Εκτός σχεδίου: Κίνδυνος να χαθούν τα μικρά οικόπεδα

Την αξία της περιουσίας τους να εξανεμίζεται βλέπουν χιλιάδες ιδιοκτήτες που διαθέτουν οικόπεδα 750, 1.200 και 2.000 τετραγωνικών μέτρων σε εκτός σχεδίου περιοχές. Οι εν λόγω ιδιοκτήτες κάθονται σε… αναμμένα κάρβουνα, επειδή, όπως εξηγεί, μιλώντας στα «ΝΕΑ», η τοπογράφος – πολεοδόμος μηχανικός Γραμματή Μπακλατσή, σε επτά μήνες (στις 9 Δεκεμβρίου) λήγει η προθεσμία για την έκδοση οικοδομικών αδειών.

Υπενθυμίζεται πως, με βάση σχετικό νόμο του 2020 (Ν. 4759/2020), τροποποιήθηκαν οι όροι δόμησης για τις εκτός σχεδίου περιοχές και καθορίστηκαν μεταβατικές διατάξεις έως την κατάργηση της δυνατότητας δόμησης σε γήπεδα και ιδιοκτησίες με εμβαδόν μικρότερο των τεσσάρων στρεμμάτων.

Απαγορευτικός ο σχεδιασμός

Ωστόσο, η συντριπτική πλειοψηφία των ιδιοκτητών που διαθέτουν τέτοιου είδους οικόπεδα δεν μπορούν να προβούν στην έκδοση της επιθυμητής άδειας δόμησης. Κι αυτό συμβαίνει, κατά τη Γραμματή Μπακλατσή, για δύο λόγους.

Ο πρώτος αφορά διάφορα γραφειοκρατικά εμπόδια, όπως είναι για παράδειγμα τα αρχαιολογικά ευρήματα, η δασική νομοθεσία αλλά και τα πολεοδομικά προβλήματα. Ο δεύτερος αφορά την εκτόξευση του κατασκευαστικού κόστους που κάνει πλέον απαγορευτικές τις όποιες σκέψεις για τον σχεδιασμό και την κατασκευή κτισμάτων.

«Στο διάστημα που μεσολάβησε από την ψήφιση του νόμου έως σήμερα, οι συνθήκες δεν ήταν και οι πιο ευνοϊκές για επενδύσεις. Πέρα από τους προαναφερόμενους λόγους είναι και οι επιπτώσεις της πανδημίας στην οικονομία αλλά και ο πόλεμος στην Ουκρανία», συμπληρώνει.

Παράταση για δύο χρόνια

Αυτός είναι και ο λόγος που από την ΠΟΜΙΔΑ ζητούν να παραταθεί η προθεσμία για την εκτός σχεδίου δόμηση σε γήπεδα (οικόπεδα) μικρότερα των τεσσάρων στρεμμάτων (που με τις ισχύουσες παρεκκλίσεις του ΠΔ 24/5/1985 ήταν άρτια και οικοδομήσιμα) για μία διετία, ώστε να δοθεί μια τελευταία ευκαιρία στους ιδιοκτήτες τους να εκμεταλλευτούν την περιουσία τους. Αν δεν δοθεί παράταση, τότε, όπως λένε πηγές που γνωρίζουν καλά το θέμα, πρόκειται να ενεργοποιηθεί μια «πολεοδομική βόμβα» που θα τινάξει στον αέρα την περιουσία χιλιάδων ιδιοκτητών. Κατά τις ίδιες πηγές, πρόκειται για θέμα που απασχολεί ήδη το υπουργείο Περιβάλλοντος.

Κατά τις ίδιες πηγές, αν δεν δοθεί λύση στο πρόβλημα, οι μεγάλες ιδιοκτησίες θα γίνουν ακόμη μεγαλύτερες. Γιατί; Επειδή όσοι δεν έχουν τη δυνατότητα να βγάλουν οικοδομική άδεια – έως το τέλος του χρόνου – θα αναγκαστούν να πουλήσουν την περιουσία τους για ένα κομμάτι ψωμί. Ετσι, οι «μεγάλοι» ιδιοκτήτες θα γίνουν ακόμη μεγαλύτεροι, ενώ οι υπόλοιποι δεν θα μπορούν να αξιοποιήσουν την περιουσία τους.

