Γενετική παρέμβαση μετατρέπει αγαθιάρικα χάμστερ σε τραμπούκους

Το πείραμα δεν εξελίχθηκε σύμφωνα με τις προβλέψεις. Για την ακρίβεια, τα αποτελέσματα ήταν τα αντίθετα από τα αναμενόμενα.

Νευροεπιστήμονες στις ΗΠΑ δηλώνουν «πραγματικά έκπληκτοι» από πείραμα που μετέτρεψε ταπεινά χαμστεράκια σε υπερκοινωνικούς τραμπούκους.

Το μόνο ασφαλές συμπέρασμα από τη μελέτη είναι ότι «η βιολογία της κοινωνικής συμπεριφοράς ίσως είναι πιο περίπλοκη από ό,τι νομίζαμε ως τώρα» λένε σαστισμένοι οι ερευνητές.

Ο δρ Έλιοτ Άλμπερτς και οι συνεργάτες του στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Τζόρτζια ήθελαν να διερευνήσουν τη δράση της βασοπρεσίνης, η οποία σύμφωνα με προηγούμενες έρευνες παίζει κρίσιμο ρόλο στη ρύθμιση της κοινωνικής συμπεριφοράς στα θηλαστικά, καθώς συμμετέχει για παράδειγμα στο δέσιμο των ζευγαριών και τη συνεργασία.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν το πρωτοποριακό εργαλείο γενετικής τροποποίησης CRISPR για να απενεργοποιήσουν το γονίδιο του υποδοχέα της βασοπρεσίνης, κάτι που ουσιαστικά εξαλείφει πλήρως τη δράση της ορμόνης.

«Τα αποτελέσματα πραγματικά μας προκάλεσαν έκπληξη» λέει ο Άλμπερτς σε ανακοίνωση του πανεπιστημίου. «Περιμέναμε ότι αν διακόπταμε τη λειτουργία της βασοπρεσίνης θα μειώναμε ταυτόχρονα και την επιθετικότητα και την κοινωνική επικοινωνία. Συνέβη όμως το αντίθετο».

Περιέργως, τα χάμστερ από τα οποία απουσίαζε ο υποδοχέας της βασοπρεσίνης παρουσίαζαν πολύ υψηλότερα επίπεδα κοινωνικής επικοινωνίας, σε σχέση με πειραματόζωα που δεν είχαν υποστεί τη γενετική τροποποίηση.

Ταυτόχρονα όμως τα γενετικα τροποποιημένα χάμστερ ήταν και πολύ πιο επιθετικά απέναντι στα άτομα του ίδιου φύλου, αναφέρει η ομάδα στην επιθεώρηση PNAS.

«Αυτό οδηγεί σε ένα εντυπωσιακό συμπέρασμα» λέει ο Άλμπερτς. «Αν και γνωρίζουμε ότι η βασοπρεσίνη ενθαρρύνει τις κοινωνικές συμπεριφορές δρώντας σε μια ποικιλία περιοχών του εγκεφάλου, είναι πιθανό ότι οι γενικότερες επιδράσεις του υποδοχέα έχουν κατασταλτικό χαρακτήρα».

Παραμένει άγνωστο αν τα ευρήματα ισχύουν και στον άνθρωπο, ωστόσο οι ερευνητές επισημαίνουν ότι το συριακό χάμστερ που χρησιμοποιήθηκε στο πείραμα –ένα από τα δημοφιλέστερα κατοικίδια- μοιάζουν περισσότερο με τον Ηomo sapiens από ό,τι άλλα πειραματόζωα όπως τα ποντίκια.

Η κοινωνική τους οργάνωση μοιάζει περισσότερο με την ανθρώπινη και «οι αντίδρασή τους στο στρες μοιάζει περισσότερο με την ανθρώπινη συγκριτικά με άλλα τρωκτικά» λέει ο Άλμπερτς.

Κι αυτό σημαίνει ότι η λειτουργία της ορμόνης βασοπρεσίνης στον άνθρωπο είναι επίσης πιο περίπλοκη και αντιφατική από ό,τι είχε εκτιμηθεί ως τώρα.