Πατριάρχης Κύριλλος, ο πάμπλουτος «αρχιερέας του καπνού»

Δεν είναι σύνηθες για θρησκευτικό ηγέτη, αλλά ο Πατριάρχης Μόσχας και πασών των Ρωσιών, πνευματικός ηγέτης 150 εκατομμυρίων ορθόδοξων πιστών σε όλο τον κόσμο, έχει ένα ειρωνικό παρατσούκλι. Τον αποκαλούν «αρχιερέα του καπνού».

Την περιουσία του, αυτός ο θρησκευτικός ηγέτης που αγαπά το σκι και τα όμορφα ρολόγια, γράφει η γαλλική εφημερίδα «Liberation», τη δημιούργησε τη δεκαετία του 1990, βασιζόμενος στις συμβουλές ειδικών.

Ο επικεφαλής της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας από το 2009 είχε φροντίσει χρόνια πριν να επενδύσει στην καπνοβιομηχανία, με την ευλογία των ρωσικών αρχών και εκμεταλλευόμενος τις φοροαπαλλαγές από τις οποίες ωφελείται η Εκκλησία στη Ρωσία. Τώρα, καθώς ανήκει στον στενό κύκλο εκείνων που περιβάλλουν και στηρίζουν τον ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, η μεγάλη περιουσία του 75χρονου Κύριλλου απειλείται από τις κυρώσεις που ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Ενωση.

Τα πλούτη που μέχρι τώρα πάντα αρνιόταν ή απέκρυπτε υπολογίζονταν, σύμφωνα με το περιοδικό Forbes το 2006, στα 4 δισ. δολάρια. Οι εκτιμήσεις της ρωσικής εφημερίδας «Novaya Gazeta» είναι πολύ μεγαλύτερες – ανέρχονται στα 8 δισ. δολάρια. Από το επικερδέστατο, όπως αποδεικνύεται, εμπόριο τσιγάρων, έχει αποκτήσει μεταξύ άλλων, πολυτελή κατοικία στη Μόσχα και σαλέ στις ελβετικές Αλπεις, στο καντόνι της Ζυρίχης. Πριν από δέκα χρόνια τον φωτογράφισαν σε επίσημη συνάντηση να φορά ρολόι αξίας 30.000 δολαρίων στον καρπό του. Προσπάθησαν να το σβήσουν με photoshop αλλά έβλεπες την αντανάκλασή του στο τραπέζι. Αργότερα, το Πατριαρχείο ζήτησε συγγνώμη για το ρετούς.

Από την έναρξη της σύγκρουσης, ο θρησκευτικός ηγέτης, του οποίου το πραγματικό όνομα είναι Βλαντίμιρ Μιχαΐλοβιτς Γκουντιάγεφ, έχει πολλαπλασιάσει τις δηλώσεις υποστήριξης για την «ειδική επιχείρηση», τον όρο που χρησιμοποιούν οι ρωσικές αρχές για την εισβολή στην Ουκρανία. Στις 27 Φεβρουαρίου, ο Κύριλλος έκανε λόγο για μάχη ενάντια στις «δυνάμεις του κακού» που «πολεμούν την ιστορική ενότητα» μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.

Στις 6 Μαρτίου, την Κυριακή της Τυρινής, όταν στις εκκλησίες διαβάζεται η περικοπή του Ευαγγελίου του Ματθαίου που αναφέρεται στην αξία της συγχώρεσης και σηματοδοτεί την έναρξη της Σαρακοστής, εκφώνησε κήρυγμα στο οποίο δικαιολόγησε τον πόλεμο,  κάνοντας ταυτόχρονα επίθεση στους ομοφυλόφιλους και τις εκδηλώσεις gay pride, σύμβολο στα μάτια του της παρακμής της Δύσης. «Αυτό που συμβαίνει σήμερα δεν είναι μόνο θέμα πολιτικής αλλά αφορά τη σωτηρία του ανθρώπου», διακήρυξε.

Σε αντίθεση με τον παππού του, έναν ορθόδοξο ιερέα που υπέφερε από τις διώξεις του Στάλιν, ο Κύριλλος είναι καθαρό προϊόν της σοβιετικής θρησκευτικής νομενκλατούρας. Σε ηλικία 19 ετών, εισήλθε στη Θεολογική Ακαδημία της γενέτειράς του, του Λένινγκραντ (σήμερα Αγία Πετρούπολη), μια σχολή της οποίας αργότερα έγινε πρύτανης. Εγινε μοναχός τέσσερα χρόνια αργότερα και κατόπιν επίσκοπος του Βίμποργκ, κατόπιν του Σμολένσκ και του Καλίνινγκραντ και το 1991 μητροπολίτης.

Λίγο νωρίτερα, το 1989, ο τότε Πατριάρχης Αλέξιος Β’ τον επέλεξε ως πρόεδρο του Τμήματος Εξωτερικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας και εκπρόσωπο της ρωσικής εκκλησίας στην Οικουμενική Σύνοδο των Εκκλησιών με έδρα τη Γενεύη, τον σημαντικότερο παγκόσμιο οργανισμό χριστιανικών Εκκλησιών. Λέγεται ότι αντιτάχθηκε στην προσάρτηση της Κριμαίας και το 2014 απέφυγε να παραστεί στους εορτασμούς.

Υπήρξε ο Κύριλλος πράκτορας της KBG; αναρωτιέται ο διεθνής Τύπος τις τελευταίες ημέρες. Ερχονται και πάλι στη δημοσιότητα αναφορές στον ρωσικό Τύπο τη δεκαετία του ’90, για τη στρατολόγησή του από την KGB όταν ήταν ακόμα επίσκοπος, με το κωδικό όνομα «Μιχαΐλοφ». Παραμένει ένας από τους ένθερμους υποστηρικτές του Πούτιν, τον οποίο έχει αποκαλέσει «Θαύμα του Θεού».