«Μεγάλη Παραίτηση»: Η επανάσταση του μεσήλικα

«Εργαζόμουν και αποταμίευα για 30 χρόνια. Μου βγήκε το λάδι δουλεύοντας στην εταιρεία», λέει η 54χρονη Λούσι Γουόκερ που μέχρι πρότινος ήταν διευθύντρια λογιστηρίου σε μία μεγάλη επιχείρηση στη Βρετανία.

«Και ξαφνικά, ήρθε η COVID-19», εξιστορεί στην Telegraph.

«Δύο γνωστοί μου πέθαναν. Η δουλειά με το lockdown ήταν δύσκολη. Μετά, στην εταιρεία άρχισαν να μιλούν για απολύσεις»…

Η Λούσι δεν άργησε να πάρει την απόφαση. Συνυπολόγισε και το γεγονός ότι ο γιός της είναι ήδη στα 16, άρα της απομένουν άλλα δύο χρόνια μέχρι να τον αποχωριστεί για τις πανεπιστημιακές σπουδές του.

Κι έτσι, τα βρόντηξε και έφυγε από την εταιρεία πρόσφατα, παίρνοντας την αποζημίωσή της. Με τα χρήματα αγόρασε ένα διαμέρισμα, από το οποίο παίρνει τώρα ενοίκιο. «Αν είμαι τυχερή», λέει, «δεν θα ξαναδουλέψω»…

Τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία στη Βρετανία δείχνουν ότι η περίπτωση της Λούσι δεν αποτελεί εξαίρεση, αλλά μάλλον έναν νέο κανόνα στην αγορά εργασίας στην εποχή του κοροναϊού.

Οι εργαζόμενοι άνω των 50 ετών, αυτοί δηλαδή με τη μεγαλύτερη εμπειρία, έχουν αρχίσει να εγκαταλείπουν μαζικά τις θέσεις εργασίας τους, σε μια αντιστροφή της τάσης της περασμένης δεκαετίας.

Σύμφωνα με την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία (ONS) της Βρετανίας, στο τελευταίο τρίμηνο του περασμένου έτους υπήρχαν 300.000 περισσότερα άτομα ηλικίας μεταξύ 50 και 65 ετών, συγκριτικά με το αντίστοιχο διάστημα του 2019, που χαρακτηρίζονται «οικονομικά ανενεργά».

Τουτέστιν δεν εργάζονται, ούτε όμως αναζητούν θέση εργασίας.

Το φαινόμενο έχει πάρει τέτοιες διαστάσεις, που ορισμένοι το ονομάζουν «silver-exit».

Πηγή: στατιστική υπηρεσία Βρετανίας ONS

Η «Μεγάλη Παραίτηση» του…. γκριζομάλλη

Η τάση αυτή φαίνεται ότι έπιασε εξαπίνης τις αρχές και ενέτεινε τους φόβους για περαιτέρω ελλείψεις εργατικού δυναμικού, και δη του πιο έμπειρου, εν μέσω της «Μεγάλης Παραίτησης» και με ορατό πλέον το φάσμα του στασιμοπληθωρισμού στη Βρετανία.

Καταδεικνύοντας την κρισιμότητα του φαινομένου, η ONS έκανε μια πρωτοφανή κίνηση: αναζήτησε τα αίτια που οδήγησαν τόσους μεσήλικες στην εργασιακή αδράνεια.

Όπως διαπιστώθηκε, μόλις το 15% είχε απολυθεί. Το υπόλοιπο 85% είχε βγει εκούσια από την αγορά εργασίας, για διάφορους λόγους.

Ήταν για παράδειγμα η έλλειψη δυνατότητας υβριδικής απασχόλησης. Η αίσθηση ότι δεν αναγνωριζόταν η προσφορά τους. Τα υψηλά επίπεδα άγχους και άλλα θέματα υγείας.

Οικογενειακοί λόγοι. Η προσωπική ανάγκη για αλλαγή τρόπου ζωής.

Πρωτίστως όμως η συνταξιοδότηση, καθώς τα ηλικιακά όρια παίρνουν συνεχώς την ανιούσα.

Το 60% των ερωτηθέντων ανέφεραν ότι η έξοδος τους από την αγορά εργασίας δεν ήταν κάτι που το είχαν προαποφασίσει. Όμως η COVID-19 άλλαξε άρδην τα δεδομένα.

Πηγή: στατιστική υπηρεσία Βρετανίας ONS

Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται επαγγελματίες από διάφορους κλάδους.

