«Χορεύουν» στον αέρα, πολεμώντας τις φωτιές

Πρωί καθημερινής, γύρω στις 11.30, στην 112 Πτέρυγα Μάχης της Πολεμικής Αεροπορίας στην Ελευσίνα. Τα πληρώματα της 355 Μοίρας Τακτικών Μεταφορών, που αποτελούν τους κυβερνήτες και συγκυβερνήτες των εννέα σταθμευμένων Canadair CL-215 στον περιβάλλοντα χώρο της Μοίρας, συζητούν με ζωντάνια στο σαλόνι αναμονής.

Εκεί όπου καθημερινά περνούν τις βάρδιες επιφυλακής τους, περιμένοντας τηλέφωνο από το Συντονιστικό του Πυροσβεστικού Σώματος για να βρεθούν στον αέρα, μέσα σε 20 λεπτά. Στους τοίχους γύρω, πίνακες που απεικονίζουν αεροσκάφη πυρόσβεσης εν ώρα δράσης. Μια μεγάλη οθόνη στο βάθος δείχνει ένα τηλεοπτικό πρόγραμμα που κανένας δεν παρακολουθεί καθώς, ενώ όλοι μοιάζουν χαλαροί, το μυαλό τους είναι σε ό,τι δεν λέγεται, στο επόμενο σήμα που θα τους δώσει συντεταγμένες για να φέρουν άλλη μία αποστολή αεροπυρόσβεσης εις πέρας.

Μας υποδέχονται εγκάρδια στον χώρο τους, ενώ λίγο αργότερα ο πολύπειρος επισμηναγός Αθανάσιος Γεωργούσης θα μας εξηγήσει ότι εκεί ακριβώς που καθόμαστε, στο πάτωμα αλλά και όπου υπάρχει διαθέσιμη επιφάνεια, το καλοκαίρι, όταν δεκάδες πύρινα μέτωπα έπλητταν τη χώρα από άκρη σε άκρη, συνάδελφοί του κοιμόντουσαν για μερόνυχτα όπου έβρισκαν για να ανταποκριθούν στο καθήκον, να σώσουν ζωές, περιουσίες και παρθένα δάση από τη μανία της πύρινης λαίλαπας.

Τρία μέλη πληρώματος από το διπλανό σαλόνι, ο υποσμηναγός Γεώργιος Καραβιώτης, ο σμηναγός Νικόλαος Ασπρουλάκης και ο σμηναγός Ιωάννης Κληρονόμος, τα λεγόμενα «πληρώματα επιφυλακής», μας εξηγούν τους κανόνες. «Είμαστε στις επάλξεις» λένε με χαμόγελο. «Ερχόμαστε εδώ μία ώρα πριν από την ανατολή και μένουμε μέχρι τη δύση. Δεκαπέντε και κάτι ώρες».

Ο σμηναγός και κυβερνήτης Γιώργος Αποστόλου βοηθά να αντιληφθούμε την κατάσταση ετοιμότητας που επικρατεί στην αίθουσα: «Τώρα έχουμε ετοιμότητα των 20 λεπτών και των 60 λεπτών. Τα πρώτα πληρώματα που είναι στο αεροπλάνο πρέπει να έχουν απογειωθεί σε 20 λεπτά από τη στιγμή που θα χτυπήσει το τηλέφωνο. Εχουμε έτοιμα τα πράγματά μας και φεύγουμε γρήγορα για το αεροπλάνο, όλα γίνονται τάχιστα. Από την 1η Ιουνίου που ανοίγουν τα κλιμάκια εκτός έδρας, μπαίνουμε όλοι στα 20 λεπτά».

Ο ίδιος μάς πληροφορεί ότι είχε πετάξει ως συγκυβερνήτης στο Μάτι. «Εκείνη τη μέρα τα αεροπλάνα δεν πέταξαν πολύ, είχαν καθηλωθεί λόγω αέρα, ήταν απαγορευτικές οι συνθήκες». Απέναντί του, ο υποσμηναγός Δημήτρης Μακρής εξηγεί ποιος αποφασίζει το πού ακριβώς θα γίνουν οι ρίψεις, ειδικά σε αποστολές όπου τίποτα δεν είναι ευνοϊκό. «Υπάρχει συντονιστής αέρος της Πυροσβεστικής, αυτός διευθύνει τα εναέρια μέσα και το πού κάνουν τις βολές τους. Δεν αποφασίζουμε εμείς. Αν θεωρούμε ότι έχουμε μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα σε άλλο σημείο, το λέμε».

Η συζήτηση γρήγορα φτάνει στις περσινές φωτιές του Αυγούστου και στις παλαιότερες, σε Ηλεία, Μάτι, Εύβοια… «Αυτό που έγινε στο Μάτι ήταν τραγικό για όλους, είτε το ζήσαμε από πάνω είτε από κάτω. Αλλά εκείνη την ώρα είμαστε εκπαιδευμένοι να κάνουμε τη δουλειά μας» περιγράφει ο επισμηναγός Αθανάσιος Γεωργούσης. «Να φανταστείτε ότι ο βαθμός επικινδυνότητας ήταν τόσο μεγάλος που δεν αφήσαμε να πετάξουν νέα πληρώματα. Δεινοπαθούσαμε να πετάξουμε, όχι να κάνουμε αεροπυρόσβεση. Κάναμε ό,τι μπορούσαμε, δεν ήταν το καλύτερο αποτέλεσμα, όχι ότι μπορούσε να γίνει κάτι παραπάνω γιατί τα αεροπλάνα «χόρευαν» με τις αναταράξεις. Είχε 10 μποφόρ, παλεύαμε να μην έχουμε αεροπορικό ατύχημα και ταυτόχρονα να βοηθήσουμε. Ακροβατούμε στο όριο, πολλές φορές».

