Η τελευταία υποκατηγορία των ιδιαίτερων εξελίξεων στη μορφολογία της ελληνικής είναι εκείνη που σχετίζεται με τη χρήση επιθημάτων για το σχηματισμό νέων ονομάτων και ρημάτων. Η παραγωγική μορφολογία, περί ης ο λόγος, είναι εκείνη που περιγράφει τις διαδικασίες σχηματισμού νέων λέξεων με βάση τα παραγωγικά στοιχεία μιας γλώσσας, εν προκειμένω της ελληνικής.

Σε αυτό το πεδίο, λοιπόν, η ελληνική –πάντα σε συνάρτηση με την κοινή ινδοευρωπαϊκή γλώσσα, την «πρωτοϊνδοευρωπαϊκή»– ακολούθησε τρεις διαφορετικές κατευθύνσεις: α) επεξέτεινε ουσιωδώς τη χρήση ορισμένων μέσων που είχε κληρονομήσει προκειμένου να παραγάγει νέες λέξεις, β) περιόρισε την παραγωγικότητα άλλων μέσων και γ) προέβη στην ανάπτυξη νέων παραγωγικών διαδικασιών.

Καρπός της τελευταίας –εντελώς δικής της– διαδρομής που ακολούθησε η ελληνική υπήρξε το γεγονός ότι μερικά από τα πλέον παραγωγικά ονοματικά επιθήματά της δεν έχουν αντίστοιχο σε άλλες γλώσσες της ινδοευρωπαϊκής οικογένειας.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το επίθημα -ηυ- (ονομαστική ενικού των τριτόκλιτων αρσενικών με κατάληξη -εύς ή και -ής στην αρκαδοκυπριακή διάλεκτο), που χρησιμοποιείται ευρέως προκειμένου να δηλωθούν προσωπικά επαγγέλματα και ασχολίες, καθώς και ονόματα.

Ανάλογα επιθήματα της ελληνικής είναι το -ιδ- (μέσο για την παραγωγή επαγγελματικών τίτλων, θηλυκών ονομάτων και υποκοριστικών) και το -αδ- (μέσο για το σχηματισμό θηλυκών ουσιαστικών από ρηματικά ή ονοματικά θέματα).

*Στη φωτογραφία του παρόντος άρθρου εικονίζεται μαινάδα, δηλαδή κατώτερη γυναικεία θεότητα που συνόδευε τον Διόνυσο (το επίθημα -αδ- αποτελεί μέσο για το σχηματισμό του θηλυκού ουσιαστικού «μαινάς»).

Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Η γέννηση της ελληνικής γλώσσας (Μέρος Α’)

Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Η γέννηση της ελληνικής γλώσσας (Μέρος Β’)

Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Η γέννηση της ελληνικής γλώσσας (Μέρος Γ’)

Headlines