Νίκος Παππάς: «Δεν είμαστε ούτε κομμουνισταί ούτε δεξιοί ούτε μοναρχικοί»

Στις 25 Μαΐου 1973, στο πλαίσιο του αποκληθέντος Κινήματος του Ναυτικού κατά της χούντας των συνταγματαρχών, ο αείμνηστος ευβοεύς αντιπλοίαρχος Νίκος Παππάς (1930-2013), κυβερνήτης του αντιτορπιλικού «Βέλος», έλαβε την απόφαση να αποχωρήσει από άσκηση του NATO στην οποία συμμετείχε και να οδηγήσει το σκάφος του στον ιταλικό όρμο του Φιουμιτσίνο.

Ο Παππάς αποβιβάστηκε στον ιταλικό λιμένα την επομένη, μαζί με ικανό αριθμό αξιωματικών και υπαξιωματικών του αντιτορπιλικού του, προκειμένου να ζητήσει πολιτικό άσυλο.

Με την εν λόγω ενέργεια ο Παππάς προστάτευσε την τιμή των ενόπλων δυνάμεων της χώρας, κράτησε ψηλά τη σημαία του Πολεμικού Ναυτικού (δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι ήδη από τον Απρίλιο του 1967, αμέσως μετά την επιβολή της δικτατορίας, είχε υποβάλει την παραίτησή του ο Αρχηγός του Ναυτικού, αντιναύαρχος Κωνσταντίνος Εγκολφόπουλος) και κατέφερε ένα ισχυρό πλήγμα στη χούντα των Αθηνών, καθώς έφερε στο διεθνές προσκήνιο τον αντιδικτατορικό αγώνα των Ελλήνων και την εναντίωση υπολογίσιμης μερίδας των ενόπλων δυνάμεων της χώρας στους Απριλιανούς.

Αξίζει να σημειωθεί ότι λίγες ημέρες πριν από την προαναφερθείσα πρωτοβουλία του Παππά και των συναδέλφων του είχαν συλληφθεί από τα όργανα της χούντας οι απόστρατοι αντιναύαρχοι Κ. Εγκολφόπουλος και Ι. Μηναίος ως εγκέφαλοι του αντιδικτατορικού κινήματος που είχε εκδηλωθεί στους κόλπους του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού.

Σε προγενέστερο άρθρο μας αφιερωμένο στον αγνό πατριώτη Νίκο Παππά είχαμε δώσει μια συνοπτική εικόνα των διαδραματισθέντων την 25η Μαΐου 1973 και τις ημέρες που ακολούθησαν βάσει πληροφοριών που είχαμε συλλέξει από αξιόπιστες πηγές.

Στο σημερινό άρθρο μας θα δούμε πώς είχαν παρουσιάσει τη σχετική είδηση «Τα Νέα», η ιστορική εφημερίδα του ΔΟΛ.

Το πρωτοσέλιδο του φύλλου των «Νέων» που είχε κυκλοφορήσει τη Δευτέρα 28 Μαΐου 1973 περιελάμβανε άρθρο με τίτλο «Πολιτικό άσυλο στην Ιταλία σε 31 άνδρες τού Βέλος» και υπότιτλο «Ο αντιπλοίαρχος Παππάς αρνείται ότι είχε επαφή με τον βασιλέα ή σχέση με την κίνηση στο Ναυτικό».

Στο εν λόγω άρθρο των «Νέων» υπήρχαν, μεταξύ πολλών άλλων, οι ακόλουθες πληροφορίες:

Πολιτικό άσυλο παρεσχέθη από την ιταλική κυβέρνηση στον κυβερνήτη του αντιτορπιλλικού «Βέλος», αντιπλοίαρχο κ. Ν. Παππά, και σε 30 ακόμη μέλη του πληρώματος – 6 αξιωματικοί, 23 υπαξιωματικοί και ένας ναύτης του σκάφους. Ήδη το «Βέλος», με κυβερνήτη τον αντιπλοίαρχο κ. Χαρλάφτη, βρίσκεται στη Γένοβα με άλλα τέσσερα συμμαχικά σκάφη που μετέχουν στα ναυτικά γυμνάσια του NATO, τα οποία διεξάγονται υπό την διοίκηση του Τούρκου πλοιάρχου Ισίκ Μπυρέν. Το αντιτορπιλλικό θα παραμείνη στη Γένοβα έως την Τετάρτη, ενώ τα γυμνάσια θα διαρκέσουν ένα μήνα.

Όπως είναι γνωστό, τη νύχτα της Παρασκευής προς το Σάββατο εκδηλώθηκε ανταρσία επί του αντιτορπιλλικού «Βέλος», ενώ το σκάφος μετείχε σε ναυτική άσκηση του NATO στη Μεσόγειο. Το πολεμικό κατέφυγε στον ιταλικό όρμο Φιουμιτσίνο, 25 χιλιόμετρα δυτικώς της Ρώμης, όπου ο κυβερνήτης του ζήτησε πολιτικό άσυλο για τον εαυτό του και για όσα από τα 270 μέλη του πληρώματος θα ήθελαν να τον ακολουθήσουν.

Όπως μετέδωσαν ξένα ειδησεογραφικά πρακτορεία, ο κυβερνήτης του «Βέλος» μετέδωσε μήνυμα προς όλες τις βάσεις του NATO, ενώ μόλις έγινε γνωστή η ενέργειά του πραγματοποιήθηκαν πολύωρες συσκέψεις του επιτελείου του NATO στη Νεάπολη, της ιταλικής κυβερνήσεως στη Ρώμη, καθώς και στο Πεντάγωνο των Αθηνών, υπό την προεδρία του αντιβασιλέως – πρωθυπουργού και υπουργού Αμύνης, κ. Γ. Παπαδόπουλου.

