«Μεσογειακή συμμαχία» για το υδρογόνο

Βρυξέλλες, Μαρία Βασιλείου

Σχέδιο για την ενίσχυση του εμπορίου ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, με αιχμή το πράσινο υδρογόνο, επεξεργάζεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής, που θα παρουσιάσει στις 18 Μαΐου στον απόηχο των αποφάσεων για απεξάρτηση από τα ρωσικά ορυκτά και των απειλών της Μόσχας για διακοπή της στρόφιγγας αερίου.

Σύμφωνα με έγγραφο για τη Στρατηγική Ενεργειακής Εξωτερικής Πολιτικής, που έχουν στη διάθεσή τους «ΤΑ ΝΕΑ», η Επιτροπή σχεδιάζει τη δημιουργία μιας Μεσογειακής Εταιρικής Σχέσης Πράσινου Υδρογόνου μεταξύ της ΕΕ και των χωρών της Νότιας Μεσογείου, παρέχοντας ένα πρώτο σκαλοπάτι για ευρύτερη συνεργασία για το υδρογόνο μεταξύ της Ευρώπης, της Αφρικής και των χωρών του Κόλπου, ζήτημα που ενδιαφέρει τη χώρα μας, καθώς το σχέδιο προβλέπει τη δημιουργία «μεγάλων διαδρόμων» εισαγωγής υδρογόνου.

Οπως αναφέρεται στο έγγραφο, η ενεργειακή μετάβαση θα συνεχίσει να αλλάζει το γεωπολιτικό τοπίο, προσφέροντας σημαντικές ευκαιρίες για περιφερειακή συνεργασία μεταξύ των παράκτιων κρατών, ιδίως στην περιοχή της Ανατολικής και Νότιας Μεσογείου.

Ειδικότερα εκτιμάται ότι οι χώρες της Υποσαχάριας Αφρικής συμβάλλουν στην ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ, σήμερα με προμήθειες πετρελαίου και LNG, και στο μέλλον μέσω πράσινου υδρογόνου και παραγώγων καυσίμων, καθώς και μέσω πρώτων υλών κρίσιμων για τη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια.

Η Επιτροπή εκτιμά ότι επιπλέον 15 εκατ. τόνοι ανανεώσιμου υδρογόνου, πέρα από τους 5,6 εκατ. τόνους που έχουν ήδη προβλεφθεί βάσει του «Fit for 55», μπορούν να αντικαταστήσουν 25-50 δισ. κυβικά μέτρα εισαγόμενου ρωσικού φυσικού αερίου έως το 2030.

Αυτό περιλαμβάνει 10 εκατ. τόνους εισαγόμενο υδρογόνο, ενώ η ικανότητα παραγωγής πράσινου υδρογόνου είναι πολύ πιο ομοιόμορφα κατανεμημένη σε όλο τον κόσμο από τα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Σύμφωνα με το έγγραφο, έως το 2030 η Μεσογειακή Πράσινη Συνεργασία Υδρογόνου θα μπορούσε να καταστήσει δυνατό το εμπόριο από 6 έως 8 εκατ. τόνους ανανεώσιμου υδρογόνου μεταξύ Ευρώπης, Αφρικής και Κόλπου μέσω επανασχεδιασμένων και νέων αγωγών και μέσω μεταφοράς αμμωνίας με πλοία.

Ειδικότερα, για την περιοχή του Κόλπου προτείνεται εμβάθυνση της συνεργασίας καθώς είναι μια περιοχή και ιδίως η Σαουδική Αραβία με επαρκή εγγύτητα και άφθονους πόρους όπως και την απαραίτητη οικονομική και τεχνολογική ικανότητα για την παραγωγή υδρογόνου.

Οι υποδομές

Οπως διευκρινίζεται, όσον αφορά τις υποδομές για τη μεταφορά υδρογόνου, μπορεί να χρησιμοποιηθούν ορισμένοι από τους υπάρχοντες αγωγούς φυσικού αερίου με την κατάλληλη μετατροπή για να είναι έτοιμοι για υδρογόνο, ενώ θα χρειαστούν λιμένες και εγκαταστάσεις αποθήκευσης για να διευκολυνθούν οι εισαγωγές από πιο απομακρυσμένες τοποθεσίες όπου αναπτύσσονται πολλά υποσχόμενα έργα παραγωγής υδρογόνου.

Επιπλέον, προβλέπεται η δημιουργία των πρώτων κόμβων εμπορίας καθαρού υδρογόνου στην Ευρώπη και η καθιέρωσή του ως σημείου αναφοράς για συναλλαγές υδρογόνου σε ευρώ με τρίτες χώρες.

Το σχέδιο της Κομισιόν προβλέπει κίνητρα για την παραγωγή ανανεώσιμου υδρογόνου στην ΕΕ και σε τρίτες χώρες καλύπτοντας την αρχική διαφορά μεταξύ του κόστους παραγωγής και των τιμών πώλησης και στήριξη των πρωτοβουλιών των κρατών – μελών και του ιδιωτικού τομέα σε τρίτες χώρες.

Παράλληλα, σύμφωνα με την εξωτερική πολιτική ενέργειας που θα προωθήσει η ΕΕ, ο περιορισμός της κατανάλωσης μπαίνει ως βασική προτεραιότητα με γνώμονα ότι οι υψηλότερες δυνατότητες εξοικονόμησης μπορούν να πραγματοποιηθούν στη θέρμανση και ψύξη δημόσιων και ιδιωτικών κτιρίων.