Θανάσιμος κίνδυνος – Τα παιχνίδια που απειλούν τα παιδιά

Τα θανάσιμα ή ασφυξιογόνα παιχνίδια, όπως τα παίζουν τα παιδιά και οι νέοι έφηβοι, δεν είναι νέο φαινόμενο. Η προέλευση τους μέσα από στοιχεία και ανέκδοτα δείχνει ότι τα παιδιά παίζουν εκδοχές αυτών των παιχνιδιών τουλάχιστον από τη δεκαετία του 1930. Ο πρώτος θάνατος πνιγμού από τέτοια παιχνίδια που καταγράφεται, είναι το 1995. Ορισμένοι ειδικοί όμως, υποστηρίζουν ότι υπάρχουν τόσο καιρό όσο και η περιέργεια των παιδιών.

Ένα «κλικ» μακριά από το θάνατο

Αυτό που φαίνεται να αλλάζει στη σημερινή εποχή είναι η αύξηση της θνησιμότητας και η εξάπλωση τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Κάποτε οι οδηγίες των παιχνιδιών διαδίδονταν από στόμα σε στόμα και πραγματοποιούνταν σε ζευγάρια ή ομάδες. Τα Κέντρα Ελέγχου Νοσημάτων (Centers for Disease Control) αναφέρουν ότι πλέον η πλειοψηφία των θανάτων σημειώνεται όταν τα παιδιά παίζουν μόνα τους.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για το 2021, οι τραυματισμοί (συμπεριλαμβανομένου του πνιγμού), η βία και ο αυτοτραυματισμός είναι ανάμεσα στις κύριες αιτίες θανάτου μεταξύ των εφήβων και των νεαρών ενηλίκων.

Μπορεί τα παιχνίδια να υπάρχουν εδώ και γενιές, αλλά υπάρχει ανανεωμένη ανησυχία στην εποχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και των βίντεο του YouTube, με μια γρήγορη αναζήτηση εμφανίζονται εκατομμύρια αποτελέσματα για το «πώς να παίξετε το παιχνίδι λιποθυμίας» και «πώς να παίξετε».

Οι έφηβοι διακόπτουν τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο με αντάλλαγμα μερικά δευτερόλεπτα ευφορίας, πριν χάσουν τις αισθήσεις τους. Προκειμένου να το επιτύχουν αυτό, τα παιδιά χρησιμοποιούν σχοινιά, κασκόλ ή άλλα αντικείμενα για να στραγγαλιστούν, είτε μόνα τους είτε μέσα σε μια ομάδα. Το παιχνίδι είναι πιο πιθανό να αποβεί θανατηφόρο όταν χρησιμοποιούνται τέτοια αντικείμενα και όταν εξασκείται μόνο του παρά με έναν φίλο ή ομάδα.

Η κοινωνική αποδοχή των επιζώντων του Blackout Challenge

Τα κίνητρα και το υπόβαθρο των παιδιών που παίζουν θανάσιμα παιχνίδια είτε αυτά λέγονται «Choking Game» είτε «Pass Out ή Blackout Challenge» είναι σε μεγάλο βαθμό διαφορετικά. Η κοινωνική πίεση και η πίεση των συνομηλίκων μπορούν εύκολα να ξεπεράσουν τους εφήβους και να τους αναγκάσουν να συμμετέχουν σε επικίνδυνα διαδικτυακά παιχνίδια. Αλλά δεν είναι πάντα θέμα πίεσης. Μερικές φορές, τα παιδιά τείνουν να πειραματίζονται, παίρνοντας μέρος σε επικίνδυνα παιχνίδια για χάρη της διασκέδασης και της συγκίνησης. Το πιο σημαντικό είναι ότι οι λεπτομέρειες αυτών των παιχνιδιών παραμένουν κρυφές. Οι περισσότεροι γονείς δεν γνωρίζουν και γνωρίζουν αυτά τα παιχνίδια μόνο αφού κάτι πάει στραβά.

