Τα νέα δεδομένα στη συνάντηση Μητσοτάκη – Μπάιντεν

Γράφει ο Αλέκος Κρητικός*

Μέρα με τη μέρα άλλαζαν τα δεδομένα της σημερινής συνάντησης Μητσοτάκη – Μπάιντεν και, όπως φαίνεται, οι υπεύθυνοι για την προετοιμασία της εκατέρωθεν του Ατλαντικού ήταν αναγκασμένοι να τροποποιούν τα σημειώματά τους για τους δύο ηγέτες μέχρι την τελευταία στιγμή.

Στην πρόσφατη συνέντευξή του στους «Financial Times», ο «μάγος» της διεθνούς διπλωματίας Χένρι Κίσινγκερ προέβλεψε ότι η γεωπολιτική κατάσταση παγκοσμίως θα υποστεί σημαντικές αλλαγές μετά το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία. Οι εξελίξεις όχι μόνο τον επιβεβαιώνουν αλλά ήδη τρέχουν μπροστά από τις προβλέψεις του, όπως δείχνει η σπουδή Φινλανδίας και Σουηδίας να προστρέξουν στην ασφάλεια του ΝΑΤΟ και η εξ αρχής ενθουσιώδης προεξόφληση αποδοχής του αιτήματός τους. Το ίδιο δείχνουν και οι αντιδράσεις απέναντι στην απόφαση αυτή, που δεν περιορίζονται στη σφοδρότητα της αντίδρασης της Ρωσίας, όπως άλλωστε αναμενόταν, αλλά εκδηλώθηκαν και από πλευράς Κίνας και -εδώ είναι κυρίως η έκπληξη – από πλευράς Τουρκίας!

Η δυσάρεστη έκπληξη που επιφύλαξε η Τουρκία στους συμμάχους της ενόχλησε βέβαια καταφανώς τις ΗΠΑ, όπως έδειξε η ψυχρή αποδοκιμασία της από την εκπρόσωπο του Λευκού Οίκου. Νέα δεδομένα λοιπόν για την ατζέντα Μητσοτάκη – Μπάιντεν. Είναι προφανές ότι οι Τούρκοι προσέφυγαν για μια ακόμη φορά στην πατροπαράδοτη σε αυτούς τεχνική του «παζαριού» για να αποσπάσουν διάφορα οφέλη. Είναι όμως εξίσου προφανές ότι η χρονική σύμπτωση της τουρκικής αντίδρασης με την επίσκεψη του έλληνα Πρωθυπουργού στις ΗΠΑ μόνο τυχαία δεν είναι.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα πρέπει να έχει πολλά να πει επ’ αυτού στον αμερικανό πρόεδρο, όπως άλλωστε και για τις τουρκικές προκλήσεις τη στιγμή που η Ουάσιγκτον υπόσχεται στην Αγκυρα αναβαθμισμένα F-16, αλλά και για κάποιες περίεργες πρόσφατες δηλώσεις της υφυπουργού του Βικτόριας Νούλαντ για τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου· τούτο, δε, πρέπει να το κάνει κρατώντας επιδεικτικά την μόλις προχθές ψηφισθείσα από τη Βουλή ελληνοαμερικανική συμφωνία αλλά και την αμυντική και ενεργειακή αναβάθμιση της Αλεξανδρούπολης.

Οι συζητήσεις αναμένεται να καλύψουν και τις ενδοευρωπαϊκές εξελίξεις, που όσο και αν δεν είναι εξίσου ταχείες – αργοκίνητο υπερωκεάνιο γαρ η ΕΕ, κατά Κυριάκο Μητσοτάκη και όχι μόνον -, έχουν μεγάλη διεθνοπολιτική σημασία ενώ ταυτόχρονα παρουσιάζουν ζωτικό ενδιαφέρον για τη χώρα μας. Ο προηγηθείς στις ΗΠΑ ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι συμφώνησε δημόσια με τον πρόεδρο των ΗΠΑ ότι είναι αναγκαίο να τεθεί πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου, ή να υπάρξει περιορισμός της, με διοικητικά μέτρα στη λειτουργία των αγορών ενέργειας. Αλλο ένα νέο δεδομένο λοιπόν για τη σημερινή συνάντηση. Είναι εύκολα αντιληπτό ότι μια επανάληψη αυτής της θέσης από τον Τζο Μπάιντεν δεν θα περάσει απαρατήρητη στο επικείμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 30ής-31ης Μαΐου, στο οποίο θα κριθούν πολλά. Αλήθεια, ενόψει αυτού του κρίσιμου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και με πλήρη επίγνωση του μεγέθους της χώρας μας, θα ήταν υπερβολικό να προσδοκούμε ότι ένα μέρος των συζητήσεων Μητσοτάκη – Μπάιντεν θα αφιερωθεί στον ρόλο που οι ΗΠΑ αναμένουν να παίξει η Ευρώπη αλλά και στο τι αναμένει η Ευρώπη από τις ΗΠΑ στην υπό διαμόρφωση νέα παγκόσμια πραγματικότητα;

Η συζήτηση των δύο ηγετών θα συμπεριλάβει πιθανότατα και το ανοιχτό (ξανά) θέμα του υποθαλάσσιου αγωγού φυσικού αερίου EastMed, το βάρος που θέλουν οι ΗΠΑ να δοθεί στο (δικό τους) υγροποιημένο φυσικό αέριο καθώς και τα καλώδια διασύνδεσης με Ισραήλ, Αίγυπτο και Κύπρο, ζητήματα που προσφέρουν στον έλληνα Πρωθυπουργό ενδιαφέρουσες ευκαιρίες  διαπραγμάτευσης με τον αμερικανό πρόεδρο. Οι προσδοκίες από τη συνάντηση είναι μεγάλες και η συγκυρία θα μπορούσε να επιτρέψει να είναι αναλόγου μεγέθους και τα αποτελέσματά της. Αργά απόψε θα γνωρίζουμε περισσότερα.

Ο Αλέκος Κρητικός είναι πρώην στέλεχος ΕΕ, πρώην γενικός γραμματέας στα υπουργεία Ανάπτυξης και Εσωτερικών, ειδικός σύμβουλος του ΕΛΙΑΜΕΠ. Πρόσφατα κυκλοφόρησε το βιβλίο του «Η Πολιτική Συνοχής της Ευρωπαϊκής Ενωσης – Η εξέλιξή της στις μεγάλες στιγμές της ευρωπαϊκής ενοποίησης».