Εν τω μεταξύ, ο κυβερνήτης κ. Παππάς υποστήριξε χθες σε συνέντευξή του στη Ρώμη ότι δεν είχε καμμιά σχέση με την αποκαλυφθείσα κίνηση στο Ναυτικό, την οποία, αντιθέτως, πληροφορήθηκε από ιταλικό ραδιοφωνικό σταθμό. Κατόπιν αυτού, προσέθεσε, πήρε την απόφασή του να ζητήση πολιτικό άσυλο. Ο κ. Παππάς αρνήθηκε επίσης ότι είχε οποιαδήποτε επαφή με τον βασιλέα Κωνσταντίνο.

Σχετικά με την ανταρσία, το μεσημέρι του Σαββάτου η Γενική Γραμματεία Τύπου και Πληροφοριών εξέδωσε την εξής ανακοίνωση:

Το αντιτορπιλλικόν «Βέλος» με κυβερνήτην τον αντιπλοίαρχον Ν. Παππάν, συμμετέχον εις συμμαχικήν άσκησιν, απέπλευσε την 22αν Μαΐου εξ Ηρακλείου Κρήτης διά το Τυρρηνικόν πέλαγος, ομού μετ’ άλλων συμμαχικών πλοίων.

Την 14.45 ώραν της 25ης Μαΐου το πλοίον ευρισκόμενον εις την περιοχήν της Σαρδηνίας απεχώρησε της ασκήσεως, ο δε κυβερνήτης αυτού εξέπεμψε σήμα διά του οποίου ανέφερεν ότι, κατόπιν της συλλήψεως εν Αθήναις ομοϊδεατών του αξιωματικών, ο ίδιος και το πλήρωμά του πιστοί εις τον όρκον τον οποίον έχουν δώσει «θα αγωνισθούν διά την Δημοκρατίαν»!

Μετά ταύτα το πλοίον ηγκυροβόλησεν εις την θαλασσίαν περιοχήν Φιουμιτσίνο της Ιταλίας και ο κυβερνήτης εζήτησε πολιτικόν άσυλον δι’ αυτόν και δέκα μέλη του πληρώματός του τα οποία, ως εδήλωσε, τον ακολουθούν. (Σημειωτέον, ότι επί του σκάφους επιβαίνουν 270 άνδρες, εκ των οποίων 16 αξιωματικοί και 254 υπαξιωματικοί και ναύται).

Μέχρι της 12ης μεσημβρινής ώρας τής σήμερον (Σαββάτου) δεν είχε ληφθή η απάντησις εκ μέρους των ιταλικών αρχών.

Σε ένα άλλο σημείο του ίδιου άρθρου των «Νέων» της 28ης Μαΐου 1973 διαβάζουμε τα εξής:

Όπως μετέδωσε το ειδησεογραφικό πρακτορείο «Ασσοσιέιτεντ Πρες», οι 30 αξιωματικοί και ναύτες του αντιτορπιλλικού «Βέλος», που ζήτησαν πολιτικό άσυλο στην Ιταλία μαζί με τον κυβερνήτη τους Νικόλαο Παππά, έδωσαν πρες κόνφερενς και σειρά συνεντεύξεων στις οποίες εξέφρασαν την συμφωνία τους με τον στασιάσαντα αντιπλοίαρχο.

«Δεν είμαστε ούτε κομμουνισταί, ούτε δεξιοί, ούτε μοναρχικοί», δήλωσε ο ηλικίας 43 ετών πρώην κυβερνήτης του «Βέλος». «Είμαστε πιστοί στην πατρίδα μας, στον όρκο μας σαν αξιωματικοί και στο NATO».

Ο Έλληνας αντιπλοίαρχος δήλωσε ότι αποφάσισε να στραφή εναντίον του καθεστώτος των Αθηνών όταν άκουσε από το ιταλικό ραδιόφωνο ότι η ελληνική κυβέρνηση απέτρεψε απόπειρα πραξικοπήματος και συνέλαβε δύο απόστρατους ναυάρχους και περίπου 40 αξιωματικούς του Ναυτικού. Ο ίδιος είπε ότι δεν συμμετείχε στο αποτυχόν πραξικόπημα. Επίσης αρνήθηκε ότι είχε επαφή με τον αυτοεξόριστο στη Ρώμη βασιλέα Κωνσταντίνο.

Στη συνέχεια, ο κ. Παππάς δήλωσε ότι και οι υπόλοιποι άνδρες του «Βέλος» ήθελαν να τον ακολουθήσουν και να εγκαταλείψουν το σκάφος. «Και οι 270 ήσαν εναντίον της καταστάσεως στην Ελλάδα σαν ένας άνδρας», είπε. «Επί ώρες τους μιλούσα, προσπαθώντας να πείσω την πλειοψηφία να παραμείνη στο σκάφος και να επιστρέψη στην πατρίδα. Χρειάσθηκε να το επιβάλω σαν διαταγή σε πολλούς, ιδιαίτερα σ’ αυτούς που έχουν γυναίκες και παιδιά».

Οι περισσότεροι από τους στασιάσαντες ναυτικούς έχουν μόλις υπερβή το 20ό έτος της ηλικίας τους. Ο νεαρώτερος ναύτης στον οποίο χορηγήθηκε άσυλο είναι ο Γεώργιος Αντωνίου, 18 ετών, από την Αίγινα.