως μετά τη σύλληψή του για την απόπειρα κατά του δικτάτορα. Φωτογραφία-σύμβολο ενός γυμνού, αδύνατου ανθρώπου με φλόγα στα μάτια και στην ψυχή, που παλεύει μόνος ενάντια σ’ έναν απάνθρωπο μηχανισμό.

Πρωτομαγιά 1976, η Ελλάδα ξημέρωσε φτωχότερη. Όμως, ο απροσδόκητος νεκρός, με το θάνατό του και την εθνική συγκίνηση που προκάλεσε, μας πλουτίζει με κάτι ακόμα: μας ξαναφέρνει στη σκέψη και στη συνείδηση τους αγωνιστές της ελευθερίας στον τόπο μας. Οι περισσότεροι χάθηκαν άγνωστοι, άκλαυτοι. Αλλά ο αγώνας τους και οι θυσίες τους μάς κάνουν σήμερα να βλέπουμε καθαρά το χρέος μας.

*Άρθρο του Αντώνη Σαμαράκη για την απώλεια του Αλέκου Παναγούλη, τις πρώτες πρωινές ώρες της Πρωτομαγιάς του 1976, ύστερα από αυτοκινητικό δυστύχημα στη λεωφόρο Βουλιαγμένης, στο ύψος του Αγίου Δημητρίου. Το κείμενο του Σαμαράκη, που έφερε τον τίτλο «Θάνατος παλληκαριού», είχε δημοσιευτεί στην εφημερίδα «Τα Νέα» τη Δευτέρα 3 Μαΐου 1976.

Ο πολιτικός και ποιητής Αλέκος Παναγούλης (1939-1976) υπήρξε μια από τις κορυφαίες μορφές του αντιδικτατορικού αγώνα.

«Ταχυδρόμος», 20/2/1975, Ιστορικό Αρχείο «Το Βήμα» & «Τα Νέα»

Οι πρώτοι Νεκροί

Πάλης ξεκίνημα
Νέοι Αγώνες
οδηγοί της Ελπίδας
οι πρώτοι Νεκροί.

Όχι άλλα δάκρυα
κλείσαν οι τάφοι
λευτεριάς λίπασμα
οι πρώτοι Νεκροί.

Λουλούδι φωτιάς
βγαίνει στους τάφους
μήνυμα στέλνουν
οι πρώτοι Νεκροί.

Απάντηση θα πάρουν
πάλης βοή
για νάβρουν ανάπαυση
οι πρώτοι Νεκροί.

Συνεχίστε

Καλή η Λογική κ’ η Σωφροσύνη,
όταν όμως υπάρχει Λευτεριά.
Οι τυραννίες γκρεμίζονται μ’ Αγώνες
της Λευτεριάς το παραμύθι με αίμα γράφεται.

Αδέλφια που θα ζήσετε μετά από μας,
μη καταριέστε τους δειλούς
που δίστασαν να μπούνε στον Αγώνα.
Λυπηθείτε τους και συνεχίστε το δρόμο μας.

*Από την ποιητική συλλογή του Αλέκου Παναγούλη Το πρώτο Μπογιάτι («Τα ποιήματα – Μέσ’ από φυλακή σάς γράφω στην Ελλάδα», εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα).