Κοροναϊός: Μελέτη αναδεικνύει το σκληρό χτύπημα της πανδημίας στην εκπαιδευτική διαδικασία

Ανυπολόγιστες είναι οι εκπαιδευτικές απώλειες των τριών ετών πανδημίας που πέρασε για τα εκπαιδευτικά συστήματα ολόκληρου του πλανήτη (και φυσικά μεταξύ αυτών και της Ελλάδας).

1,6 δισ. μαθητές

Όπως αναφέρει έκθεση στελεχών της World Bank αλλά και μεγάλων αμερικανικών πανεπιστημίων και ερευνητικών ινστιτούτων, επηρεάστηκαν από το κλείσιμο των σχολείων των προηγούμενων ετών σχεδόν 1,6 δισεκατομμύρια μαθητές παγκοσμίως, με τις συνέπειες να μεταφράζονται σε εξαιρετικά επιβαρυντικές μακροπρόθεσμες οικονομικές επιπτώσεις, ειδικά σε βάρος εκείνων που ανήκουν σε περιβάλλοντα που μειονεκτούν κοινωνικά ή οικονομικά.

Σε αρκετές περιπτώσεις δε, το μέγεθος της μαθησιακής απώλειας φαίνεται ότι ξεπερνάει το μισό σχολικό έτος μαθημάτων. Τα οποία ποτέ δεν αναπληρώθηκαν…

Όλα τα παραπάνω είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά για το μέλλον των κοινωνιών μας, με τον ελληνικής καταγωγής practice manager της World Bank Χάρυ Πατρινό να υπογράφει μια μελέτη στην οποία τονίζει ότι ακόμη και οι σύντομες ανατροπές στη σχολική εκπαίδευση ενός παιδιού έχουν σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στη μάθησή του και μπορεί να είναι μακροχρόνιες.

Μεγάλη επίδραση

H μελέτη έγινε από τον κ. Πατρινό και τους Emiliana Vegas από την πλευρά του Χάρβαρντ των ΗΠΑ και Rohan Carter-Rau από το Brookings Institution.

Έτσι, όπως αναφέρεται στην ίδια μελέτη, ενώ ορισμένες χώρες κατάφεραν να περιορίσουν τις απώλειες, ο πραγματικός αντίκτυπος του COVID-19 στη μαθησιακή πρόοδο δείχνει ότι το κλείσιμο σχολείων συχνά έχει μεγάλη, επίμονη και άνιση επίδραση στη μάθηση.

Όπως όλοι τελικά διαπίστωσαν, η διαδικτυακή εκπαίδευση είναι ένα ατελές υποκατάστατο της διαπροσωπικής μάθησης, ιδιαίτερα για τα παιδιά από οικογένειες χαμηλότερων οικονομικών στρωμάτων που δεν είχαν, όπως είναι φυσικό, πρόσβαση σε σύγχρονο εξοπλισμό. Οι πρώτες έρευνες που έγιναν για το θέμα δε, βασίζονται σε περιορισμένα δεδομένα και αυτά προερχόμενα από χώρες υψηλού εισοδήματος που ήδη υποδηλώνουν μεγάλες απώλειες στα εκπαιδευτικά συστήματα και αυξημένη μαθησιακή ανισότητα.

35 μελέτες

Στην πρόσφατη μελέτη των τριών επιστημόνων εξετάστηκαν προσεκτικά τα ερευνητικά δεδομένα 35 διαφορετικών μελετών από 20 χώρες. Και τι αποκαλύπτουν αυτά;

-Οι περισσότερες μελέτες όπως είναι φυσικό (32), διαπιστώνουν στοιχεία απώλειας της μάθησης στα εκπαιδευτικά συστήματα και τους μαθητές τους.

