Άγιος Νικόλαος – Δυτική Μάνη: Η άγονη παραδεισένια

Γράφει η Χριστίνα Ματθαίου *

Όποιος πρωτοβρεθεί στη Μάνη αντικρίζει τον άγονο, άνυδρο, δύσβατο τόπο της… Τον τόπο της Πέτρας, του Ήλιου, της θάλασσας…. Του γδικιωμού, του μοιρολογιού, των Πύργων αλλά και των άκαμπτων και αδούλωτων κατοίκων της που παραμένουν ίδιοι, στολισμένοι με περηφάνια και τιμή, όπως άλλωστε προστάζει η ίδια τους η ιστορία.

Ο Άγιος Νικόλαος είναι ένα γραφικό ψαροχώρι της Έξω Μάνης (Μεσσηνιακή Μάνη) που βρίσκεται 49 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Καλαμάτας. Στην είσοδο του χωριού, σε βράχο, δεσπόζει το Πυροβολείο του Γερακάρη.

Το πρώτο όνομα του χωριού ήταν Σελινίτσα, που σημαίνει μικρή Σελήνη ή μικρή Ελένη. Σύμφωνα με τον μύθο, στην παραλία της περιοχής αποβιβάστηκε ο Πάρης και άρπαξε την Ωραία Ελένη. «Σελινίτσα, στ’ άκουσμά σου ριγ’ η Σελήνη, καθώς ο Πάρις θωπεύει την Ελένη».

Αυτός ο τόπος είναι άγονος αλλά γοητευτικός, επειδή η θάλασσα συντροφεύει το βουνό με καταλύτη τους το φως. Η αρχιτεκτονική του παρελθόντος δένει με την ιστορική κληρονομιά των Μανιατών, η οποία ξεπερνά τα όρια του θρύλου και η φυσική ομορφιά, όταν συνδυάζεται με την καλοσύνη, γεννά στις καρδιές των ανθρώπων θαλπωρή, σαν να βρίσκεται κανείς στη βασιλεία των ουρανών.

Ο ανυπότακτος τούτος τόπος, σπαρμένος με γραφικούς οικισμούς καθηλώνει τον επισκέπτη με το μοναδικό του τοπίο που περιβάλλεται από την καταγάλανη θάλασσα του μεσσηνιακού κόλπου.

Η περιοχή του Αγίου Νικολάου ταυτίζεται με την αρχαία Πέφνο. Απέναντι από το γειτονικό χωριό Άγιος Δημήτριος, βρίσκεται η νησίδα Πέφνος όπου σύμφωνα με τη μυθολογία γεννήθηκαν μέσα από ένα  αυγό οι Διόσκουροι, Κάστορας και Πολυδεύκης, δίδυμα ετεροθαλή αδέλφια. Ο Πολυδεύκης ήταν αθάνατος, γιος του Δία ενώ ο Κάστορας θνητός, γιος του Τυνδάρεω.

Στον Άγιο Δημήτριο, επίσης, ξεχωρίζει ο επιβλητικός Πύργος του Χρηστέα, του Καπετάνιου της περιοχής, ο οποίος διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην απελευθέρωση της Καλαμάτας και στην επανάσταση του 1821. Από τον συγκεκριμένο πύργο βλήθηκε με κανονιοβολισμούς η ναυαρχίδα του Ιμπραήμ και απετράπη η απόβαση των Τουρκοαιγυπτίων τον Ιούνιο του 1826.

Αυτός ο τόπος έχει για τους επισκέπτες του κάτι το μεταφυσικό. Τα μυστικά του, όμως, δεν περιγράφονται με λόγια αλλά τα αισθάνεται όποιος τον κατοικήσει. Εκείνος που θα κοιμηθεί στην αγκαλιά της ακροταιναρίτικης γης θα ονειρευτεί και μετά θα ξυπνήσει στην ευωδιά της αυγής της, την οποία αρωματίζει η αγριορίγανη, το φασκόμηλο και το θυμάρι. Τότε θα μπολιασθεί η ψυχή του από την αύρα της καλοσύνης των προγόνων του, που έζησαν φτωχοί αλλά πέθαναν πλούσιοι από αισθήματα, αφού γεννήθηκαν με σφιγμένες τις γροθιές και έφυγαν με ανοιχτά τα χέρια, αφήνοντας μας για κληρονομιά την Ελευθερία. Σε αυτόν τον τόπο , μπορείς να αναζητήσεις τον μύθο. Έναν μύθο φυσικό αλλά όχι ανθρώπινο, έναν μύθο που περιγράφει ένα δόγμα χωρίς λόγια…

Η Χριστίνα Ματθαίου σπουδάζει δημοσιογραφία στη New Media Studies