Αρνητισμός

Αν κάποιος παρατηρητής μάς παρακολουθούσε από μακριά, με επιμέλεια και ενδιαφέρον, θα γνώριζε την έκπληξη και την απορία με τη στάση κορυφαίων στελεχών του κόμματος της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης απέναντι στο πρόσφατο ταξίδι στις ΗΠΑ του έλληνα πρωθυπουργού.

Πέρα από την επιβαλλόμενη κριτική αποτίμηση μιας τόσο από τη φύση της σημαντικής επίσκεψης, ο πρόωρος σχολιασμός και η εσπευσμένη καταδίκη μιλούν για μια πολιτική αντίληψη που εκφράζεται ως αυθόρμητος αρνητισμός και ως παγιωμένη στάση καθολικής απόρριψης, μακράν των πραγματικών συνθηκών και εναντίον τους.

Εχουν περάσει σχεδόν ακριβώς τρία χρόνια από την εκλογική αναμέτρηση του Ιουλίου του 2019. Και αν ο παρατηρητής μας είχε μια εμπειρία της πολιτικής μας ζωής, θα γνώριζε για μία ακόμη φορά την έκπληξη και την απορία. Τρία χρόνια μετά, οι συσχετισμοί, η πολιτική δυναμική, η καταγραφόμενη απήχηση, η αντοχή της εμπιστοσύνης, μένει, ως πραγματικότητα, σχεδόν απαράλλακτη στον χρόνο. Σαν να μην πέρασε μια μέρα. Είναι σημαντική η φθορά που συνοδεύει το κυβερνητικό σχήμα, είναι ανύπαρκτη η εκφραζόμενη μεταστροφή προς την Αξιωματική Αντιπολίτευση.

Οι δηλώσεις κορυφαίων στελεχών της, με αφορμή την επίσκεψη του Πρωθυπουργού, θα ήταν χωρίς σημασία αν δεν αποτελούσαν την ηχηρή υπογράμμιση της επιμένουσας φύσης του κόμματός τους. Αυτή η επιμένουσα φύση, με τις ρίζες στο παρελθόν και την άρνηση εσωτερικής αλλαγής, ερμηνεύει την επιμένουσα στασιμότητά του, την αδυναμία του να μετατρέψει σε πολιτικό αποτέλεσμα υπέρ του την κυβερνητική ανεπάρκεια. Να δυναμώσει πολιτικά σε μια αντιπαράθεση δημιουργική, που το κυβερνητικό παρελθόν του είναι μόνο εμπειρία και όχι οδηγός, που ψάχνει την ευκαιρία της επανάληψής του.

Η πράξη των πολιτικών εκφραστών είναι ταυτόχρονα και μια παιδαγωγική του ίδιου του εαυτού τους. Η επανάληψή της δεν είναι απλός εθισμός. Είναι φιλοσοφία, τρόπος (πολιτικής) ζωής και ήθος. Στην περίπτωσή μας ο αρνητισμός είναι η λέξη που τα εκφράζει. Δεν πρόκειται για θεμελιωμένη πολιτική διαφωνία. Ούτε για ιδεολογικού τύπου αντίθεση, που θα μπορούσε να λάβει τη μορφή μιας, ακόμη και ακραίας, σύγκρουσης. Πρόκειται για άρνηση. Η ίδια η άρνηση είναι ο σκοπός.

Πάνω σε αυτό το υπόστρωμα αντίληψης, η πορεία για τον πρωταγωνιστή-εκφραστή της αποκτά μια γοητευτική, αυτοπαραπλανητική ευκολία. Ο αρνητισμός παίρνει τη θέση της ιδεολογίας, γίνεται όπλο για όλες τις καταστάσεις. Δεν υπάρχει ανάγκη περιεχομένου, δεν απαιτείται καμιά επάρκεια και κανένας πρακτικός ή θεωρητικός οπλισμός στη διαδρομή.

Ο αρνητισμός, ως σημαία, θα βρίσκει, μέσα στην έσω καταστροφικότητά του που επιμελώς υποκρύπτει, ενθουσιώδεις  οπαδούς. Μόνο που το έργο δεν μπορεί πολλές φορές να προβληθεί νικηφόρα και με τον χρόνο θα λιγοστεύουν σταθερά στην αίθουσα οι θεατές.

*Ο κ. Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας.