Πόλεμος στην Ουκρανία: Γιατί οι επιλογές του Πούτιν είναι γεμάτες κινδύνους

Λίγο πριν τον εορτασμό της 9ης Μαΐου για την Ημέρα της Νίκης, η Ρωσία απέχει πολύ από τον θρίαμβο στον πόλεμο που κήρυξε στην Ουκρανία. Και όλες οι επιλογές που έχει για το μέλλον είναι γεμάτες κινδύνους.

Μετά από μια ανεπιτυχή επίθεση στο Κίεβο, η Ρωσία επιχειρεί να καταλάβει εδάφη στα ανατολικά της Ουκρανίας, καθώς ο στρατός της βρίσκεται στα όρια εξάντλησης και οι κυρώσεις της Δύσης συνεχίζουν να κλιμακώνονται.

«Με την τρέχουσα δυναμική που διαθέτουν, η προσπάθεια που καταβάλλουν τώρα είναι το μόνο που τους έχει απομείνει» δηλώνει ο Τζέφρι Έντμοντς, πρώην διευθυντής για τη Ρωσία στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ και αναλυτής στο thinktank CNA.

«Ο στρατός δεν ανακάμπτει τόσο γρήγορα από μια τόσο καταστροφική απώλεια. Και δεδομένου του πόσο αποτελεσματικοί ήταν οι Ουκρανοί με την υποστήριξή μας, εκτιμώ ότι δεν θα μπορέσουν να επιτύχουν τους στόχους τους μέσα στις επόμενες εβδομάδες. Και οι επόμενες εβδομάδες θα είναι προάγγελος για το πού θα καταλήξει η κατάσταση».

Οι δραματικές επιλογές και τα σενάρια για την 9η Μαΐου

Αξιωματούχοι εκτιμούν ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν μπορεί να χρησιμοποιήσει την 9η Μαΐου για να επαναπροσδιορίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία. Οι δραματικές επιλογές περιλαμβάνουν κλιμάκωση μέσω επίσημης κήρυξης πολέμου ή γενικής κινητοποίησης – ή αποκλιμάκωση με την ανακήρυξη της νίκης.

Εναλλακτικά, ο Πούτιν θα μπορούσε να προσφέρει ένα «σάντουιτς», όπως το έθεσε ένας αναλυτής, όπου θα επαινέσει τη «νίκη» του ρωσικού στρατού, ενώ θα προετοιμάζει τον λαό για μια εξοντωτική και επώδυνη σύγκρουση.

Ουκρανοί αξιωματούχοι έχουν προειδοποιήσει ότι ο Πούτιν σχεδιάζει να ανακοινώσει μαζική κινητοποίηση ή ακόμη και να κηρύξει πόλεμο εναντίον της Ουκρανίας, καλώντας προσωπικό και πόρους που ήταν αναξιοποίητοι στο πλαίσιο της λεγόμενης «ειδικής επιχείρησης» της Ρωσίας που ξεκίνησε στις 24 Φεβρουαρίου.

«Η Ρωσία ετοιμάζεται να ανακοινώσει ευρεία κινητοποίηση στο εγγύς μέλλον» δήλωσε ο Κίριλο Μπουντάνοφ, επικεφαλής της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών της Ουκρανίας, σε συνέντευξή του αυτή την εβδομάδα στο ουκρανικό ειδησεογραφικό πρακτορείο New Times. «Είμαι αρκετά περίεργος: πώς θα το επικοινωνήσουν αυτό στον ίδιο τους τον λαό;» διερωτήθηκε.

Αυξάνονται οι φήμες για μαζική κινητοποίηση

Το Κρεμλίνο έχει αρνηθεί ότι σχεδιάζει κινητοποίηση, αν και ορισμένοι Ρώσοι έχουν διαρρεύσει στο διαδίκτυο έγγραφα επιστράτευσης και κρατικές διαταγές σχετικά με μια πιθανή κινητοποίηση. Ορισμένα στρατολογικά γραφεία έχουν γίνει στόχος εμπρηστικών επιθέσεων από τον Μάρτιο, συμπεριλαμβανομένου ενός στο απομακρυσμένο Νιζνεβάρτοφσκ την περασμένη εβδομάδα, καθώς οι φήμες για επερχόμενη κινητοποίηση «φούντωναν».

Ωστόσο, μια επίσημη κινητοποίηση, κατά την οποία δεκάδες χιλιάδες έφεδροι θα αναγκαστούν να απομακρυνθούν από τις δουλειές τους και τα σύνορα θα κλείσουν για τους άνδρες που βρίσκονται σε ηλικία που τους επιτρέπει να πολεμήσουν, είναι κάτι που δεν έχει συμβεί ποτέ στο παρελθόν.

«Η ανακοίνωση τέτοιας κινητοποίησης θα κάνει αυτόν τον πόλεμο εξαιρετικά αντιδημοφιλή» επισημαίνει ο Pavel Luzin, Ρώσος στρατιωτικός εμπειρογνώμονας, εστιάζοντας στη δυσκολία μιας τέτοιας απόφασης σε στρατιωτικό επίπεδο.

Μέχρι να επιστρατευτούν όσοι κληθούν, οι «Ρώσοι θα μπορούσαν να καταρρεύσουν» προειδοποιεί.

