Τα «μυστικά» του Dumfries House και ο πρίγκιπας Κάρολος

Πόση φαντασία μπορεί να κρύβει, μα και να γεννήσει, ένα κτίριο; Ατελείωτη και δημιουργική, αν αυτή είναι του Γκαουντί, του Φρανκ Λόιντ Ράιτ, του Λε Κορμπιζιέ. Εσχάτως ακόμα περισσότερη, πλην συνωμοσιολογική, αν αυτή είναι του… ΣΥΡΙΖΑ. Γιατί εκεί που νομίζει κανείς ότι τα έχει ακούσει όλα, να που η πραγματικότητα τα ξεπερνά. Σε μια επίδειξη μνημειώδους επαρχιωτισμού και εξωπραγματικά ακραίας πολιτικής υστερίας (και βέβαια υστεροβουλίας), μια επίσκεψη του Πρωθυπουργού στη Σκωτία έφτασε να παρουσιάζεται περίπου ως… απόπειρα κατάλυσης του πολιτεύματος!

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έγινε δεκτός από τον διάδοχο του βρετανικού θρόνου Πρίγκιπα της Ουαλίας, Δούκα της Κορνουάλης και Δούκα του Εδιμβούργου Κάρολο, στο διάσημο Dumfries House. Αντικείμενο της επίσκεψης υπήρξε η αποκωδικοποίηση του πώς το ίδρυμα του Καρόλου πέτυχε να διασώσει το ιστορικό αυτό κτίριο και τα 2.000 στρέμματα που το περιβάλλουν. Και να το μετατρέψει σε ζωντανό κύτταρο πολιτισμού, ιστορίας, παραγωγής και οικονομικής αυτάρκειας, με στόχο να ενσωματωθεί μια σειρά από αυτές τις ιδέες στο δικό μας Τατόι. Πόση διαστροφή απαιτείται για να καταστεί μια τέτοια επίσκεψη πολιτικός στόχος; Ισως όχι όση έχει απαιτηθεί ώστε το Τατόι να έχει παραμείνει σε ερειπιώδη κατάσταση επί δεκαετίες, ως κτίριο-φάντασμα που οι πέτρες του δήθεν απειλούν τη δημοκρατία. Είναι απορίας άξιον πόση εμπιστοσύνη έχουν τελικά στο πολίτευμα όσοι τα σκέπτονται αυτά. Και, επίσης, τι θα σκέφθηκε ο ίδιος ο επόμενος βασιλιάς της Αγγλίας, αν πληροφορήθηκε όλο αυτό το απίθανο πανηγύρι που στήθηκε στην Αθήνα.

Βέβαια, ο Κάρολος γνωρίζει την Ελλάδα. Τη γνωρίζει καλά. Οπότε, όταν θα έφτασαν στα αφτιά του αυτά τα νέα (γιατί σίγουρα θα έφτασαν), μάλλον θα μειδίασε. Τη γνωρίζει καλύτερα από κάθε άλλο μέλος ευρωπαϊκής βασιλικής οικογένειας. Το αίμα του είναι κατά το ήμισυ ελληνικό. Ο πατέρας του, πρίγκιπας Φίλιππος, σύζυγος της βασίλισσας Ελισάβετ, κηδεύθηκε (και) με την ελληνική σημαία πάνω στο φέρετρό του.

Ο τέως βασιλιάς Κωνσταντίνος δεν είναι μόνο συγγενής, αλλά και αδιατάρακτα πολύ στενός του φίλος μια ολόκληρη ζωή. Λίγο πριν φύγει με τα δύο του παιδιά, τον Γουίλιαμ και τον Χάρι, για την κηδεία της Νταϊάνας, ο Κάρολος είχε ζητήσει από τον Κωνσταντίνο να είναι μαζί τους, στο σπίτι τους. Και να τους μιλήσει. Και εκείνος ήταν. Η σχέση του Καρόλου με την Ελλάδα δεν εξαντλείται όμως εκεί. Ούτε φυσικά συνδέεται με οποιαδήποτε «παρέμβαση» δική του ή της χώρας του στα ελληνικά πολιτειακά πράγματα. Αντιθέτως, είναι προσωπική, πνευματική, σχέση θετικής εσωτερικής έντασης, όπως φάνηκε πολύ καθαρά και δημόσια κατά την εδώ επίσκεψή του, όταν δάκρυσε καταθέτοντας στεφάνι στο Μνημείο του Αγνωστου Στρατιώτη, ή με όσα είπε κατά την παραμονή του στην Αθήνα. Και ο ελληνικός λαός το αντιλαμβάνεται και το γνωρίζει.

