Τι κρύβει η πρόκληση της Τουρκίας στην Αλεξανδρούπολη

Των Αλεξάνδρας Φωτάκη, Μάνου Χαραλαμπάκη

Μία πτήση με μηνύματα προς πολλούς αποδέκτες ήταν αυτή των τουρκικών F-16 που παραβίασαν τον εναέριο χώρο της Ελλάδας και πέταξαν πάνω από θαλάσσιο χώρο σε απόσταση μόλις 2,5 ναυτικών μιλίων από την Αλεξανδρούπολη.

Η τουρκική προκλητικότητα για την Αθήνα πήρε μεγαλύτερες διαστάσεις λόγω της περιόδου που πραγματοποιήθηκε, στη σκιά της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, καθώς επίσης και του αναβαθμισμένου ρόλου της Αλεξανδρούπολης, που έχει αναδειχθεί σε κόμβο στρατηγικής σημασίας για την περιοχή και το ΝΑΤΟ.

Για διπλωματικούς και στρατιωτικούς παράγοντες, μάλιστα, η επιλογή της Αγκυρας να προχωρήσει στην εν λόγω παραβίαση, η οποία προστίθεται στα διαρκή μπαράζ υπερπτήσεων και παραβιάσεων στο Αιγαίο και στα νησιά, θα μπορούσε να αποτελεί και βήμα προς ένα «θερμό καλοκαίρι», που μπορεί να «κάψει» το μορατόριουμ Μητσοτάκη – Ερντογάν.

Τα μηνύματα της Αγκυρας ωστόσο δεν αφορούν μόνο την Αθήνα, αλλά και τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, δεδομένου ότι η Αλεξανδρούπολη έχει εξελιχθεί σε κόμβο μεταφοράς δυνάμεων ενίσχυσης της Συμμαχίας, αλλά και ενεργειακό κόμβο της Βαλκανικής, με την Τουρκία να καταγγέλλει τα σχέδια αναβάθμισής της ήδη από το 2021.

Σε μία περίοδο που η τουρκική πλευρά παίζει ένα επικίνδυνο διπλωματικό παιχνίδι εκβιασμού προς τη Δύση, με αιχμή την άρνησή της για ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, επιδιώκοντας να εξασφαλίσει όσο το δυνατόν περισσότερες διεκδικήσεις από τις εκκρεμότητες στην ατζέντα της, εντάσσει σε αυτές και τα ελληνοτουρκικά. Η ενόχληση για τα αποτελέσματα της επίσκεψης του Κυριάκου Μητσοτάκη στις ΗΠΑ φάνηκε ήδη από τις δηλώσεις Τσαβούσογλου στις 18 Μαΐου, μετά τη συνάντησή του με τον Μπλίνκεν – την ίδια ημέρα που έγινε και η παραβίαση.

Ο τούρκος ΥΠΕΞ δεν έκρυψε ότι παραπονέθηκε για διατάραξη της ισορροπίας στο σχήμα Ελλάδα – Τουρκία – ΗΠΑ – Κύπρος, έβαλε στο τραπέζι τα F-16 που διεκδικεί η Αγκυρα, ζήτησε επανένταξη στο πρόγραμμα των F-35 και αναστολή των κυρώσεων CAATSA που επέβαλε η Ουάσιγκτον λόγω των S-400.

Η παραβίαση του εναέριου χώρου πλησίον της Αλεξανδρούπολης έγινε αφορμή να ξεσπάσει και ένας διπλωματικός πόλεμος, με τον Δένδια να δίνει εντολή για διάβημα στον τούρκο πρεσβευτή στην Αθήνα, ενώ την ίδια στιγμή δόθηκαν οδηγίες για την ενημέρωση της ΕΕ, του ΝΑΤΟ και του ΟΗΕ. Το ΥΠΕΞ συνδέει άμεσα την τουρκική πρόκληση με την υπονόμευση της συνοχής του ΝΑΤΟ, σε μία περίοδο που αυτή χαρακτηρίζεται απαραίτητη, με ερωτηματικά για τον ρόλο της Τουρκίας, στέλνοντας παράλληλα το δικό του μήνυμα στους συμμάχους να αναλάβουν τις ευθύνες τους.

Το τουρκικό ΥΠΕΞ απάντησε με τον ισχυρισμό ότι η παραβίαση ήταν απάντηση σε ελληνικές παραβιάσεις των προηγούμενων ημερών, κατηγορώντας την Αθήνα ως αυτήν που ξεκίνησε την ένταση και απορρίπτοντας τις κατηγορίες.

Στη θέση ότι όλα τα κράτη ενθαρρύνονται «να επιλύσουν τα ζητήματα θαλάσσιας οριοθέτησης ειρηνικά και σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο» επέμεινε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Προβληματισμός

Η κλιμάκωση της τουρκικής παραβατικότητας το τελευταίο διάστημα και γενικότερα η συμπεριφορά της Αγκυρας που απέχει μακράν από τον σεβασμό στους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου προκαλεί προβληματισμό και στο «Πεντάγωνο».

Οι έλληνες επιτελείς δεν στέκονται μόνο στη θρασύτατη παραβίαση του Εθνικού Εναέριου Χώρου από το ζεύγος των τουρκικών F-16 που έφτασαν μόλις 2, 5 ναυτικά μίλια από την Αλεξανδρούπολη. Εδώ και περισσότερο από έναν μήνα υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι η Αγκυρα επιδιώκει την ένταση.

Τόσο οι παραβιάσεις όσο και οι υπερπτήσεις παρουσιάζουν κατακόρυφη αύξηση, με τους Τούρκους να προχωρούν μάλιστα σε κάποιες περιπτώσεις σε άκρως επικίνδυνες ενέργειες στο Αιγαίο, όπως οι 41 υπερπτήσεις σε μία ημέρα μετά το Πάσχα.

Μάλιστα, αυτή η παραβατική δραστηριότητα της Αγκυρας συνεχίζεται αμείωτη αφού από την περασμένη Τετάρτη έως χθες καταγράφηκαν 84 παραβιάσεις του Εθνικού Εναέριου Χώρου.

Οι Τούρκοι δεν έχουν κρύψει την ενόχλησή τους για τη γενικότερη αναβάθμιση του ρόλου της Ελλάδας στην περιοχή. Γι’ αυτό και στα επιτελεία υπάρχει επαγρύπνηση για το ενδεχόμενο περαιτέρω κλιμάκωσης των τουρκικών προκλήσεων.