Η Μπλε Φάλαινα στους «μπλε» έφηβους

Για τα παιδιά που δεν προέρχονται από λειτουργικές οικογένειες ή επηρεάζονται ιδιαίτερα από τη συνηθισμένη εφηβική κατάθλιψη, το διαδικτυακό παιχνίδι που ονομάζεται «Μπλε Φάλαινα», είναι περισσότερο διαδεδομένο σε αυτές τις ομάδες και μπορεί να επιφέρει μοιραία αποτελέσματα. Το παιχνίδι της μπλε φάλαινας και άλλα παρόμοια παιχνίδια αυτοκτονίας στοχεύουν ευάλωτους εφήβους που πάσχουν από κατάθλιψη και άλλες ψυχικές ασθένειες ή βιώνουν υψηλά επίπεδα αναταραχής και αγωνίας. Ενθαρρύνουν τους εφήβους να αντιμετωπίσουν τα αρνητικά συναισθήματά τους με καταστροφικούς τρόπους, ενώ παρέχουν μια αίσθηση δύναμης και ελέγχου σε όσους λειτουργούν ως διαχειριστές.

Η 17χρονη Rina Palenkova θεωρείται ότι είναι το πρώτο της Μπλε Φάλαινας. Το 2015, έβαλε το κεφάλι της σε έναν σιδηρόδρομο αφού δημοσίευσε ένα τελευταίο μήνυμα και μια φωτογραφίας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ο 21χρονος Philipp Budeikin, ο οποίος δημιούργησε το παιχνίδι δήλωσε ότι σκοπός του ήταν «να καθαρίσει τους αδύναμους από την κοινωνία», αφού συνελήφθη και κατηγορήθηκε με υποκίνηση αυτοκτονίας σε τουλάχιστον 16 κορίτσια.

Το παιχνίδι του καλαμαριού από το Netflix στο διάλειμμα

Μαθητές ηλικίας από έξι ετών παίζουν παιχνίδια από το βίαιο θρίλερ του Netflix Squid Game, προειδοποιούν οι δάσκαλοι. Η νοτιοκορεάτικη σειρά περιλαμβάνει χαρακτήρες που διαγωνίζονται σε μια σειρά παιχνιδιών όπου η αποτυχία καταλήγει σε θάνατο.

Τα παιδιά συχνά συμμετέχουν στη μάθηση με παρατήρηση. «Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι μιμούνται συμπεριφορές που βλέπουν παρακολουθώντας τους άλλους», εξηγεί η Rebecca Cowan, Ph.D., LPC, NCC, ιδιοκτήτρια της Anchor Counseling & Wellness, LLC με έδρα τη Βιρτζίνια. Προσθέτει ότι αυτές οι παρατηρήσεις περιλαμβάνουν αυτό που βλέπουν στην τηλεόραση ή στα βιντεοπαιχνίδια.

Ακόμα κι αν ένα παιδί δεν έχει δει ούτε ένα επεισόδιο, παραλλαγές άλλων ατόμων που αντιγράφουν επεισόδια του Squid Game υπάρχουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Και άλλοι μαθητές στην τάξη μπορεί να το παρακολούθησαν στο σπίτι με ή χωρίς τους γονείς ή τα μεγαλύτερα αδέρφια τους. Από εκεί, μετακινείται στην παιδική χαρά και το προαύλιο του σχολείου.

«Τα παιχνίδια στο Squid Game είναι φτιαγμένα για να απευθύνονται σε παιδιά και ενήλικες», λέει η Karen Aronian, Ed.D., ειδικός σε γονείς και εκπαίδευση. «Για αρχή, είναι, στην πραγματικότητα, παιδικά παιχνίδια της γενιάς μας». Ο Δρ Cowan προσθέτει ότι η επιθυμία να γίνουν αποδεκτοί από τους συνομηλίκους μπορεί επίσης να δελεάσει τα παιδιά να παίξουν μαζί.

Αν και ορισμένα από τα παιχνίδια που απεικονίζονται θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως προσαρμογές παραδοσιακών παιχνιδιών, οι βίαιες συνέπειες της αποτυχίας είναι ακατάλληλες για τους νεότερους θεατές, οι γονείς θα πρέπει να ελέγχουν και να παρακολουθούν τι βλέπουν τα παιδιά στο σπίτι, ώστε να το προστατευτούν από τέτοιο υλικό.

Η Βασιλίνα Ριστάνη σπουδάζει δημοσιογραφία στη New Media Studies