Η Ειρήνη Μακρή μίλησε στο in για τον «Γλάρο» του Τσέχωφ

Οι C. for Circus παρουσιάζουν το κλασικό αριστούργημα της σύγχρονης δραματουργίας «ο Γλάρος» του Άντον Τσέχωφ, σε μετάφραση Ξένιας Καλογεροπούλου και σκηνοθεσία Νικόλα Παπαδομιχελάκη.

Σε μία εποχή γεμάτη απελπισία, με όχημα το τσεχωφικό αριστούργημα και τη μουσική που ερμηνεύουν ζωντανά επί σκηνής, οι C. for Circus συναντιούνται σε ένα δεύτερο σχεδίασμα, για να αναμετρηθούν με το χάσμα μεταξύ παλιού και νέου, έμπνευσης, έρωτα και απελπισίας.

Καθισμένοι πλάι στη νοητή λίμνη της θεατρικής σκηνής του θεάτρου Καρέζη, προσπαθούν να ανασυγκροτήσουν έναν κύκλο που μοιάζει να έχει σπάσει. Τραγουδούν και παίζουν τον έρωτα, τη ζωή και το θάνατο, θίγοντας με χιούμορ κι ευαισθησία όσα δεν έπαψαν να απασχολούν την ανθρωπότητα, από τη Ρωσία του 1895 μέχρι την Αθήνα του σήμερα.

Η Ειρήνη Μακρή, η οποία ενσαρκώνει την Πωλίνα, μίλησε στο in για αυτή την ιδιαίτερη παράσταση.

Ποιος είναι ο ρόλος σας στην παράσταση «ο Γλάρος»;

Ο ρόλος μου στην παράστασή μας είναι η Πωλίνα Αντρέγεβνα, η σύζυγος του επιστάτη του κτήματος της λίμνης. Η Πωλίνα είναι κατά βάση μητέρα και νοικοκυρά και επιπλέον ερωμένη και σύζυγος. Είναι πρακτική, μιας και γνωρίζει να χειρίζεται τις δουλειές του σπιτιού, αλλά είναι παράλληλα ασύλληπτα ρομαντική και ονειροπόλα, σχεδόν αφοπλιστικά εύφλεκτη και ζηλιάρα. Η Πωλίνα αγαπάει βαθιά και υπομένει αέναα. Γι’ αυτό τριγυρίζει μες στο κτήμα εγκλωβισμένη, όπως οι γλάροι γύρω από τη λίμνη.

Ποιους προβληματισμούς θίγει αυτό το έργο;

Το έργο καταπιάνεται με την ατέρμονη πάλη μεταξύ του παλιού και του νέου σε διάφορες εκδοχές. Στην τέχνη και τις διαφορετικές μορφές της, στις γενιές και την αναπόφευκτη απόστασή τους, στον έρωτα, τη δουλειά, τις οικογενειακές σχέσεις. Ο χρόνος και αυτή η αίσθηση στασιμότητας ενώ όλα φαίνονται ν’ αλλάζουν, είναι από τα βασικά ζητήματα του έργου. Αυτή η ηρεμία των νερών της λίμνης ενώ έχουν έρθει τα πάνω-κάτω, ζωές έχουν καταστραφεί, άλλες έχουν αναγεννηθεί και πάει λέγοντας. Αυτή η ηρεμία είναι η μεγαλύτερη τραγωδία του έργου και του μεγαλείου της ανθρώπινης ύπαρξης. Ακριβώς αυτή με την οποία δεν καταφέρνει να συμφιλιωθεί ο Κόστια μας.

Ποιο είναι το προφίλ των ηρώων;

Όλοι οι ήρωες του Τσέχωφ είναι άνθρωποι, όχι σύμβολα ή ιδέες. Βαθιά, ολοκληρωμένοι ατελείς άνθρωποι. Όχι υπέρ άνθρωποι, αλλά τσακισμένοι απ’ τη ζωή. Άνθρωποι που φοβούνται το χρόνο, τα γηρατειά, το θάνατο, τον έρωτα, την ευτυχία, τη δυστυχία τους. Φυσικά παθιάζονται με τη ζωή, αγαπάνε παράφορα, μισούν ακαριαία, ζηλεύουν οικτρά και πονάνε βαθιά. Και παρόλα αυτά συνεχίζουν και ζουν. Όπως κάνουμε κι εμείς.

Τι αναφορές έχει στο σήμερα;

Όταν ένα έργο καταπιάνεται με τόσο βασικά ζητήματα όπως ο χρόνος, ο έρωτας, η οικογένεια ή η τέχνη, τότε οι αναφορές στο σήμερα είναι αναπόφευκτες. Η πάλη του παλιού με το νέο είναι αιώνια. Οι νέες γενιές πάντα θα προσπαθούν να προτείνουν κάτι καινούριο και θα αμφισβητούν τις παλιότερες. Είναι φυσικό. Αυτή είναι η ροή των πραγμάτων. Αλλά και η άρνηση των «γηραιότερων» να εγκαταλείψουν τα πόστα τους, είναι κάτι πολύ γνώριμο και σήμερα. Ο έρωτας με όλες τις μορφές του, τον ανεκπλήρωτο, τον αθώο, τον προδομένο, τον συμβιβασμένο και ούτω καθεξής. Επίσης, ταλαιπωρεί τους ανθρώπους διαχρονικά. Όσο για τον προβληματισμό περί τέχνης, καλύτερα από μένα τα λέει ο ίδιος ο συγγραφέας «δεν μπορούμε να ζήσουμε χωρίς το θέατρο!». Γι’ αυτό υπάρχει από την αρχαιότητα και γι’ αυτό η τέχνη βρήκε και τρόπο να επιβιώσει τα τελευταία χρόνια, προσαρμοζόμενη στις νέες συνθήκες.