Ο Πούτιν μπορεί να υπαινιχθεί το ενδεχόμενο πυρηνικής σύγκρουσης

Φοβούμενη την ήττα, η Ρωσία μπορεί να απειλήσει ακόμη περισσότερο. Ο κορυφαίος προπαγανδιστής Dmitry Kiselyov παρουσίασε μια προσομοίωση πυρηνικού πλήγματος κατά του Ηνωμένου Βασιλείου στην κρατική τηλεόραση την περασμένη εβδομάδα. «Μόνο μια εκτόξευση, Μπόρις, και η Αγγλία θα χαθεί» είπε. «Μια για πάντα. Γιατί να παίζετε μαζί μας;»

Ο Πούτιν μπορεί, επίσης, να αφήσει υπαινιγμό για το ενδεχόμενο πυρηνικής σύγκρουσης καθώς στέκεται μπροστά στα βαρέα όπλα, συμπεριλαμβανομένων των διηπειρωτικών βαλλιστικών πυραύλων.

«Γνωρίζει ότι θα τον ακούσουμε, οπότε δεν θα με εξέπληττε αν υπήρχε και κάποια πυρηνική ρητορική» δηλώνει ο Edmonds του CNA.

Λέει ότι παραμένει σκεπτικός αν η Ρωσία θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει ένα τακτικό πυρηνικό όπλο στη σύγκρουση, αλλά όπως και άλλοι σημειώνει ότι το Κρεμλίνο έχει γίνει πιο απρόβλεπτο. «Αν ο Πούτιν δει ότι διακυβεύεται η ίδια του η ύπαρξη, τότε όλα τα στοιχήματα είναι εκτός παιχνιδιού».

Βλέποντας τις περιορισμένες δυνατότητες νίκης, ο Πούτιν θα μπορούσε, επίσης, να επιδιώξει την αποκλιμάκωση της σύγκρουσης. Ευρισκόμενος ενώπιον του στρατού και της έθνους, ο Πούτιν θα μπορούσε να ανακοινώσει ότι η Ρωσία έχει επιτύχει τους κύριους πολεμικούς της στόχους στην Ουκρανία, καθώς φέρεται να έχει επιφέρει σημαντικά πλήγματα στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις και να έχει πάρει σχεδόν τον έλεγχο αρκετών πόλεων, όπως η Μαριούπολη και η Χερσώνα.

Ανώτερος Ρώσος αξιωματούχος δήλωσε την περασμένη εβδομάδα στη Χερσώνα ότι η Ρωσία επέστρεψε «για πάντα», καθιστώντας την ιδέα μιας πολιτικής διευθέτησης που θα επέστρεφε τον έλεγχο του εδάφους της στην Ουκρανία ακόμη πιο αδύνατη.

Και όπως σημείωσε ο Ben Noble, αναπληρωτής καθηγητής ρωσικής πολιτικής στο University College του Λονδίνου, οι ασαφείς και μεταβαλλόμενοι πολεμικοί στόχοι του Κρεμλίνου ενδέχεται να αφήσουν πολλούς στη Ρωσία ανικανοποίητους με ό,τι κι αν τελικά ο Πούτιν ισχυριστεί ως νίκη.

«Αυτός είναι ίσως ο ισχυρότερος λόγος για τον οποίο πολλοί άνθρωποι λένε ότι το Κρεμλίνο βρίσκεται τώρα με την πλάτη στον τοίχο, ότι έχει κολλήσει, επειδή αναπόφευκτα θα απογοητεύσει κάποιους με ό,τι και αν ισχυριστεί ως νίκη» είπε.

Το αφήγημα για τις νέες προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η Ρωσία

Ενώ το Κρεμλίνο μπορεί να αισθάνεται πολιτική και οικονομική πίεση για να τερματίσει τον πόλεμο, μια διελκυστίνδα μπορεί να είναι καλύτερη από την παραδοχή της ήττας.

«Υποθέτω ότι θα χρησιμοποιήσει την 9η Μαΐου για να αναφερθεί με κάποιο τρόπο στη νίκη… κάτι που μας λένε πολλοί κοινωνιολόγοι είναι ότι οι Ρώσοι θέλουν να τελειώσει αυτό, αλλά με καλό τρόπο» δήλωσε ο Anton Barbashin, διευθυντής σύνταξης στο Riddle Russia και πολιτικός αναλυτής.

«Αλλά θα περίμενα ότι πρέπει επίσης να εφεύρει και κάποιες νέες προκλήσεις. Συμβαίνουν τόσα πολλά και πλέον ο Πούτιν γνωρίζει τους οικονομικούς κινδύνους και τα προβλήματα που θα προκύψουν αρκετά σύντομα».

Αυτό είναι ήδη ορατό στις αναφορές των κρατικών μέσων ενημέρωσης που εξηγούν ότι η Ρωσία βρίσκεται σε πόλεμο με το ΝΑΤΟ και όχι μόνο με την Ουκρανία, προκειμένου να δικαιολογήσουν ορισμένες από τις πρόσφατες ήττες του στρατού.

Το Κρεμλίνο αντιμετωπίζει, επίσης, μια επείγουσα ιδεολογική πρόκληση, σημείωσε ο Barbashin, καθώς ο πόλεμος αρχίζει όλο και περισσότερο να επηρεάζει τους απλούς Ρώσους, οι οποίοι μπορεί να μην έχουν σαφή εικόνα γιατί η Ρωσία αποφάσισε ότι θα εισβάλει στην Ουκρανία εξ αρχής.

«Όσο περισσότερο το σκέφτομαι, τόσο πιο εντυπωσιακό είναι ότι αυτός ο πόλεμος έχει δείξει πως η Ρωσία δεν έχει καμία ιδεολογία» είπε. «Προσπαθούν να επινοήσουν κάτι καινούργιο, αλλά τίποτα από αυτά δεν βγάζει πραγματικά νόημα. Οι Ρώσοι δεν καταλαβαίνουν τι στο καλό κάνει η Ρωσία εκεί».

Πηγή: The Guardian