Τα εμπόδια για άδεια

Πέρα, όμως, από την οικονομική κρίση και την εκτόξευση του κατασκευαστικού κόστους, υπάρχουν και άλλοι λόγοι, για τους οποίους δεν ευθύνονται οι ιδιοκτήτες, που δεν μπορούν να εκδοθούν οικοδομικές άδειες. Ετσι, όπως αναφέρει η Γραμματή Μπακλατσή:

• Δεν έχουν αναγνωριστεί ως κοινόχρηστοι πολλοί δρόμοι που έχουν κατασκευαστεί από τους δήμους, είναι ασφαλτοστρωμένοι και έχουν δίκτυα κοινής ωφελείας. Οι δρόμοι αυτοί, σύμφωνα με απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (848/2018), θεωρούνται ιδιωτικοί και απαγορεύεται η οικοδόμηση των γηπέδων που έχουν πρόσωπο σε αυτούς και εμβαδόν μικρότερο των 4.000 τετραγωνικών μέτρων.
• Δεν ολοκληρώθηκε η κύρωση των δασικών χαρτών διότι δόθηκε παράταση για την υποβολή των αντιρρήσεων μέχρι την 31η Μαΐου και πολλά γήπεδα δεν έχουν αποχαρακτηριστεί και φαίνονται ως δασικά.
• Καθυστερεί η εξέταση των αντιρρήσεων που είχαν υποβάλει οι ιδιοκτήτες κατά των δασικών χαρτών από το 2017, με συνέπεια να έχει παγώσει κάθε δυνατότητα αδειοδότησης.
• Το υπουργείο Περιβάλλοντος καθυστερεί να εκδώσει νομοθετικές ρυθμίσεις με τις οποίες διευκρίνιζε διατάξεις που παρερμηνεύονταν από τις πολεοδομίες και είχαν ως αποτέλεσμα να μπλοκάρουν πολλές οικοδομικές άδειες σε οικόπεδα εκτός σχεδίου μικρότερα των τεσσάρων στρεμμάτων.
• Καθυστερεί έως και έξι μήνες ο έλεγχος των οικοδομικών αδειών από τα πολεοδομικά γραφεία.
• Υπάρχει καθυστέρηση στην ολοκλήρωση των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων που θα καθορίσουν τις προς πολεοδόμηση περιοχές και τις χρήσεις γης.

Η προθεσμία της μεταβατικής διετίας για την απαγόρευση της εκτός σχεδίου δόμησης στα μικρά γεωτεμάχια συνέπεσε με την περίοδο της πανδημίας, όταν το Δημόσιο υπολειτουργεί, η προσέλευση των μηχανικών στις αρμόδιες πολεοδομικές, δημοτικές, αρχαιολογικές και δασικές υπηρεσίες είναι ουσιαστικά αδύνατη και πολλοί ιδιοκτήτες ασθενούν.

Τι πρέπει να κάνουν

Οι ιδιοκτήτες που διαθέτουν αγροτεμάχια μικρότερα των τεσσάρων στρεμμάτων, τα οποία μέχρι την έναρξη ισχύος του νέου νόμου θεωρούνταν κατά παρέκκλιση άρτια και οικοδομήσιμα, θα πρέπει να προβούν σε έκδοση οικοδομικής άδειας μέχρι και τις 9 Δεκεμβρίου για να κατοχυρώσουν το δικαίωμα ανέγερσης κατοικίας εντός τεσσάρων ετών από την ημερομηνία έκδοσης της άδειας.

Από το 2023, όσοι διαθέτουν οικόπεδα 750, 1.200, 2.000 και 4.000 τετραγωνικών μέτρων δεν θα μπορούν να εκδώσουν οικοδομική άδεια μετά την παρέλευση της διετίας. Οσοι ιδιοκτήτες δεν εκδώσουν οικοδομική άδεια έως τις 9 Δεκεμβρίου θα πρέπει να περιμένουν την εκπόνηση του Τοπικού ή Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου της δημοτικής ενότητας στην οποία ανήκουν.