«Ιστορικό επίτευγμα η έξοδος από την ενισχυμένη εποπτεία»

Συνέντευξη στη Μαρία Βασιλείου

«Ιστορικό επίτευγμα» χαρακτηρίζει ο επίτροπος Οικονομικών Πάολο Τζεντιλόνι την έξοδο της Ελλάδας από το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας τον Αύγουστο.

Παράλληλα, ο ευρωπαίος αξιωματούχος στη συνέντευξη που έδωσε χθες στα «ΝΕΑ» και σε μικρή ομάδα ευρωπαϊκών εφημερίδων αφήνει επίσης περιθώριο για επιπλέον μέτρα έναντι των υψηλών τιμών ενέργειας, αρκεί να είναι προσωρινά και στοχευμένα σε ευάλωτα νοικοκυριά, επεξηγώντας τον ρόλο του «κόφτη» στις δαπάνες, που πρότεινε η Επιτροπή για χώρες με υψηλό χρέος, στο πλαίσιο της πρότασης για παράταση και το 2023 της γενικής ρήτρας διαφυγής.

«Η επέκταση της γενικής ρήτρας διαφυγής προτείνεται διότι είναι το καλύτερο πλαίσιο για να διαχειριστούμε την κατάσταση, λόγω των κινδύνων στην ανάπτυξη, της αβεβαιότητας για τη διάρκεια του πολέμου και της ανάγκης μετάβασης από οριζόντια στήριξη σε στοχευμένη στήριξη. Καθησυχάζει τις χώρες, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι οικονομίες μας βρίσκονται σε απόσταση από το «κανονικό», αλλά από την άλλη δεν δίνουμε μηνύματα για δαπάνες χωρίς όριο, διότι η σημερινή κατάσταση δεν συγκρίνεται με την άνοιξη του 2020» δήλωσε ο κ. Τζεντιλόνι σχετικά με την πρόταση της Επιτροπής για έναν επιπλέον χρόνο δημοσιονομικής ευελιξίας, που όμως ορίζει για τις χώρες με υψηλό χρέος να περιορίζουν την αύξηση των τρεχουσών δαπανών (εθνικών) κάτω από τη μεσοπρόθεσμη δυνητική αύξηση του ΑΕΠ.

Εχει η Ελλάδα περιθώρια για περαιτέρω μέτρα για να αμβλύνει τον αντίκτυπο από τις υψηλές τιμές ενέργειας; «Ναι, γνωρίζουμε ότι μέχρι το τέλος του Απριλίου οι χώρες δαπάνησαν 0,6% του ΑΕΠ σε τέτοιες δαπάνες. Αν οι αυξήσεις συνεχιστούν, περαιτέρω μέτρα είναι δικαιολογημένα. Παράλληλα, τονίζουμε την ανάγκη προσωρινών και στοχευμένων μέτρων σε ευάλωτα νοικοκυριά. Τα νοικοκυριά με χαμηλότερα εισοδήματα δίνουν μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματός τους, γύρω στο 7% κατά μέσο όρο, στο ενεργειακό κόστος. Επιπλέον μέτρα μπορεί να υιοθετηθούν αν χειροτερέψουν οι συνθήκες. Ζητάμε από τα κράτη-μέλη με υψηλό χρέος να προσέχουν τις τρέχουσες δαπάνες ειδικά αν προκαλούν μόνιμες αυξήσεις» τόνισε ο κ. Τζεντιλόνι.

Δεν απέκλεισε, πάντως, σε περίπτωση μη τήρησης του «κανόνα» για τις τρέχουσες δαπάνες να κινηθούν σχετικές διαδικασίες.

«Θα δούμε το επίπεδο τρεχουσών δαπανών σε σχέση με την ανάπτυξη και η πιθανότητα διαδικασιών δεν αποκλείεται. Οι αποφάσεις δεν θα βασιστούν μόνο σε συγκεκριμένους αριθμούς. Οι αριθμοί θα παίξουν ρόλο, αλλά και η συνολική οικονομική κατάσταση. Διότι υπάρχει αβεβαιότητα λόγω του πολέμου. Ελπίζω να τελειώσει ο πόλεμος και να αλλάξουν τα οικονομικά δεδομένα και τότε σίγουρα θα κινήσουμε διαδικασίες» είπε.

Πρωτογενές πλεόνασμα

Απαντώντας σε ερώτημα για την πρόθεση της χώρας μας να εμφανίσει πρωτογενές πλεόνασμα την επόμενη χρονιά, ο κ. Τζεντιλόνι απάντησε: «Ενθαρρύνουμε να υπάρχουν πρωτογενή πλεονάσματα, ζητάμε επίσης προσοχή στις δαπάνες, όπως είπα ήδη, και συνετή διαχείριση υπό το πρίσμα αυτό, αλλά την ίδια ώρα υπάρχει η ανάγκη για στήριξη επενδύσεων στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, στην ενεργειακή ασφάλεια και, αν χρειαστεί, για προσωρινά και στοχευμένα μέτρα στήριξης έναντι της αύξησης των τιμών ενέργειας».