Έρευνα ομάδας οικονομολόγων στο Πανεπιστήμιο του Έσσεξ έδειξε πάντως ότι η μαζικότερη «silver-exit» έγινε στους κλάδους του εμπορίου (+ 40%), των μεταφορών (+30%) και της μεταποίησης (+25%).

«Διάφοροι παράγοντες πιθανώς εξηγούν αυτές τις διαφορές», επισημαίνουν. «Ορισμένοι επαγγελματικοί κλάδοι βρίσκονταν ήδη σε κρίση πριν από την πανδημία και επλήγησαν σκληρά από την COVID-19», εξηγούν.

«Οι εργαζόμενοι μπορεί να θεώρησαν απίθανο να ανακτήσουν τη δουλειά τους σε έναν παρακμάζοντα τομέα και ίσως να επέλεξαν να συνταξιοδοτηθούν, αντί να αναζητήσουν άλλη δουλειά ή να μετεκπαιδευτούν».

Αναλυτές εκτιμούν ότι το αυξημένο κόστος ζωής μπορεί να αναγκάσει αρκετούς από τους σημερινούς «οικονομικά ανενεργούς» μεσήλικες να επιστρέψουν στην εργασία, περιορίζοντας εν μέρει τις ελλείψεις εργατικού δυναμικού στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Όμως ούτε αυτό μπορεί να θεωρηθεί βιώσιμη λύση.

«Κερδίζω τον χαμένο χρόνο. Η πανδημία μας δίδαξε ότι μπορεί να μην υπάρχει αύριο», λέει η 63χρονη Καρολάιν Λόου από το Σάλσμπουρι, που παραιτήθηκε πέρυσι από τη δουλειά της στον χρηματοπιστωτικό τομέα, εισπράττοντας εφάπαξ το ποσό της του συνταξιοδοτικού προγράμματός της.

«Εάν χρειαστεί να ξαναδουλέψω», αναφέρει, «θα επιλέξω ένα εντελώς διαφορετικό κλάδο, με μερική απασχόληση ή αυτοαπασχόληση απλά για να συμπληρώσω τη σύνταξή μου».

Νέα στάση ζωής ή κρίση μέσης ηλικίας;

Ανάλογη τάση καταγράφεται και στις Ηνωμένες Πολιτείες, υπό διαφορετικούς ωστόσο όρους.

Τα νέα επίσημα στοιχεία και σχετικές αναλύσεις καταδεικνύουν ότι η μεγαλύτερη φυγή αφορά άτομα μέσης ηλικίας με σταθερές θέσεις εργασίας και σε καλά αμειβόμενους κλάδους, όπως τα χρηματοοικονομικά και η τεχνολογία.

Μεταξύ του πρώτου τριμήνου του 2021 και του 2022, η μεγαλύτερη αύξηση σε παραιτήσεις σημειώθηκε σε άτομα ηλικίας 40-60 ετών, που απασχολούνταν πάνω από μια δεκαετία στην ίδια εταιρεία.

Ως βασικά κίνητρα αναφέρονται η αναζήτηση εργασιακής ευελιξίας και η επίτευξη καλύτερης ισορροπίας στην προσωπική και στην επαγγελματική ζωή.

Κατά τον Άνταμ Γκαλίνσκι, καθηγητή Διοίκησης Επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, αυτή η καινούργια φάση της

«Μεγάλης Παραίτησης» φέρει τα χαρακτηριστικά μιας νέας κρίση μέσης ηλικίας υπό τη σκιά της πανδημίας.

«Στο μέσο της ζωής, συνειδητοποιούμε τη δική μας θνησιμότητα και αυτό μας οδηγεί στο να αναλογιστούμε τι πραγματικά έχει σημασία για εμάς», εξηγεί στον ειδησεογραφικό ιστότοπο Vox. Εν προκειμένω, παρατηρεί, η COVID-19 λειτουργεί σαν καταλύτης.

Σε αντίθεση πάντως με την τάση που καταγράφεται στη Βρετανία, οι Αμερικανοί μεσήλικες που επιλέγουν την παραίτηση δεν σπεύδουν να «κρεμάσουν γάντια».

Αρκετοί, όπως δείχνουν τα στοιχεία, αναζητούν άλλη εργασία σε εντελώς διαφορετικό κλάδα ή ιδρύουν τη δική τους επιχείρηση, πάνω στο γνωστικό τους αντικείμενο, ακόμη και μέσω διαδικτύου.

Ακόμη κι έτσι, πάντως, το κενό στην αγορά εργασίας παραμένει…