Ποιο είναι το μήνυμα που θέλετε να έχει πάρει ο θεατής όταν δει την παράσταση;

Ότι ο Τσέχωφ δεν είναι βαρύς συγγραφέας ούτε ανεβαίνει με συγκεκριμένο τρόπο. Γράφει κωμικοτραγικές ιστορίες, που θα μπορούσαν να συμβούν εδώ, σήμερα, στον καθένα μας και δεν είναι τίποτα μεγαλύτερο ή πιο σύνθετο από μια παρέα ανθρώπων που συμβιώνει, κρατώντας με κόπο τις ισορροπίες μεταξύ τους.

Ποια είναι η αγαπημένη σας σκηνή;

Μπορώ να μιλήσω μόνο για αγαπημένο στιγμιότυπο. Μια στιγμή που με συγκινεί πάντα στο κείμενο του «Γλάρου» είναι η πρώτη φορά που μαζεύονται όλοι μαζί, μετά την παράσταση του Τρέπλιεφ. Ακούνε -στην παράστασή μας παίζουμε- μουσική και αναπολούν τα περασμένα καλοκαίρια. Μικρές θύμισες, γεμάτες συναισθήματα, πάντα στην κόψη του ξυραφιού. Μου θυμίζει λίγο τις στιγμές που περνάμε και ως ομάδα και παρέα, όλο και πιο αραιές πια, που μαζευόμαστε και θυμόμαστε ένα τραγούδι απ’ τα παλιά κι εκεί μέσα χωράνε κάθε φορά όλα τα καλοκαίρια μας.

Κάποια σκέψη με αφορμή τον κορωνοϊό και τον πόλεμο που βιώνουμε;

Η πανδημία δημιούργησε μια πολύ δύσκολη συνθήκη για όλους μας. Έχουν περάσει δύο χρόνια φόβου, εγκλεισμού και περιορισμών της ελευθερίας μας, με ακραία κρατικά μέτρα, πολλές φορές ακατανόητα και ταυτόχρονα ελάχιστη πρόνοια. Η απόσταση μεταξύ των ανθρώπων μεγάλωσε και παγιώθηκε. Όπως και αρκετά από τα μέτρα που πάρθηκαν, που ήρθαν για να μείνουν. Νομίζω ότι θα μας πάρει αρκετό καιρό ως κοινωνία να ανακάμψουμε από αυτό, αν τα καταφέρουμε. Θα χρειαστεί μεγάλη υπέρβαση για να μη χάσουμε την εγγύτητα, την τρυφερότητα, την απτικότητα και την εξωστρέφεια. Ταυτόχρονα και πριν καλά καλά αμβλυνθεί η υγειονομική αυτή η κρίση βρισκόμαστε μάρτυρες μιας ακόμη παγκόσμιας κρίσης. Ενός πολέμου στα σύνορα των ευρωπαϊκών αυτή τη φορά εδαφών, που απειλεί τρομακτικά την ειρήνη των τελευταίων ετών. Με αποτέλεσμα ο φόβος να γιγαντώνεται, η κρίση να βαθαίνει, να δημιουργούνται νέες προσφυγικές ροές, να αυξάνεται ο πληθωρισμός και τα ΜΜΕ να ανταγωνίζονται ποιο θα ανακοινώσει πρώτο την πιο τραγική είδηση. Τα social media μας κατακλύζονται μόνο από ασχήμια και σκοτάδι. Και δυστυχώς οδεύουμε σε δύσκολους και συντηρητικούς καιρούς. Μόνη αντίσταση σ’ αυτό είναι η χαρά, η αγάπη και η συλλογικότητα.

Ποιες είναι οι ευκολίες και οι δυσκολίες όταν είσαι μέλος μιας θεατρικής ομάδας;

Το να είσαι μέρος μια θεατρικής ομάδας είναι ακριβώς όπως μια σχέση ζωής. Ξεκινάει με τον έρωτα, μεταμορφώνεται σε συντροφικότητα, ωριμάζει σε βαθιά αγάπη και καταλήγει να είναι οικογενειακή. Ήμασταν πραγματικά τυχεροί που συναντηθήκαμε, αρχίσαμε να δημιουργούμε, να διαμορφωνόμαστε και καταλήξαμε να συμπορευόμαστε χέρι – χέρι τα τελευταία 15 χρόνια. Οι ευκολίες και οι δυσκολίες, λοιπόν, είναι αυτές μιας σχέσης. Οι δυσκολίες αντιμετωπίζονται πιο εύκολα όταν μοιράζονται σε πολλούς, γιατί κάποιοι τραβάνε μπροστά τη μια φορά και κάποιοι την άλλη. Ταυτόχρονα, οι δυσκολίες αυξάνονται όταν μπλέκονται πολλοί, γιατί και η κούραση και η ασυνεννοησία πολλαπλασιάζονται και όπως οι μακροχρόνιες σχέσεις κουβαλάνε πια κι ένα παρελθόν. Πανέμορφο και σημαντικό, ωστόσο διακριτικά παρόν.

«Μόνος σου πας πιο γρήγορα, μαζί πάμε σίγουρα πιο μακριά»