Από τις 35 μελέτες που διαπίστωσαν απώλεια μάθησης, οι 27 ανέφεραν ευρήματα που είναι εύκολο να συγκριθούν. Οι περισσότερες μελέτες αναφέρονται σε  τυπικές αποκλίσεις από τα δεδομένα με βάση τα οποία κινούνταν τα εκπαιδευτικά τους συστήματα. Σε πέντε μελέτες ωστόσο, οι μαθησιακές απώλειες που αναφέρονται είναι μεγαλύτερες και αναφέρεται απόκλιση που ισοδυναμεί με απώλεια μαθησιακής απώλειας άνω του μισού σχολικού έτους…

Τι εξέτασαν

-Οι μελέτες εντοπίζουν σταθερά την ανισότητα στην εκπαίδευση και τα διαφορετικά επίπεδα απώλειας μάθησης στα σχολεία, ανάλογα με την κοινωνικοοικονομική κατάσταση των μαθητών. Στην ανασκόπηση αυτή των διεθνών ερευνών μάλιστα, σε 20 χώρες διαπιστώθηκε ότι εξετάστηκε ειδικά η κοινωνικοοικονομική κατάσταση των μαθητών και η συσχέτιση τους με το επίπεδο των μαθησιακών απωλειών των τελευταίων δυο ετών.

Στις περιπτώσεις αυτές, οι 15 έρευνες διαπιστώνουν μεγαλύτερη μαθησιακή απώλεια σε μαθητές ή σχολεία με χαμηλότερη κοινωνικοοικονομική κατάσταση, ενώ οι 5 δεν καταγράφουν στατιστικά σημαντική διαφορά. Πολλές μελέτες επίσης καταλήγουν στο, μάλλον αυτονόητο συμπέρασμα, ότι εκείνοι που έμειναν πίσω εκπαιδευτικά, ήταν εκείνοι που δυσκολεύονταν ακαδημαϊκά και πριν από την πανδημία.

Εχασαν τον δρόμο τους

Στις περιπτώσεις αυτές, 11 μελέτες αναφέρουν μεγαλύτερες μαθησιακές απώλειες για τους μαθητές από χαμηλότερα επίπεδα ακαδημαϊκής επίδοσης, και μόνο 3 για μαθητές που στο παρελθόν είχαν υψηλά ακαδημαϊκά επιτεύγματα και «έχασαν» τον δρόμο τους την περίοδο της πανδημίας.

Πόσο «μέτρησε» εκπαιδευτικά κάθε εβδομάδα μαθήματος που χάθηκε

Πάντως, αυτό στο οποίο συμφωνούν όλοι είναι πως όσο περισσότερο παρέμεναν κλειστά τα σχολεία, τόσο μεγαλύτερες ήταν οι μαθησιακές απώλειες για τους νέους. Για 19 χώρες για τις οποίες υπάρχουν σήμερα αξιόπιστα δεδομένα μαθησιακής απώλειας, ο μέσος όρος της χρονικής περιόδου που ήταν κλειστά τα σχολεία τους ήταν οι 15 εβδομάδες.

Και για κάθε εβδομάδα που έκλεισαν τα σχολεία, η μάθηση μειώθηκε σε μέσο όρο κατά 1,2 μονάδες στην σχετική κλίμακα μέτρησης των επιστημόνων.

Τα περισσότερα από τα αξιόπιστα δεδομένα της μελέτης που δημοσιεύθηκε πρόσφατα από τους τρεις επιστήμονες δε, προέρχονται από 12 ευρωπαϊκές χώρες (μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα). Σ αυτές, ο μέσος όρος κατά τον οποίο έκλεισαν τα σχολεία ήταν διάρκειας 11 εβδομάδων και για κάθε εβδομάδα κλεισίματος του σχολείου, οι μαθησιακές απώλειες ήταν περίπου 1,5 μονάδες ανά μήνα.

Με βάση τα παραπάνω, κατά το πρώτο κύμα κλεισίματος σχολείων των σχολείων από την πανδημία τον Μάρτιο του 2020, οι μαθητές έχασαν περίπου από το ένα τρίτο έως το μισό έτος της μάθησης τους.

Απώλειες

«Αυτές οι μαθησιακές απώλειες μπορούν να επηρεάσουν σοβαρά την εκπαιδευτική τροχιά ενός μαθητή, καθώς η χαμένη μάθηση είναι πιθανό να περιορίσει τις ευκαιρίες για πρόοδο σε υψηλότερα επίπεδα σχολικής εκπαίδευσης» αναφέρει η μελέτη.

Και βέβαια υπάρχουν οι απώλειες που δεν έχουν ακόμη υπολογιστεί. Εκείνες που σχετίζονται με την απώλεια ανθρώπινου κεφαλαίου και τους νέους που πιθανά μελλοντικά θα χάσουν τρισεκατομμύρια δολάρια ή ευρώ από το πιθανό μελλοντικό εισόδημα που θα κατακτούσαν με τα εφόδια από τις σπουδές τους…