Ουκρανία: Το επόμενο «καυτό» μέτωπο του πολέμου θα είναι στη Μαύρη Θάλασσα

Την ώρα που όλοι έχουν στρέψει την προσοχή τους στον Βλαντίμιρ Πούτιν σχετικά με το τι θα ανακοινώσει στις 9 Μαΐου, το Bloomberg σε ανάλυση που αναδημοσιεύει και η Washington Post εξηγεί γιατί το επόμενο σημείο όπου θα γίνουν σφοδρές συγκρούσεις θα είναι η Μαύρη Θάλασσα.

Με μια πρώτη ματιά, το μικροσκοπικό ουκρανικό ναυτικό, μόλις 5.000 ναύτες εν ενεργεία και μια χούφτα μικρών παράκτιων σκαφών, φαίνεται να υπολείπεται σημαντικά έναντι των ρωσικών ναυτικών δυνάμεων.

Ο στόλος του Κρεμλίνου στη Μαύρη Θάλασσα αποτελείται από περισσότερα από 40 πολεμικά πλοία πρώτης γραμμής. Οι Ρώσοι φαίνονται έτοιμοι να αποκόψουν την ουκρανική οικονομία από την πρόσβαση στη θάλασσα – ουσιαστικά αναδημιουργώντας τη στρατηγική Anaconda που χρησιμοποίησε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Αβραάμ Λίνκολν τον 19ο αιώνα για να πνίξει τη Συνομοσπονδία στον αμερικάνικο Εμφύλιο.

Αλλά η ρωσική επιτυχία είναι ελάχιστα εγγυημένη, υποστηρίζει η συγκεκριμένη ανάλυση. Ο λόγος είναι ότι οι Ουκρανοί αποδεικνύονται εκπληκτικά ανθεκτικοί στη θάλασσα, όπως και στην ξηρά, καθώς έχουν ήδη πραγματοποιήσει μια σειρά επιτυχημένων επιθέσεων εναντίον των ναυτικών δυνάμεων της Ρωσίας.

Πώς όμως θα εξελιχθεί η σύγκρουση στη θάλασσα τους επόμενους μήνες;

Πριν από λίγο περισσότερο από μια δεκαετία, σημειώνει ο αναλυτής Τζέιμς Σταυρίδης, επισκέφθηκα το λιμάνι της Σεβαστούπολης στην Κριμαία και γευμάτισα με τον επικεφαλής των ναυτικών επιχειρήσεων της Ουκρανίας, Βικτό Μαξίμοφ. Είχαμε τη δυνατότητα να βγούμε στη ναυαρχίδα του και να παρακολουθήσουμε το ρωσικό ναυτικό.

• Διαβάστε επίσης: Τελευταίες πρόβες πριν από την παρέλαση της 9ης Μαΐου, με το βλέμμα στην Ουκρανία

Η πρόβλεψη από το 2014

Αυτό συνέβη πριν από την εισβολή των Ρώσων στην Κριμαία το 2014, αλλά ακόμη και τότε, ο Ουκρανός ναύαρχος είπε σωστά: «Αργά ή γρήγορα, θα έρθουν για αυτό το λιμάνι. Και ο στόλος τους είναι πολύ ισχυρότερος από τον δικό μας».

Εκείνη την εποχή, απέκλεια την ιδέα μιας ολοκληρωμένης εισβολής, λέει ο Σταυρίδης, αλλά ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν με διέψευσε δύο φορές. Η Σεβαστούπολη βρίσκεται σε μεγάλο βαθμό στα χέρια των Ρώσων και τους παρέχει ένα σαφές πλεονέκτημα σε πιθανές μάχες στη θάλασσα.

Τι δυνάμεις διαθέτουν Ρωσία και Ουκρανία

Οι Ρώσοι διαθέτουν πάνω από τρεις δωδεκάδες ικανά πολεμικά πλοία με άμεση πρόσβαση στις κρίσιμες πλωτές οδούς της βόρειας Μαύρης Θάλασσας και τουλάχιστον μερικό έλεγχο του 60% της ακτογραμμής της Ουκρανίας από την Κριμαία μέσω της Αζοφικής Θάλασσας μέχρι τη ρωσική ενδοχώρα.