Πολύ πιο πυκνές υπήρξαν (και συχνά πολύ διακριτικές) οι επισκέψεις του διαδόχου του βρετανικού θρόνου σε ένα άλλο σημείο της Ελλάδας, στο Αγιον Ορος. Οπου πάντοτε ήταν και εξακολουθεί να παραμένει πρόσωπο εξαιρετικά αγαπητό με ανθρώπινους όρους. Τόσο πυκνές που στην ίδια του τη χώρα του κάποτε εκφράστηκε κάτι σαν «επιφυλακτική δογματική ανησυχία» και δεν έλειψε ούτε η φιλολογία ακόμα και για τις προσωπικές του θρησκευτικές πεποιθήσεις – ενός ανθρώπου που αναμένεται να γίνει ο Ανώτατος Κυβερνήτης της Αγγλικανικής Εκκλησίας. Υπάρχουν άλλωστε, έγκυρες όσο το δυνατόν, αναφορές σύμφωνα με τις οποίες ο Κάρολος ίσως επιθυμούσε, ως βασιλιάς, να καταστεί από προστάτης «του δόγματος» όπως ορίζει το υπεραιωνόβιο βρετανικό βασιλικό καθεστώς, για πρώτη φορά, προστάτης «των δογμάτων». Κάτι που, αν συνέβαινε, θα αποκτούσε χαρακτήρα εντυπωσιακού εκσυχρονισμού για τον θεσμό.

Κρυφή ατζέντα

Φυσικά, η αγάπη του Καρόλου για την Ελλάδα δεν έχει καμία ατζέντα «κρυφών» συμφερόντων – όσο κι αν αυτές τις μέρες έγινε η αστεία αυτή επιχείρηση, να παρουσιαστεί περίπου ως «συνέταιρος» σε μια δήθεν… επιχείρηση πολιτικής ανωμαλίας. Αντίθετα, διέπεται από έντονη προσωπική υπέρβαση. Ο πατέρας του Φίλιππος σε όλη του τη ζωή δεν ξέχασε τη στάση που επιφύλαξε η χώρα στον δικό του πατέρα πρίγκιπα Ανδρέα μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Ηρθε στην Ελλάδα το 1965, αλλά, μετά τα γεγονότα του Δεκεμβρίου 1967 και τα παρεπόμενά τους, δεν επέστρεψε. Ο Κάρολος θέλησε να ξαναβρεί την ελληνική του ρίζα. Και χρειάστηκε μια εσωτερική υπέρβαση.

Σύμφωνα με κάθε λογική και με κάθε παράδοση του θρόνου της χώρας του, αλλά και με όλες τις ενδείξεις που ήρθαν ως «απάντηση» της Ελισάβετ στη διεθνή φιλολογία, ο Κάρολος θα στεφθεί βασιλιάς του Ηνωμένου Βασιλείου. Και η ώρα δεν φαίνεται να είναι πια πολύ μακριά. Η Ελισάβετ, η μακροβιότερη βρετανίδα (και όχι μόνον) βασίλισσα, βρίσκεται πλέον σε ιδιαίτερα προχωρημένη ηλικία, έχοντας όμως εξασφαλίσει ένα σίγουρο πέρασμα του θεσμού στον χρόνο, μέσα από πολλές και δύστροπες συμπληγάδες που συνάντησε και χειρίστηκε καλά στη ζωή της. Και ο Κάρολος, σήμερα στα 73 του χρόνια, δείχνει όλο και περισσότερο να βρίσκεται και εκείνος κοντά στις αντιλήψεις και στον τρόπο με τον οποίο η μητέρα του ασκεί επί δεκαετίες τα καθήκοντά της. Πέρα από τη θεσμική του υπόσταση, άλλωστε, είναι ο ίδιος άνθρωπος ιδιαίτερα αγαπητός, με αρετές που του έχουν εξασφαλίσει ήδη τη δυνατότητα να θεωρείται ασφαλές σημείο αναφοράς για το μέλλον του βρετανικού θρόνου. Οσο για τη σχέση του με την Ελλάδα και την αγάπη του για αυτήν, το μόνο βέβαιο είναι ότι δεν πρόκειται να αλλάξει – αν κάτι πάντως θα αλλάξει, είναι ότι θα ενταθεί ακόμα περισσότερο. Και, βέβαια, το πολίτευμα στην Ελλάδα, που έτσι κι αλλιώς φυσικά δεν βρίσκεται σε κίνδυνο, ειδικά από εκείνον ουδέποτε πρόκειται ούτε να θιγεί ούτε να κινδυνεύσει. Ούτε, ασφαλώς, από τα «μυστικά» του Dumfries House.