Του Άρη Σισσούρα*

Το ζήτημα της ψηφιακής διαμόρφωσης των Υπηρεσιών Υγείας έχει προκαλέσει το διεθνές ενδιαφέρον και ιδιαίτερα σήμερα, που αντιμετωπίζουμε την παγκόσμια πανδημία COVID-19 (εκθέσεις του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για τα Συστήματα και τις Πολιτικές Υγείας καθώς και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας).

Σε αυτό ακριβώς το συμπέρασμα καταλήγει η επίκαιρη μελέτη της Σοφίας Βουτσίδου-Μιχαηλίδου, καρπός της διδακτορικής της διατριβής, με τίτλο «Ηλεκτρονικά Προγράμματα και Σύγχρονο Νοσοκομειακό Μάνατζμεντ» που κυκλοφόρησε πρόσφατα σε μία ιδιαίτερα επιμελημένη και καλαίσθητη έκδοση από τις εκδόσεις ΠΕΔΙΟ. Η συγγραφέας προχώρησε σε εκτεταμένη πρωτογενή έρευνα δύο αξόνων σε Ελλάδα και Κύπρο, αφενός για την αξιολόγηση της εφαρμογής των ηλεκτρονικών προγραμμάτων που χρησιμοποιούνται την τελευταία δεκαετία στο ελληνικό Eθνικό Σύστημα Υγείας και αφετέρου για τη διερεύνηση των παραγόντων που επηρεάζουν τη διαμόρφωση γνώμης του διοικητικού προσωπικού των κυπριακών δημόσιων νοσηλευτικών ιδρυμάτων, αναφορικά με τα οφέλη που αναμένεται να προκύψουν από την υιοθέτηση ανάλογων προγραμμάτων στα κυπριακά νοσοκομεία. Επιπλέον, η έρευνά της συμπληρώθηκε με την αξιοποίηση των απαντήσεων σε δομημένα ερωτηματολόγια των managers στα νοσηλευτικά ιδρύματα καθώς και των διοικητικών υπαλλήλων που τα χρησιμοποιούν.

Η προσφορά της κυρίας Βουτσίδου, με τα παραδείγματα που χρησιμοποιεί για τη διερεύνηση της αξιοποίησης της Ψηφιακής Τεχνολογίας, διευρύνει τα εργαλεία για την ανάπτυξη ενός προχωρημένου επιστημονικού παραδείγματος και προς τις δύο κατευθύνσεις της επιστημονικής ανάπτυξης του management: και προς την αποδοτική κατανομή των πόρων (efficiency) και την αποτελεσματική (effectiveness) διάσταση του management στις υπηρεσίες υγείας, π.χ. ισότιμη πρόσβαση κ.λπ. Έτσι, διευρύνεται η χρήση των εργαλείων και προς τις δύο διαστάσεις και στόχους του επιστημονικού management στις υπηρεσίες υγείας: την κοινωνική διάσταση και την αποδοτική οικονομική διάσταση.

Για τον λόγο αυτό το ΕΣΥ.net (BI.Forms), το οποίο διερευνάται μεταξύ άλλων από την κυρία Βουτσίδου και ξεκίνησε να αξιοποιείται από τον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Υγείας για οικονομικές πληροφορίες, θα ήταν καλό, σήμερα, να εμπλουτιστεί και με διαχειριστικές (operational) πληροφορίες, ώστε να έχουμε στο εξής έναν ολοκληρωμένο Δείκτη Υγείας. Άλλωστε, ένα σύγχρονο επιστημονικό management στηρίζεται στη χρήση Δεικτών Υγείας, που προκύπτουν από την ψηφιακή διασύνδεση των Τμημάτων Υγείας και την παραγωγή πληροφοριών (big data) σ’ ένα νοσοκομείο.

Επεκτείνοντας τα συμπεράσματα της συγγραφέως, θα ήθελα να προσθέσω ότι η εφαρμογή της ηλεκτρονικής υγείας στο ελληνικό και στο κυπριακό Σύστημα Υγείας σκοντάφτει σε χρόνιες παθογένειες, που συνδέονται με την αδυναμία χάραξης μιας εθνικής στρατηγικής στην υγεία, εξαιτίας της απουσίας ενός μίνιμουμ βαθμού πολιτικής συναίνεσης. Επιπρόσθετα, τα προβλήματα που σχετίζονται με τη διαλειτουργικότητα και τη διασυνδεσιμότητα των υφιστάμενων ηλεκτρονικών προγραμμάτων υγείας έχουν ως αποτέλεσμα τη διαιώνιση της γραφειοκρατίας και την απροθυμία των χειριστών των προγραμμάτων να εμπλακούν σε παράλληλες και συχνά αλληλοαναιρούμενες διαδικασίες. Συνολικά, η καλλιέργεια μιας εθνικής κουλτούρας στον ευαίσθητο χώρο της υγείας και η υλοποίηση επιτέλους του Ηλεκτρονικού Νοσοκομείου πρέπει να συμπεριλάβει τη δέσμευση της πολιτικής ηγεσίας στην εφαρμογή του και την απλοποίηση των ηλεκτρονικών διαδικασιών, μέσω της δημιουργίας ενός κεντρικού ηλεκτρονικού πληροφοριακού συστήματος για όλα τα νοσοκομεία και τους παρόχους υγείας σε Ελλάδα και Κύπρο.

Η Ελλάδα προχώρησε ήδη στην ίδρυση ιδιαίτερου Υπουργείου «Ψηφιακής Διακυβέρνησης», με στόχο την ψηφιακή ανασυγκρότηση της χώρας. Δημιουργεί, έτσι, τις βάσεις για μία εθνική πολιτική Ψηφιακής Υγείας.

*Ο Άρης Σισσούρας είναι ομότιμος καθηγητής Επιχειρησιακής Έρευνας (Μονάδα Ανάλυσης και Προγραμματισμού Υπηρεσιών Υγείας), Πανεπιστήμιο Πατρών

Headlines