Τον ρωτήσαμε επίσης ποιος θα είναι ο πραγματικός αντίκτυπος της εξόδου από την ενισχυμένη εποπτεία. «Η έξοδος από την ενισχυμένη εποπτεία είναι με μια έννοια ένα ιστορικό επίτευγμα. Θα μπορούσε να συνεισφέρει θετικά, παρά τις εξαιρετικές καταστάσεις που διέρχεται η παγκόσμια οικονομία, και θα μπορούσε να συνεισφέρει στην ενίσχυση της ελληνικής θέσης στις αγορές. Αντιπροσωπεύει τις προσπάθειες του ελληνικού λαού και των Αρχών τα προηγούμενα χρόνια και αποκαθιστά πάλι αυτό το συμβολικό βήμα, την εμπιστοσύνη μεταξύ των ελληνικών αρχών και της Ευρώπης» απάντησε ο ιταλός επίτροπος.

Σχετικά με την αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΣΣΑ) ο κ. Τζεντιλόνι δήλωσε ότι η Κομισιόν θα παρουσιάσει τις προτάσεις της μετά το καλοκαίρι. Εδωσε έμφαση στην ανάγκη να υπάρξει ισορροπία μεταξύ ρεαλιστικής μείωσης του δημοσίου χρέους και ρεαλιστικής ανάγκης στήριξης της οικονομίας και αντιμετώπισης των τεράστιων αναγκών σε επενδύσεις. «Θα πρέπει να υπάρχει ρεαλιστική διαδικασία στη μείωση του χρέους. Οσο πιο μακριά είναι από την πραγματικότητα τόσο μικρότερη μείωση μπορεί να επιτευχθεί» τόνισε.

«Το ζήτημα είναι πώς μπορούμε να έχουμε ένα κοινό πλαίσιο, διαφοροποιώντας τους στόχους και την πορεία της μείωσης του χρέους» είπε ο ευρωπαίος επίτροπος, τονίζοντας επίσης ότι θα πρέπει να ενισχυθεί η «ιδιοκτησία» των κρατών-μελών στη διαδικασία μείωσης του χρέους. Αναφέρθηκε στις διαδικασίες για την έγκριση των εθνικών σχεδίων NGEU, όπου, όπως επεξήγησε, τα κράτη-μέλη έκαναν προτάσεις, η Κομισιόν έκανε τις διαπραγματεύσεις και το Συμβούλιο τις ενέκρινε, προτείνοντας αντίστοιχη διαδικασία για τις αποφάσεις για την πορεία μείωσης του χρέους.

«Χρειάζεται πιο σταδιακή προσέγγιση, η οποία να επιτρέπει επίσης να έχουμε καλύτερη σύνθεση των δημοσιονομικών δαπανών έναντι του ισχύοντος κανόνα (1/20 ετήσια μείωση για το χρέος που υπερβαίνει το 60%)» είπε, αναφέροντας πως η σχετική άτυπη πρόταση της Ισπανίας και της Ολλανδίας αποτελεί ένα βήμα προς την κατεύθυνση αυτή. Για τη «μεταχείριση» των επενδύσεων πρότεινε ότι εκτός από τον επονομαζόμενο χρυσό κανόνα μπορεί να βρεθούν διαφορετικοί τρόποι «για να ενθαρρύνουμε μια θετική σύνθεση δημοσιονομικών δαπανών».

Για το REPowerEU, που αποτελεί πλέον σημαντική προτεραιότητα για τα κράτη-μέλη, εκτίμησε ότι το ποσό από τα εναπομείναντα δάνεια του NGEU, που προβλεπόταν να χρησιμοποιηθεί για το REPowerEU, θα είναι τελικά γύρω στα 100 δισ. ευρώ από 220 δισ. που υπολογίζονταν αρχικά, καθώς υπάρχει ενδιαφέρον από περισσότερα κράτη-μέλη να κάνουν χρήση των εν λόγω δανείων. Οπως είπε ο κ. Τζεντιλόνι, μόνο η Ελλάδα, η Ρουμανία και η Βουλγαρία έχουν ζητήσει πλήρως τα δάνεια που τους αναλογούν.

Κατά τον κ. Τζεντιλόνι μπορούν τα κράτη-μέλη να ξεκινήσουν την εφαρμογή του REPowerEU χάρη στη δυνατότητα χρήσης κονδυλίων ύψους 67 δισ. ευρώ από άλλα προγράμματα, αλλά εκτίμησε ότι «είναι δικαιολογημένο να γίνει μια συζήτηση τους επόμενους μήνες για το αν υπάρχουν επιπλέον πιθανά κοινά εργαλεία για να ενεργοποιηθούν».

Αποκλείοντας στο πλαίσιο αυτό να γίνει το NGEU μόνιμο. «Το NGEU ήταν έκτακτο, εφάπαξ πρόγραμμα, οπότε η συζήτηση δεν είναι να γίνει μόνιμο. Η συζήτηση μπορεί να γίνει για τη χρήση του μηχανισμού «κοινοί πόροι για κοινούς σκοπούς»» είπε ο κ. Τζεντιλόνι σχετικά με την εξεύρεση πόρων έναντι της υλοποίησης των στόχων της ΕΕ και για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας.