«Δώστε, αλλά μην το ξεφτιλίσουμε…»

Τίποτα από όσα συζητάμε τις τελευταίες μέρες τόσο στην Ελλάδα όσο και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, για την ενίσχυση νοικοκυριών και επιχειρήσεων που πλήττονται από το ενεργειακό κόστος, δεν θα μπορούσε να προχωρήσει αν δεν παρέμεναν χαλαροί οι ευρωπαϊκοί κανόνες. Η εξελληνισμένη ελεύθερη μετάφραση της αντίδρασης των ευρωπαϊκών αρχών στην παρούσα φάση, όπου η μια μετά την άλλη οι χώρες ανακοινώνουν νέα πακέτα ενίσχυσης, χαρακτηρίζεται από τη φράση «δώστε, αλλά να μην το ξεφτιλίσουμε κιόλας».

Σε αυτή τη φράση συμπυκνώνεται η εφαρμοζόμενη ευρωπαϊκή οικονομική πολιτική της τελευταίας διετίας. Ολοι μοιράζουν χρήματα στους καταναλωτές τους. Αλλοι δίνουν περισσότερα στην αντλία των καυσίμων, άλλοι στους λογαριασμούς του ρεύματος. Κάποιοι περισσότερα σε μέγεθος ποσών, όπως οι Ιταλοί και οι Ισπανοί, κάποιοι πιο λελογισμένα γιατί ανησυχούν για τις επιπτώσεις λόγω πρόσφατου παρελθόντος όπως οι Ελληνες, κάποιοι ελάχιστα και καλούν τους πολίτες τους όπως οι Γερμανοί και οι Ολλανδοί να κάνουν οικονομία στην κατανάλωση ενέργειας και να αποθεματοποιήσουν ό,τι μπορούν περισσότερο.

Η κατάληξη θα είναι για όλους η ίδια. Μια μετρήσιμη ζημιά, που υπό προϋποθέσεις και εφόσον πιάσουν τόπο τα χρήματα που δίνονται, δηλαδή καταλήξουν στους πραγματικούς αποδέκτες και δεν υπάρχει επίσης κάποια μεγαλύτερη παρεκτροπή στο πραγματικό πολεμικό μέτωπο ή στο «μέτωπο» των κυρώσεων, μπορεί να μετριαστεί. Αν δεν πληρωθούν όλες οι παραπάνω προϋποθέσεις, η ζημιά θα είναι μεγάλη για όλους. Σε αντίθεση με την περίοδο της πανδημίας, όπου σε ευρωπαϊκό επίπεδο κυριαρχούσε η άποψη να μετατρέψουμε την πανδημική κρίση σε παρένθεση.

Τώρα όλοι πιστεύουν ότι η παρούσα κρίση δεν θα είναι ούτε «παρένθεση», ούτε «αγκύλη». Αυτή η βεβαιότητα κρύβεται πίσω από την ευρωπαϊκή άρνηση για κοινή αυτή τη φορά αντιμετώπιση των επιπτώσεων της ενεργειακής κρίσης. Αυτή τη φορά, ούτε για κοινό δανεισμό ακούμε, ούτε για αναπτυξιακά προγράμματα και επιδοτήσεις. Ο καθένας μόνος του και η ΕΕ επιβλέπει, διακριτικά από τη γωνία.

Σαν να κρατάει δυνάμεις για τις περιπτώσεις χωρών που δεν θα τα καταφέρουν. Γιατί είναι πολύ πιθανό κάποιες οικονομίες να μην τα καταφέρουν. Επιπλέον ευρωπαϊκά λεφτά δεν πρόκειται να δοθούν. Φανταστείτε στο πρόσφατο παρελθόν να ανακοίνωνε, όπως έκανε χθες ο έλληνας Πρωθυπουργός, ένα πακέτο πολλών δισ. ευρώ, το οποίο προετοιμάστηκε σε λίγες μόνο ημέρες και οι Ευρωπαίοι όχι μόνο να μην το αρνούνται, αλλά να έχουν συμμετάσχει ενεργά στη διαμόρφωσή του, προκειμένου να μην ξεφύγει ως προς το δημοσιονομικό του κόστος. Να συμμετέχουν δηλαδή ενεργά στο ξεχείλωμα των δημόσιων οικονομικών. Το κάνουν γιατί δεν έχουν κάτι άλλο να προσφέρουν. Στην Ευρώπη έχει επικρατήσει η άποψη ότι τα κονδύλια που δόθηκαν στην πανδημία ήταν η εξαίρεση, που απλά επιβεβαίωσε τον κανόνα.

Πλέον επιστρέφουμε στο «ο καθένας μόνος του». Ως πρόδρομος του νέου καθεστώτος δημοσιονομικού ελέγχου που έρχεται στην Ευρώπη, στη βάση διμερών δημοσιονομικών συμφωνιών ξεχωριστά για κάθε χώρα, καθεστώς που θα εφαρμοσθεί όταν περάσει η «μπόρα» και θα προκύψει ο λογαριασμός. Μέχρι τότε θα συνεχίζεται σταθερά να εφαρμόζεται το δόγμα οικονομικής πολιτικής «δώστε, αλλά μην το ξεφτιλίσουμε κιόλας»…