Πόλεμος στην Ουκρανία: Η αντιστροφή της μεγάλης φυγής

Μέχρι πρότινος, η Μέντικα παρέμενε ένα ήσυχο πολωνικό χωριουδάκι στα νοτιοανατολικά σύνορα με την Ουκρανία.

Μετά τη ρωσική εισβολή στα τέλη Φεβρουαρίου, ωστόσο, έγινε το κύριο συνοριακό πέρασμα για Ουκρανούς πρόσφυγες.

Κατά κύματα κατέφθαναν εκεί άμαχοι όλων των ηλικιών -κυρίως γυναίκες και παιδιά- κατατρεγμένοι από τον πόλεμο, περιμένοντας επί ώρες ή και ημέρες για να μπορέσουν να περάσουν στα πολωνικά εδάφη και από εκεί, αρκετοί, προς άλλες χώρες της Ευρώπης.

Στην κορύφωση του προσφυγικού κύματος, τον περασμένο Μάρτιο, υπολογίζεται ότι 1.500 Ουκρανοί πρόσφυγες περνούσαν κάθε ώρα το πέρασμα της Μέντικα.

Μέλη ανθρωπιστικών οργανώσεων αναφέρουν ότι έχουν περιθάλψει επί τόπου πάνω από 26.000 εξαθλιωμένους αμάχους.

A Ukrainian boy is seen crying as he walks behind his mother at the border crossing to Medyka, Poland pic.twitter.com/mRAHIf1DII

— TRT World (@trtworld) March 10, 2022

Σήμερα ωστόσο στα αυτοσχέδια κέντρα πρώτων βοηθειών τα μέλη των ομάδων αρωγής είναι περισσότερα από όσους περιθάλπουν.

Τόσο ώστε ορισμένες οργανώσεις να ξεστήνουν τις σκηνές τους.

Οι μεταναστευτικές ροές δείχνουν τώρα σταδιακά να αναστρέφονται.

Σήμερα αυτοί που επιλέγουν να επιστρέψουν στην Ουκρανία υπολογίζεται ότι είναι περισσότεροι από εκείνους που συνεχίζουν να την εγκαταλείπουν μέσω της Μέντικα καθώς και άλλων μεθοριακών περασμάτων στην Πολωνία.

Πλέον, αναφέρουν οι τοπικές αρχές και ανθρωπιστικές οργανώσεις, οι τεράστιες ουρές και η πολύωρη αναμονή είναι με κατεύθυνση προς τα ουκρανικά εδάφη.

Goodbye 🇺🇦
Hello 🇵🇱

A trip down memory lane as @DavidPondGBWRand I leave by the #Medyka border. Except this time the queues are for refugees returning!
What a difference 2 months make. pic.twitter.com/oVzkzJENFm

— David Hamilton 🏴󠁧󠁢󠁳󠁣󠁴󠁿🇺🇦 (@DvdHmltn) May 14, 2022

Επιστροφή σε «θολό» τοπίο

Τεράστιες ουρές οχημάτων σχηματίζονται πλέον στην πολωνική πλευρά των συνόρων, που χωρίζουν νοητά τον πόλεμο από την   ειρήνη.

Λεωφορεία και ΙΧ γεμάτα επιβάτες περιμένουν το ένα πίσω από το άλλο επί ώρες, καθώς κινούνται σημειωτόν προς την εμπόλεμη Ουκρανία.

Υπομονετικά, περιμένουν τη σειρά τους για το σήμα των συνοριοφυλάκων να περάσουν τα σύνορα.

Ορισμένα έρχονται από τη Γερμανία, την Ιταλία και άλλα μέρη ακόμη πιο δυτικά, όπως μαρτυρούν οι πινακίδες.

Προορισμός τους είναι συνήθως το Κίεβο και η Λβίβ στα δυτικά, καθώς οι μάχες μαίνονται στα ανατολικά και νότια ουκρανικά εδάφη.

Στις ατέλειωτες ουρές προς αυτή την κατεύθυνση προστίθενται εν τω μεταξύ όλο και περισσότερα φορτηγά με τρόφιμα και άλλα προϊόντα.

Με το αεροδρόμιο του Κιέβου άλλωστε κλειστό, όπως και τα περισσότερα ουκρανικά λιμάνια στη Μαύρη Θάλασσα λόγω του πολέμου, οι οδικές μεταφορές είναι μία από τις ελάχιστες πια εναλλακτικές -μαζί με τις σιδηροδρομικές- για τη διακίνηση αγαθών προς και από την Ουκρανία.

“I missed my home. My family. My friends.” Alina Kolbasa, 16, among the many Ukrainians returning home via #Medyka border with #Poland. She had been staying in the UK. pic.twitter.com/8NbLQI4mbs

— Patrick J. McDonnell (@PmcdonnellLAT) May 14, 2022

Αλλαγή εικόνας

Σε αυτό το φόντο, αναπροσαρμόζουν πλέον τη στρατηγική τους και αρκετές οργανώσεις αρωγής, που στους πρώτους τρεις μήνες του πολέμου είχαν «στρατοπεδεύσει» στην πολωνική πλευρά των συνόρων.

Έτσι, εκτός από την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας σε Ουκρανούς πρόσφυγες, έχουν τώρα στραφεί στη στήριξη του πληθυσμού εντός της Ουκρανίας και των εκατομμυρίων εσωτερικά εκτοπισμένων.

Στέλνουν φάρμακα και τρόφιμα σε ορφανοτροφεία και νοσοκομεία. Το γεγονός ότι έχουν τη βάση τους δίπλα στα σύνορα τους επιτρέπει σε αρκετές περιπτώσεις να τα παραδίδουν απευθείας.

Αυτό, εκτιμούν μέλη των ανθρωπιστικών οργανώσεων στη Μέντικα, αναμένεται να διαρκέσει μήνες. Κάποιοι λένε ίσως και χρόνια.

Σε κάθε περίπτωση, ουδείς θεωρεί ότι η αντιστροφή των μεταναστευτικών ροών που καταγράφεται τις τελευταίες ημέρες σηματοδοτεί την αρχή του τέλους του πολέμου.

Η ανθρωπιστική καταστροφή δύσκολα θα αμβλυνθεί, προειδοποιούν.

Ήδη γίνεται ορατό το φάσμα της επισιτιστικής κρίσης.

Παρά, δε, τα ενθαρρυντικά σημάδια μιας σταδιακής επιστροφής των Ουκρανών στα πάτρια εδάφη τους -είτε για να τα υπερασπιστούν, είτε για να κάνουν μια νέα, γενναία αρχή μέσα στα ερείπια του πολέμου- η μαζική φυγή τους συνεχίζει να σηματοδοτεί τη μεγαλύτερη προσφυγική κρίση επί ευρωπαϊκού εδάφους από τον τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και εντεύθεν.

Τα τελευταία στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) και του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (ΔΟΜ) δεν αφήνουν άλλωστε περιθώρια για παρερμηνείες.

Τρεις μήνες πολέμου έχουν ήδη ανατρέψει τη δημογραφική εικόνα της Ουκρανίας, εκτοπίζοντας στο εσωτερικό της χώρας 8 εκατομμύρια ανθρώπους και αναγκάζοντας άλλα 6 εκατομμύρια στην προσφυγιά, κυρίως στη γειτονική Πολωνία.