Η Ουκρανία έχει χάσει τα μεγάλα πολεμικά της πλοία, τα οποία κατασχέθηκαν ή καταστράφηκαν το 2014, και πρέπει να ακολουθήσει μια προσέγγιση ανταρτοπόλεμου. Μέχρι στιγμής, παίζει πολύ καλά ένα αδύναμο χαρτί.

Η συγκλονιστική βύθιση τον περασμένο μήνα της ναυαρχίδας της Ρωσίας στη Μαύρη Θάλασσα, του καταδρομικού Moskva, ήταν ένα καλό παράδειγμα για το πώς οι Ουκρανοί θα προσεγγίσουν τον πόλεμο στις ακτές τους.

Με Neptune η επίθεση στο Moskva

Χρησιμοποίησαν έναν εγχώριας παραγωγής πύραυλο κρουζ μικρού βεληνεκούς, τον Neptune, και έπιασαν τους Ρώσους απροετοίμαστους. Μια αποτυχία του ρωσικού συστήματος αεράμυνας, σε συνδυασμό με τον κακό έλεγχο των ζημιών, οδήγησε στην απώλεια του πλοίου, της βαριάς πυροβολαρχίας πυραύλων cruise και (σύμφωνα με τους Ουκρανούς) εκατοντάδων από το πλήρωμά του, περίπου 500 άτομα.

Την περασμένη εβδομάδα, οι Ουκρανοί ανακοίνωσαν ότι χρησιμοποίησαν μη επανδρωμένα αεροσκάφη τουρκικής κατασκευής (τα οποία εμφανίζονται όλο και πιο συχνά στα πεδία των μαχών παγκοσμίως) για να βυθίσουν δύο ρωσικά περιπολικά σκάφη.

Το αποτέλεσμα τόσο του χτυπήματος στο Moskva όσο και της βύθισης των δύο άλλων σκαφών είναι ότι οι Ουκρανοί σκοπεύουν να αμφισβητήσουν τον έλεγχο κοντά στις ακτές. Το Δυτικό υλικό θα είναι φυσικά απαραίτητο – το Ηνωμένο Βασίλειο έχει δεσμευτεί να παραδώσει εκατοντάδες αντιπλοϊκούς πυραύλους Brimstone αυτόν τον μήνα – αλλά το ίδιο ισχύει και για τις πληροφορίες και τη στόχευση σε πραγματικό χρόνο.

Στον πόλεμο στη θάλασσα – όπου τα πλοία δεν μπορούν να κρυφτούν πίσω από χαρακτηριστικά του εδάφους, προφανώς- αυτό είναι ζωτικής σημασίας. Η μάχη του Midway στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, για παράδειγμα, στράφηκε υπέρ της Αμερικής σχεδόν εξ ολοκλήρου χάρη στην ικανότητα των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών να κατευθύνουν την υποδεέστερη ναυτική δύναμη.

Η Ρωσία χρειάζεται νέες τακτικές

Οι Ρώσοι θα πρέπει να επινοήσουν νέες τακτικές. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει τη χρήση της θάλασσας ως «πλευρική ζώνη» για να παρακάμψουν τις γραμμές των Ουκρανών υπερασπιστών στην ξηρά, παρόμοια με την τολμηρή κίνηση του στρατηγού Ντάγκλας Μακάρθουρ κατά την απόβαση στο Ιντσόν της κορεατικής χερσονήσου το 1950, σημειώνει ο Σταυρίδης.

Η σημασία της Οδησσού

Ένα άλλο ενδεχόμενο θα ήταν ο αποκλεισμός του πιο ζωτικού λιμανιού της Ουκρανίας, της Οδησσού, για να προσπαθήσει να αποκόψει την ουκρανική οικονομία από τις παγκόσμιες αγορές.

Τρίτον, οι Ρώσοι πιθανότατα θα προσπαθήσουν να παρέχουν υποστηρικτικά πυρά από τη θάλασσα εναντίον ουκρανικών στόχων στην ξηρά. Πρόσφατα έδειξαν την ικανότητα να εκτοξεύουν έναν πύραυλο κρουζ επίθεσης ξηράς από υποβρύχιο, για παράδειγμα.

• Διαβάστε επίσης: Ουκρανία: «Πύραυλοι έπληξαν την Οδησσό»

Να πάρουν παράδειγμα από τις χερσαίες δυνάμεις

Για να αντιδράσουν, οι Ουκρανοί μπορούν να παραδειγματιστούν από τις χερσαίες δυνάμεις τους, οι οποίες καταστρέφουν κατά εκατοντάδες ρωσικά άρματα μάχης και τεθωρακισμένα οχήματα χρησιμοποιώντας σχετικά φθηνά όπλα που παρέχονται από τους Δυτικούς συμμάχους. Οι SEALs του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ διαθέτουν ένα καλό φάσμα δυνατοτήτων για την αχρήστευση της ναυσιπλοΐας και ορισμένα από αυτά τα συστήματα θα πρέπει να διατεθούν στους Ουκρανούς, προτείνει ο Σταυρίδης.

Το προτεινόμενο πακέτο βοήθειας ύψους 33 δισεκατομμυρίων δολαρίων του προέδρου Τζο Μπάιντεν για την Ουκρανία περιλαμβάνει εξοπλισμό για την άμυνα των ακτών. Και άλλα μέλη του ΝΑΤΟ, όπως η Νορβηγία, διαθέτουν πολύ καλά παράκτια συστήματα που θα μπορούσαν να παράσχουν.

Αξίζει να εξεταστεί το ενδεχόμενο ενός συστήματος συνοδείας για τα ουκρανικά (και άλλα εθνικά) εμπορικά πλοία που θέλουν να μπαινοβγαίνουν στην Οδησσό. Αυτό θα ήταν παρόμοιο με τις συνοδείες της Επιχείρησης Ernest Will που παρείχαν στους εμπόρους στον Κόλπο κατά τη διάρκεια του πολέμου Ιράν – Ιράκ τη δεκαετία του 1980. (Ο Σταυρίδης θυμίζει ότι συμμετείχε σε αυτές ως αξιωματικός επιχειρήσεων σε αμερικανικό καταδρομικό).

Η Δύση θα μπορούσε επίσης να εκπαιδεύσει το ουκρανικό ναυτικό στον αντιπλοϊκό πόλεμο εκτός της χώρας, ίσως στη γειτονική Κωνστάντζα της Ρουμανίας. (Οι Ρουμάνοι άρχισαν πρόσφατα να παρέχουν διέξοδο για τα ουκρανικά προϊόντα από αυτό το λιμάνι).

Για τη Μαριούπολη

Στην κορύφωση της αντιπαράθεσης/κινδύνου, τονίζει ο Σταυρίδης, οι σύμμαχοι θα μπορούσαν να εξετάσουν το ενδεχόμενο μιας ανθρωπιστικής ναυτικής αποστολής για την εκκένωση αμάχων (ή ακόμη και ουκρανικών στρατιωτικών δυνάμεων) από την καταδικασμένη πόλη της Μαριούπολης.

Ο χαρακτηρισμός αυτής της ανθρωπιστικής προσπάθειας θα καθιστούσε δύσκολη την επίθεση της Μόσχας στα πλοία που θα συμμετείχαν, αλλά θα πρέπει να υπάρχουν και κατάλληλα οπλισμένα μαχητικά που θα είναι προετοιμασμένα να υπερασπιστούν την αποστολή.

Διεθνή ύδατα

Η απέραντη Μαύρη Θάλασσα είναι κατά κύριο λόγο διεθνή ύδατα. Τα πολεμικά πλοία του ΝΑΤΟ είναι ελεύθερα να ταξιδεύουν σχεδόν όπου θέλουν, συμπεριλαμβανομένων των χωρικών υδάτων της Ουκρανίας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης των 200 μιλίων. Η παραχώρηση αυτών των υδάτων στη Ρωσία δεν έχει νόημα. Αντιθέτως, περιμένετε να γίνουν το επόμενο μεγάλο μέτωπο στον πόλεμο της Ουκρανίας.