Ο πόλεμος και οι εκλογές

Θα ήταν ένα μικρό μνημείο πολιτικού σουρεαλισμού: Ενα κόμμα δημιουργεί ένα σποτ για τις εσωκομματικές του εκλογές, αλλά τελικά μιλάει για τους λογαριασμούς στο ρεύμα. Θα ήταν και μια άσκηση πολιτικής επιστήμης: Ποια λογική μπορεί να συνδέει την ανάδειξη της νέας ηγεσίας ενός κόμματος με την τσέπη του καταναλωτή; Πώς γίνεται το κάλεσμα στην κάλπη να εικονογραφείται με ένα τιμολόγιο της ΔΕΗ που διπλώνεται στα τέσσερα σαν ψηφοδέλτιο για να μπει στον εκλογικό φάκελο;

Εύκολα εντοπίζει κανείς τη λογική του επικοινωνιακού εγχειρήματος. Στις εσωκομματικές εκλογές του ΣΥΡΙΖΑ, ο Αλέξης Τσίπρας τρέχει μόνος. Αυτός που βλέπουμε στο σποτ δεν είναι ένας υποψήφιος αρχηγός, είναι ένας υποψήφιος πρωθυπουργός. Οι συριζαϊκές κάλπες δεν στήνονται για να πεισθεί η κομματική δεξαμενή, αλλά για να εγγραφεί η νίκη στο ευρύτερο ακροατήριο. Ο αρχηγός (ακόμη) νικάει. Ο χθεσινός ηττημένος επιστρέφει ως αυριανός νικητής.

Η επιτυχία του ευρήματος αποτυπώνεται στην αμεσότητα της κυβερνητικής αντίδρασης. Στο σποτ όπου τα ψηφοδέλτια γίνονται ένα με τους λογαριασμούς, η κυβέρνηση απάντησε με ένα σποτ όπου καταγγέλλει τα «ψέματα του ΣΥΡΙΖΑ». Η ΝΔ δεν περίμενε καν μερικές ώρες έως την ανακοίνωση των μέτρων για το ρεύμα από τον Πρωθυπουργό. Ο χρόνος που μεσολάβησε έμοιαζε με πολιτική αιωνιότητα. Ο εμπλουτισμός του σποτ με λίγη πρωθυπουργική αίγλη δεν κρίθηκε αναγκαίος – αναγκαία ήταν μόνο η ταχύτητα.

Αν στην επικοινωνιακή σύγκρουση των δύο προστεθεί και η πρόταση του ΚΙΝΑΛ να μπει πλαφόν στην τιμή της λιανικής αντί της χονδρικής, τότε αντιλαμβάνεται κανείς πως το ρεύμα θα ηλεκτροδοτεί στο εξής, πέρα από τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, και την πολιτική ατζέντα. Δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά: Ακόμη και αν δεν κοιτάξει κανείς τις δημοσκοπήσεις με το ενεργοβόρο φως των τηλεοπτικών προβολέων, αλλά με μόλις ένα σπίρτο, θα έβλεπε πως στις προτεραιότητες της κοινής γνώμης δεν είναι ο πόλεμος αλλά οι επιπτώσεις του.

Η εισβολή στην Ουκρανία αναστατώνει, αλλά η ελληνική κοινή γνώμη νιώθει πως βρίσκεται πολύ μακριά από το πεδίο της μάχης για να δει στα ουκρανικά εδάφη το πρελούδιο ενός νέου Μεγάλου Πολέμου. Η ενεργειακή ανασφάλεια ή ο φόβος της ενεργειακής ανέχειας κατισχύει της πολεμικής φρίκης και του στρατιωτικού τρόμου.  Αντίθετα. Η αμυντική συνδρομή της Δύσης με τις ΗΠΑ σε ρόλο ενορχηστρωτή και η αντίληψη πως αυτός είναι ένας πόλεμος δι’ αντιπροσώπων εδραιώνει την πεποίθηση πως οι Ουκρανοί έβαλαν με δική τους ευθύνη το δάχτυλο στην πρίζα. Πώς να μην βάλει ο άλλος το δάχτυλο στη σκανδάλη;

Ετσι, με την αποθυματοποίηση του αδύναμου στον πόλεμο και με τη σχεδόν εξίσωσή του με τον θύτη, δεν μένει κανείς παρά να θυματοποιήσει τον εαυτό του. Τι φταίμε εμείς για τους άλλους, τι φταίμε να πληρώνουμε τόσο ρεύμα; Η ύλη δεν προσφέρεται μόνο για σποτ σε συμβατικούς επικοινωνιακούς πολέμους. Προσφέρεται και για προεκλογικό κλίμα.