Οι οικογένειές τους, όπως εκμυστηρεύονται, τους περιμένουν έπειτα από κάθε βάρδια, πάντα με την ίδια προσμονή. «Οι γυναίκες όλων μας έχουν την αγωνία να γυρίσουμε. Τα παιδιά το βλέπουν ανάλογα με την ηλικία, «ο ήρωας, ο μπαμπάς μου, ο πιλότος», άλλο μπορεί να κλαίει γιατί λείπεις 10 μέρες. Αυτά είναι στο πρόγραμμα» συνεχίζει ο ίδιος και μοιράζεται μαζί μας τη μία στιγμή της 17χρονης καριέρας του που τον έχει στιγματίσει περισσότερο.

«Συναισθηματικά εγώ φορτίστηκα πολύ στις μεγάλες φωτιές στην Ηλεία το 2007, και γιατί ήμουν πιο νέος – 25 ετών – αλλά και γιατί το έβλεπες, το ζούσες. Οσα μέσα και να είχες, δεν μπορούσες να τιθασεύσεις το θηρίο, μιλάμε για αχανείς φωτιές. Δεν μας επηρέασε στο έργο μας αλλά, όσο να ‘ναι, άνθρωποι είμαστε, επηρεαζόμαστε» αναφέρει ο έμπειρος επισμηναγός συμπληρώνοντας: «Στην περσινή φωτιά στην Αττική είχαμε όλοι εδώ συμμετοχή. Ηταν πολύ δύσκολες και επίπονες οι φωτιές και για τα αεροπλάνα και για τα πληρώματα και για τους πυροσβέστες. Δεν ήταν τόσο ο αέρας που μας επηρέασε αλλά το γεγονός ότι η φωτιά ήταν μέσα στις κατοικίες. Πέρναγαν τα αεροπλάνα μέσα από τα καλώδια, οι επικοινωνίες ήταν πάρα πάρα πολλές. Ηταν πολύ δύσκολη αποστολή και η συνεργασία απαιτητική. Και στην Εύβοια ήταν μια συνθήκη που δεν την είχαμε αντιμετωπίσει ξανά. Τόσο μεγάλη φωτιά με τόσο χαμηλή ένταση ανέμου δεν είχαμε ξαναδεί. Η φωτιά άπλωσε προς όλες τις κατευθύνσεις, ενώ αν φυσούσε θα πήγαινε προς μια κατεύθυνση. Κανένα ιπτάμενο μέσο δεν μπορούσε να επιχειρήσει στο κέντρο, γιατί ο καπνός είχε φτάσει τα 30.000 πόδια».

Στα 40 λεπτά που κουβεντιάσαμε με τα πληρώματα, μάθαμε πολύτιμα «μυστικά του επαγγέλματος», όπως ότι θεωρείται απαγορευτικό το μήκος μεταξύ των κυμάτων να ξεπερνά τα 12 μέτρα για την υδροληψία, ότι το νερό των ρίψεων είναι αναμεμειγμένο με αφρό πυρόσβεσης και ότι το αεροσκάφος δεν είναι ποτέ φουλαρισμένο με καύσιμα, ώστε να είναι αρκετά ελαφρύ και να απογειώνεται με τους έξι τόνους νερού που φέρει στις δύο δεξαμενές του.

Βγαίνοντας έξω, ξεναγηθήκαμε στο πλησιέστερο Canadair, ακολουθήσαμε τη διαδρομή που κάνουν τα πληρώματα όταν έρχεται σήμα για φωτιά. Λίγο πριν από την επιβίβαση, διαλύθηκε και ο «αστικός μύθος» που θέλει το εσωτερικό του Canadair να γεμίζει νερό. «Θα ήταν 100 τόνους έτσι και δεν θα σηκωνόταν» σχολιάζουν αστειευόμενοι, ενώ μας υποδέχονται στο εσωτερικό και στα σημεία ενδιαφέροντος: τις εξόδους κινδύνου, τις δεξαμενές νερού και το πιλοτήριο με τον πίνακα οργάνων.

«Είναι απαραίτητο το ελάχιστο πλήρωμα δύο ατόμων, ο ένας πετάει και ο άλλος εκτελεί περίπου 15 ενέργειες» αναφέρει ο Αθανάσιος Γεωργούσης από τη θέση του κυβερνήτη. «Είναι παλιό αεροσκάφος αλλά αρκετά αξιόπιστο. Εγώ θα προτιμούσα να πετάω αυτό σε σχέση με τα CL-415 και ας είναι πιο κουραστικό. Εχω δεθεί μαζί του, είναι πολλά τα χρόνια» λέει ο επισμηναγός και καθώς αποβιβαζόμαστε μας προσκαλεί να πετάξουμε μελλοντικά με έναν από τους κιτρινοκόκκινους γερόλυκους της αεροπυρόσβεσης.

«Είστε ευπρόσδεκτοι μετά το τέλος του καλοκαιριού. Δεν θέλετε να πετάξετε σε αποστολή αεροπυρόσβεσης, πιστέψτε μας» λέει με χαμόγελο και ενώ δίνουμε τα χέρια συμπληρώνει: «Ελπίζουμε να σας ξαναδούμε»…